Griep centraal: griepcijfers, griepepidemie, griepvaccinatie en meer

Naast de actuele griepcijfers vindt u informatie over het meten van griep, het bepalen of er sprake is van een epidemie, griep in historisch perspectief, de griepprik en meer.

ACTUEEL: Aantal mensen dat met griep de huisarts bezoekt neemt af
19 februari 2025

Er is een griepepidemie in Nederland, maar het aantal mensen dat met griepachtige klachten naar de huisarts gaat neemt wel langzaam af. In week 7 (10 - 16 februari) gingen 92 per 100.000 inwoners met griep naar de huisarts, wat een daling is ten opzichte van de week ervoor. De griepepidemie duurt nu vijf weken. Dit blijkt uit gegevens van de Nivel Peilstations. Om te bepalen of er een griepepidemie is, wordt naar indicatoren van meerdere surveillance bronnen gekeken. Zie hiervoor de website Feiten en cijfers Griep van het RIVM.

In Nederland gaan verschillende soorten griepvirussen rond. Dit zijn influenzavirus type A, met subtype A(H1N1)pdm09 en subtype A(H3N2), en influenzavirus type B. Deze drie soorten zitten allemaal in de griepprik die afgelopen herfst is gegeven. Een deel van de influenzavirussen die rondgaan worden in de laboratoria van het RIVM en het Erasmus MC verder onderzocht. Daar werd gezien dat bij het influenzavirus A subtype H3N2 een variant is ontstaan die waarschijnlijk minder goed reageert op de griepprik. Ook mensen die dit griepseizoen of eerder al griep hebben gehad, zijn vermoedelijk minder goed beschermd tegen deze variant. In week 50 van 2024 (9 - 15 december) zagen het RIVM en het Erasmus MC deze variant voor het eerst in Nederland. In de laatste weken zien ze de variant in ongeveer 16% van de monsters met influenzavirus A(H3N2). Ze houden goed in de gaten of dit zo blijft of verder toeneemt. Het is nog niet duidelijk of dit ook leidt tot meer mensen met griep. De andere soorten griepvirussen die rondgaan in Nederland reageren goed op de griepprik. Zie de website van het RIVM voor meer informatie.

Naar al onze griepcijfers
Bij Nivel-cijfers Ziekten per week in Nederland vindt u alle actuele griepcijfers in overzichtelijke grafieken:

Ga aldaar naar de wekelijkse surveillance-samenvatting voor de meest opvallende bevindingen en de grafiek met het totaal aantal mensen met griepachtige klachten in de huisartsenpraktijk.
Ga aldaar naar het meest actuele Nivel Surveillance Bulletin (pdf); op p.6 en verder vindt u meer grafieken met griepcijfers, bijvoorbeeld over griep per leeftijdsgroep.

Op deze pagina vindt u alle Nivel-informatie over griep als aandoening.

Griep: definitie en symptomen

Wat is griep nu eigenlijk precies? De definitie van griep luidt:

Nivel-NZR-definitie-griep

De meest voorkomende symptomen van griep zijn plotseling opkomende koorts, koude rillingen, hoofdpijn, spierpijn en een droge hoest. De hoest kan lang aanhouden, de overige klachten verdwijnen meestal na twee tot zeven dagen. Bij (kwetsbare) oudere mensen kunnen de symptomen minder uitgesproken zijn.

Griepcijfers van het Nivel - 5 soorten

Nivel-Surveillance-Bulletin

Al sinds 1970 levert het Nivel cijfers over het aantal mensen dat zich met griepklachten meldt bij de huisarts. Onze griepcijfers verschijnen regelmatig in allerlei media.

Het vaststellen van de griepcijfers doen we in samenwerking met het RIVM en Erasmus MC. We maken hiervoor gebruik van wetenschappelijk verantwoorde bronnen. Het Nivel zet hiervoor de gegevens in die onze Nivel Peilstations en Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn opleveren.

We bieden de volgende 5 soorten griepcijfers aan:

1. Actuele wekelijkse griepcijfers (woensdags update) (online en pdf's)
We presenteren de samenvatting met de meest opvallende bevindingen direct online en in de bijbehorende pdf's vindt meer grafieken van de wekelijkse griepcijfers.

Bij Nivel-cijfers ziekten per week in Nederland worden wekelijks nieuwe griepcijfers getoond, met daarbij de meest opvallende bevindingen. In het bijbehorende wekelijkse Nivel Surveillance Bulletin (pdf) vindt u meer griepcijfers, uitgesplitst naar leeftijd.

2. Jaarcijfers griep in Nederland (online)
Voor informatie over het vóórkomen van griep in verschillende jaren selecteert u zelf wat u wilt zien aan griepcijfers.

Bij Nivel-cijfers ziekten per jaar in Nederland kunt u zelf selecteren van welke aandoening u de cijfers wilt zien. Typ rechtsboven in de tabel ‘influenza’ in om de jaarlijkse griepcijfers te zien. U kunt de griepcijfers over meer jaren selecteren en de griepcijfers uitgesplitst naar leeftijd en geslacht.

3. In het griepseizoen: Influenza Nieuwsbrieven
De Influenza Nieuwsbrieven verschijnen regelmatig tijdens een griepseizoen. Ze beslaan 3 pagina’s en bevatten veel actueel nieuws over griep.

De Influenza Nieuwsbrieven zijn gezamenlijke uitgaven van het Nivel, het Nationaal Influenza Centrum (NIC) van het Erasmus MC, het RIVM.

Influenza Nieuwsbrieven 2024-2025

Influenza Nieuwsbrieven 2023-2024

Influenza Nieuwsbrieven 2022-2023

Influenza Nieuwsbrieven 2021-2022

Influenza Nieuwsbrieven 2019-2020

In verband met de corona-uitbraak en de surveillance op het Sars-2-CoV-virus zijn er in dit seizoen geen Influenza Nieuwsbrieven verschenen.

Influenza Nieuwsbrieven 2019-2020

Influenza Nieuwsbrieven 2018-2019

Influenza Nieuwsbrieven 2017-2018

Influenza Nieuwsbrieven 2016-2017

Influenza Nieuwsbrieven 2015-2016

Influenza Nieuwsbrieven 2014-2015

Influenza Nieuwsbrieven 2013-2014

Influenza Nieuwsbrieven 2012-2013

4. Handige samenvattingen per griepseizoen: artikelen ‘Influenzaseizoen in Nederland’
De artikelen geven een duidelijk overzicht van het betreffende griepseizoen: de hevigheid, de aantallen, de duur, de vaccinatiegraad enzovoort.

De wetenschappelijke artikelen gaan terug tot 1993 en zijn gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Medische Microbiologie / Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde:

5. Griepcijfers die zijn gebaseerd op de extra gegevens over ziekten die de Nivel Peilstations
In Jaarrapportages van de Nivel Peilstations (pdf's)

In de Jaarrapportages van de Nivel Peilstations vindt u de standaardrubriek ‘Influenza-achtige ziektebeelden’, met daarin de griepcijfers die zijn gebaseerd op de extra gegevens over ziekten die de Nivel Peilstations (zo'n 140 huisartsenpraktijken aangesloten bij Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn) verzamelen.

Griepepidemie: meerdere bronnen tellen mee

Elke winter hebben veel mensen last van klachten van een acute luchtweginfectie. Deze klachten kunnen worden veroorzaakt door verschillende virussen, bijvoorbeeld het influenzavirus (griepvirus), SARS-COV-2 (het virus dat COVID-19 veroorzaakt), het RS-virus (respiratoir syncytieel virus) en het rhinovirus. Officieel wordt er alleen gesproken van griep als de klachten worden veroorzaakt door het influenzavirus. Mede aan de hand van de actuele informatie die de Nivel Peilstations aanleveren, wordt bepaald of er sprake is van een griepepidemie.

Criteria griepepidemie

Verhoogde activiteit influenza-achtig ziektebeeld (IAZ) in de huisartsenpraktijk (boven basisniveau): met de respiratoire surveillance van de Nivel Peilstations (binnen Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn) wordt in de gaten gehouden hoeveel patiënten er wekelijks met griepachtige klachten(een influenza-achtig ziektebeeld, IAZ) bij de huisarts komen. Elk jaar wordt vastgesteld wat de grenswaarde is om te kunnen spreken over een epidemie. Bij IAZ-activiteit onder deze grenswaarde ligt de IAZ op basisniveau; erboven is er sprake van verhoogde IAZ-activiteit. De grenswaarde voor de winter 2024-2025 is vastgesteld op 53 patiënten met IAZ per 100.000 inwoners. We spreken van IAZ-activiteit boven het basisniveau als deze grenswaarde gedurende twee achtereenvolgende weken wordt overschreden.
Rondgaan van influenzavirussen: om te bepalen of er daadwerkelijk sprake is van een griepepidemie, is het daarnaast noodzakelijk om te weten of er influenzavirussen rondgaan en zo ja, in welke mate. Daarvoor nemen huisartsen bij patiënten met een luchtweginfectie monsters af die onderzocht worden op luchtwegvirussen. En ook wordt er naar virusgegevens gekeken uit andere surveillancesystemen, zoals Infectieradar en laboratoria (virologische weekstaten).

Ga naar Feiten en Cijfers Griep van het RIVM voor meer informatie over alle surveillance-bronnen waarmee griep in de gaten wordt gehouden.

Intensiteit van een griepepidemie: laag, matig, hoog, zeer hoog

Het signaleren van de intensiteit van de griepepidemie heeft een alarmfunctie: het laat zorgverlenende instanties weten dat ze hun zorgcapaciteit dienovereenkomstig paraat dienen te hebben.
Als het aantal patiënten met griepachtige klachten (IAZ, influenza-achtig ziektebeeld) dat de huisarts ziet boven het basisniveau is, wordt vervolgens onderscheid gemaakt naar vier niveaus voor de intensiteit: laag, matig (medium), hoog of zeer hoog. Deze niveaus worden ook berekend voor verschillende leeftijdsgroepen. De grenswaarden voor het seizoen 2024-2025 (alle leeftijden) zijn als volgt:

Nivel-figuur influenza-achtig ziektebeeld 2024-2025

Griepepidemie door de jaren heen

De griepepidemie in 2023-2024 duurde 9 weken; van 15 januari tot 10 maart 2024.
In de winter van 2021-2022 is de griepepidemie laat ingetreden; in maart 2022.
In 2019-2020 en 2020-2021 is er geen griepepidemie geweest. Dit is heeft waarschijnlijk te maken met de toen geldende coronamaatregelen.
In de tien jaar ervoor, van 2009 t/m 2018, duurde de griepepidemie in Nederland gemiddeld 13 weken.
De langstdurende griepepidemie ooit gemeten in Nederland trad op in 2014-2015; deze duurde 21 weken.
De kortste griepepidemie duurde 2 weken en trad twee keer op: in 2000-2001 en 2002-2003.

Veelgestelde vragen over griep

Wat is griep precies? Hoe ernstig is het hebben van griep? Hoe wordt bepaald of je griep hebt? Hoe is griep te onderscheiden van een gewone verkoudheid? Bekijk de veelgestelde vragen met antwoorden.

Vragen over de aandoening griep (influenza)

Hoe ernstig is het hebben van griep?

Voor de meeste mensen is griep slechts een vervelende ervaring, maar enkelen kunnen er ernstig ziek van worden. De meest voorkomende complicaties van griep zijn bronchitis en longontsteking. Voor behandeling hiervan kan een ziekenhuisopname noodzakelijk zijn. Griep is vooral riskant voor mensen van 60 jaar en ouder en voor chronisch zieken, zoals hartpatiënten, longpatiënten, suikerpatiënten en patiënten met een verstoorde immuniteit. Maar het kan iedereen hard treffen; tijdens de pandemieën in 1918 en 2009 (zie verderop), waren het vooral jonge, gezonde mensen die erg ziek werden.

Hoe bepaalt de dokter of je griep hebt?

Over het algemeen baseert een arts de diagnose op een combinatie van aanwezige symptomen, zoals hoge koorts, keelpijn, kriebelhoest, spierpijn en malaise. Het kan echter lastig zijn om griep te onderscheiden van andere luchtweginfecties.
Tijdens een griepepidemie blijkt ongeveer de helft tot driekwart van de mensen met symptomen van griep daadwerkelijk geïnfecteerd te zijn met een griepvirus, ook influenzavirus genoemd. Of je echt griep hebt, kan onderzocht worden door een neus- of keelwat af te nemen en deze in het laboratorium te testen op aanwezigheid van een griepvirus. De uitslag van zo’n monster komt echter vaak als de patiënt weer beter is en heeft voor de behandeling meestal geen consequenties.

Wat is het verschil tussen griep en corona (COVID-19)?

De ziekteverschijnselen bij COVID-19 (‘corona’) lijken vaak op die van griep: verkoudheidsklachten, hoesten, benauwdheid, koorts. Maar COVID-19 wordt veroorzaakt door het coronavirus SARS-CoV-2 en griep door een influenzavirus:

griep: alleen wanneer iemand besmet is met een griepvirus, spreek je van griep, ook wel influenza genoemd. De meest voorkomende symptomen zijn naast de hiervoor genoemde zijn plotseling opkomende koorts, koude rillingen, hoofdpijn, spierpijn en een droge hoest. De hoest kan lang aanhouden, de overige klachten verdwijnen meestal na twee tot zeven dagen.

corona: je hebt corona of COVID-19 als je besmet bent met coronavirus SARS-CoV-2. De symptomen van het coronavirus lijken op die van griep: luchtwegklachten zoals hoesten en kortademigheid, neusverkoudheid, keelpijn en ook spierpijn. In Dossier Corona vindt u alle informatie over Nivel-onderzoek met betrekking tot het coronavirus en de corona-uitbraak.

Hoe is griep te onderscheiden van een gewone verkoudheid?

Veel mensen verwarren gewone verkoudheid met griep. Griep is meestal een ernstigere ziekte dan verkoudheid en griep gaat gepaard met koorts. De symptomen van een gewone verkoudheid verdwijnen in het algemeen sneller en complicaties (zoals een longontsteking) komen slechts zelden voor.

Wat zijn de symptomen van een gewone verkoudheid?

De symptomen van verkoudheid zijn: een loopneus, niezen, waterige ogen en keelpijn. Deze symptomen zijn beperkt tot het bovenste deel van de luchtwegen. Hoge koorts en spierpijn zijn niet geassocieerd met verkoudheid en wel met griep.

Zijn er virussen die lijken op griep wat betreft de symptomen?

Ja. Bij infectie met het rhinovirus, het respiratoir syncytieel virus (RSV), het para-influenzavirus of het adenovirus treden vaak dezelfde symptomen op als bij infectie met een griepvirus.

Is griep te voorkomen?

De enige bewezen efficiënte methode van preventie is vaccinatie. Antivirale medicijnen (profylaxe) zouden ook griep kunnen voorkomen, maar deze worden in principe gereserveerd voor een pandemie omdat er anders toenemende resistentievorming zou kunnen optreden.

Hoe komt het dat mensen vooral in de winter griep krijgen?

Een griepvirus gedijt beter bij lage temperaturen en in droge lucht. Daarnaast verspreidt het virus zich gemakkelijker in het winterseizoen, doordat mensen dan vaker met meer bij elkaar in kleinere ruimtes zijn.

Hoe verspreidt het griepvirus zich?

Het virus verspreidt zich via heel kleine druppeltjes in de lucht tijdens hoesten of niezen. Ook via de handen, die vaak in aanraking komen met die druppeltjes, wordt het virus verspreid.

Hoe lang is een persoon besmettelijk?

De besmettelijke periode start op de dag vóór aanvang van de symptomen en duurt tot en met vijf dagen erna.

Wat is de behandeling tegen griep?

Als je griep hebt, kun je een pijnstiller (paracetamol bijvoorbeeld) gebruiken om hoofdpijn en spierpijn te verlichten en om de koorts te verminderen. Meer informatie over medicatie:

De nieuwste categorie medicijnen tegen griep zijn de neuraminidaseremmers. Deze grijpen in op de virusvermeerdering. Neuraminidaseremmers kunnen de ziekteperiode verkorten met 1 à 2,5 dagen. Ook kunnen ze de kans op complicaties verminderen, mits binnen 48 uur na het verschijnen van de eerste symptomen met de behandeling wordt gestart. Momenteel zijn zanamivir (Relenza®) en oseltamivir (Tamiflu®) geregistreerd voor het behandelen en voorkómen van influenza in Europa. Ze worden echter gereserveerd voor patiënten met een verhoogd risico op complicaties van griep in verband met snelle resistentievorming. In het seizoen 2007/2008 bleek in Nederland 27% van de influenza A-virussen resistent voor de neuraminidaseremmer oseltamivir. Ook zijn het geen onschuldige middelen, zoals wel eens gedacht wordt. Bij overgevoeligheid voor het middel kunnen ernstige gedragsveranderingen en ademhalingsproblemen optreden. Deze medicijnen kunnen in Nederland daarom alleen verkregen worden via de huisarts of specialist. Zij zijn géén vervanging voor de jaarlijkse griepprik. De griepprik blijft de meest effectieve manier om griep te voorkomen.

Vragen over het vóórkomen van griep en de griepepidemie

Hoeveel mensen krijgen griep per jaar?

Het aantal mensen dat gemiddeld per jaar griep krijgt, is afhankelijk van de ernst van de epidemie. De schatting is dat ongeveer 10 tot 15% van de mensen over de hele wereld per jaar griep krijgt. Tijdens grote epidemieën kan dit oplopen tot 50%.

Wat is een griepepidemie?

Er is sprake van een griepepidemie wanneer het aantal gevallen van griep in een bepaald gebied en gedurende een bepaalde periode aanzienlijk hoger is dan de rest van het jaar.

Hoe komt een pandemie tot stand?

Een pandemie is een wereldwijde epidemie die wordt veroorzaakt door een nieuwe virusvariant. Een nieuw subtype wordt gekarakteriseerd door een grote verandering in de eiwitantigenen op het oppervlak van het virusdeeltje. Omdat de meeste mensen niet de kans hebben gehad immuun te worden tegen dit nieuwe virus, kan er wijdverspreide infectie plaatsvinden. Pandemieën kunnen alleen plaatsvinden door het ontstaan van een nieuw subtype van het griepvirus type A.

Wanneer is er een volgende grieppandemie?

Dit is niet te zeggen. In de 20ste eeuw waren er ernstige pandemieën: de Spaanse griep in 1918, de Aziatische griep in 1957, de Hong Kong griep in 1968, de Mexicaanse griep in 2009; door influenza A(H1N1)pdm09.

Komt een grieppandemie altijd alleen in de winter voor?

Een grieppandemie hoeft niet per se in de winter op te treden, het kan op ieder moment in het jaar gebeuren. De beruchte Spaanse griep begon in maart-juli 1918; de meeste doden vielen overigens wel in de winter die volgde. Ook de Mexicaanse griep, de grieppandemie van 2009, openbaarde zich toen het in het zuidelijk halfrond zomer was en veroorzaakte vanaf half oktober een epidemie in Nederland.

Hoe wordt de stand van zaken over griep gemeten?

De Nivel Peilstations, onderdeel van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn en bestaande uit ongeveer 40 huisartspraktijken verspreid over Nederland, rapporteren het aantal patiënten dat zij zien met een griepachtig ziektebeeld. Het hele jaar door sturen zij wekelijks neus- en keelwatten van deze patiënten naar het RIVM voor nader onderzoek. Zo houden we voortdurend een vinger aan de pols wat betreft de frequentie van griep, de verspreiding van griep over het land en de virussen die griep veroorzaken. De stand van zaken wordt gedurende het griepseizoen wekelijks gerapporteerd op de Nivel-website.

De griepprik en het vaccinatieprogramma

Elk jaar zorgt influenza voor veel ziekenhuisopnames, ernstige complicaties en sterfgevallen in Nederland. Om die reden krijgt iedereen in Nederland vanaf 60 jaar elk jaar een griepprik aangeboden, evenals mensen met een chronische medische ziekte, zoals longziekten of hartproblemen. Het griepvaccin dat in Nederland wordt gegeven beschermt tegen vier verschillende typen van het griepvirus.

Sinds 1997: Nationaal Programma Grieppreventie (NPG)

Binnen het Nationaal Programma Grieppreventie (NPG) worden mensen met een hoog risico op complicaties door een influenza-infectie (griep) elk jaar uitgenodigd voor vaccinatie. Het Centrum voor Bevolkingsonderzoek van het RIVM voert, in opdracht van het ministerie van VWS, de landelijke regie over dit programma.

Nivel Monitor Vaccinatiegraad NPG

Het Nivel volgt elk jaar nauwgezet hoeveel mensen in welke doelgroepen de griepvaccinatie ontvangen en wat daarmee de vaccinatiegraad is. Bij Monitor Griep- en pneumokokkenvaccinatiegraad 2014-continu vind je alle informatie over de jaarlijkse vaccinatiegraad voor griep en ook pneumokokken.

Veelgestelde vragen over de griepprik en het vaccinatieprogramma

Vragen over wie de griepprik krijgen

Wie krijgen de griepprik?

Een griepprik wordt aanbevolen aan mensen van 60 jaar en ouder en aan volwassenen en kinderen met een verhoogd risico om ernstig ziek te worden van de griep, bijvoorbeeld vanwege een longziekte, hartziekte, diabetes, een nierziekte of weinig afweer. Ook wordt de griepprik onder andere aanbevolen aan mensen met zeer ernstig overgewicht, een verstandelijke beperking, zwangeren. En aan mensen die in de zorg werken.

Bij een kleine groep patiënten met een sterk verhoogd risico op een ernstig, gecompliceerd beloop is bij de eerste verschijnselen van griep vroegbehandeling met antivirale middelen mogelijk.

Waarom wordt niet iedereen gevaccineerd tegen griep?

Voor jonge, gezonde volwassenen vormt griep minder gevaar. Ze lopen niet alleen minder risico griep te krijgen, maar ook zal de griep, als deze wel optreedt, minder hevig zijn. Daarom hoeft deze groep dan ook niet gevaccineerd te worden.

Moet ik betalen voor de griepprik?

De griepprik is gratis voor mensen die tot een van de risicogroepen behoren. Meer informatie over de organisatie en financiering van de griepprik vindt u op de website van het RIVM.

Waarom wordt het aanbevolen elk jaar een griepprik te halen?

De hoeveelheid afweerstoffen na de vaccinatie neemt in de loop van de tijd af. Na ongeveer een half jaar begint de bescherming bij de meeste mensen af te nemen. Daarnaast veranderen griepvirusen regelmatig. De afweer verkregen door eerdere infecties of de vaccinatie van het vorige jaar beschermen niet noodzakelijkerwijs tegen gemuteerde griepvirussen. Omdat het virus verandert, moet het vaccin elk jaar aangepast worden aan de meest recente virustypen.

Vragen over wat het griepvaccin precies is: samenstelling, werking, bijwerkingen, rol WHO en meer

Waaruit bestaat het griepvaccin?

Het griepvaccin bevat verschillende typen geïnactiveerd (dood) virus. De virussen worden gekweekt in bevruchte kippeneieren, vervolgens gedood en gezuiverd alvorens het vaccin wordt gemaakt. Globaal genomen levert één ei genoeg virus voor één vaccin dosis.

Geeft de griepprik bijwerkingen?

De griepprik geeft weinig bijwerkingen. De meest voorkomende bijwerking van de griepprik is roodheid en pijn op de plaats van injectie. Daarnaast kunnen in enkele gevallen lichte koorts en pijnlijke spieren optreden. (Zie ook www.lareb.nl)

Hoe werkt de bescherming van de griepprik?

Na de vaccinatie begint het afweersysteem met de productie van antilichamen tegen de virale eiwitten uit het vaccin. Als vervolgens blootstelling met het echte virus plaatsvindt, binden de antilichamen zich aan binnendringende griepvirussen, zodat deze geëlimineerd kunnen worden en het weefsel geen schade (meer) oploopt. Hierdoor worden mensen niet ziek of zijn de klachten minder ernstig.

Wanneer moet je gevaccineerd worden?

Het is lastig om aan te geven wat precies het beste moment voor de griepprik is aangezien het begin van de jaarlijkse epidemie elk jaar varieert. In het noordelijke halfrond is de beste tijd om gevaccineerd te worden tussen half oktober en eind november.

Hoe effectief is het griepvaccin?

Als u de griepprik haalt, is de kans om griep te krijgen kleiner. Hoe goed de griepprik werkt is per jaar en per persoon verschillend:

Het is elk jaar de vraag hoe goed de griepprik past bij de griepvirussen die er in die winter zijn, wat de afweer bepaalt van de persoon die de griepprik krijgt.
Bij de mensen met een griepvaccinatie die toch griep krijgen, zorgt de griepprik er meestal voor dat zij minder ernstig ziek worden. Dit is vooral van belang voor mensen die vanwege een aandoening of hun leeftijd een minder goed werkende afweer hebben.
De effectiviteit van de griepprik is gemiddeld 30%. Dit betekent dat de griepprik er bij 30 van de 100 mensen voor zorgt dat zij geen griep krijgen. De kans op ziekenhuisopname is 40% lager.

Kun je griep krijgen als je gevaccineerd bent?

Het is mogelijk dat (vooral oudere) mensen toch griep krijgen terwijl ze gevaccineerd zijn (zie ook vorige vraag). Mensen die toch griep krijgen ondanks een griepprik, zijn meestal minder ernstig ziek en hebben een lagere kans op complicaties van griep, zoals longontsteking, ziekenhuisopname of overlijden.

Waarom wisselt de effectiviteit van de griepprik?

In het voorjaar wordt gestart met het samenstellen van de griepprik. Deskundigen bekijken ieder jaar welke griepvirussen waarschijnlijk gaan komen in de winter. Die virussen worden in de griepprik opgenomen.
Het duurt ruim een half jaar om de griepprik te maken. In dit half jaar kunnen nieuwe varianten van griepvirussen ontstaan en griep veroorzaken. Tegen die nieuwe varianten werkt de griepprik mogelijk minder goed.

Werkt de griepprik bij iedereen even goed?

De griepprik werkt het best als de persoon die de griepprik krijgt een goede weerstand heeft.
Iemand met een minder goede weerstand maakt minder afweerstoffen tegen het griepvirus. Toch kan iemand met een minder goede weerstand voldoende afweerstoffen maken om beschermd te zijn tegen de griep of de gevolgen van griep.
Juist mensen met een verminderde afweer hebben meer kans dat griep leidt tot ernstige ziekte of zelfs sterfte. Om zich daartegen te beschermen, is het zinvol voor hen om de griepprik te halen.

Kan ik griep krijgen van de griepprik?

Nee, de griepprik kan geen griep veroorzaken. Ook niet bij mensen met een minder goede weerstand. In de Nederlandse griepprik zitten dode deeltjes van griepvirussen en daar kunt u geen griep van krijgen. Alleen van een levend griepvirus kunt u griep krijgen.
Sommige mensen kunnen zich een paar dagen na de griepprik wel minder lekker voelen. En bijvoorbeeld lichte verhoging krijgen. Dit is geen griep, maar een normale reactie van het lichaam op een inenting. Een dergelijke reactie is vergelijkbaar met die bij vaccinatie van jonge kinderen.

Wat is de samenstelling van het griepvaccin?

Het vaccin dat in de winter 2024/2025 wordt gebruikt is een quadrivalent vaccin dat beschermt tegen het griepvirus type A en B. De samenstelling bestaat uit vier influenzavirussen.

De bijsluiter van deze vaccins vindt u op de website van het RIVM.

Welke rol heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bij het samenstellen van het griepvaccin?

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert elk jaar tegen welke influenza-virusstammen het best gevaccineerd kan worden. Die inschatting vindt altijd in februari plaats voor het griepseizoen dat in het najaar (op het noordelijk halfrond) plaatsvindt. De genetische code van het griepvirus verandert echter doorlopend. Hierdoor kan een eiwit op de buitenkant van het virus veranderen waardoor dit niet helemaal overeenkomt met het virus in het toegediende vaccin. We noemen dat een mismatch. Dit betekent echter niet dat het vaccin helemaal niet meer werkt.

Hoe bepaalt de WHO welke virustypen in het vaccin komen?

Een netwerk van laboratoria over de hele wereld geeft de vier WHO samenwerkende centra voor griep (Atlanta, Londen, Melbourne en Tokio) de mogelijkheid om een zo goed mogelijke inschatting te maken van de virussen die waarschijnlijk rond zullen gaan. De vaccins worden elk jaar aangepast zodat de meest recente griepvirussen in het vaccin voor het volgende jaar zitten.

Meer weten?

Ga naar onze actuele landelijke cijfers over heersende ziekten, per week.
Ga naar Methode Nivel Peilstations voor informatie over het opstellen van de griepcijfers en de rol van de Nivel Peilstations hierin.
Ga naar VEBIS - Vaccine effectiveness against COVID-19 and seasonal influenza in primary care voor informatie over de rol van het Nivel in Europees onderzoek naar de effectiviteit van griepvaccinatie.
Meer weten over zelf onderzoek doen met onze cijfers over ziekten en aandoeningen? Neem dan contact met ons op en vraag naar de mogelijkheden: surveillance@nivel.nl

Hooiveld, M. Griep centraal: griepcijfers, griepepidemie, griepvaccinatie en meer. Uit: www.nivel.nl [Laatst gewijzigd op 21-02-2025; geraadpleegd op 22-02-2025]. URL: https://www.nivel.nl/nl/zorg-en-ziekte-in-cijfers/griep-centraal

Gegevensverzameling

Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn

Nivel Surveillance Bulletin

Abonneer je op ons wekelijkse bulletin met actuele ziekten in Nederland