De rol van collectiviteiten in het nieuwe zorgstelsel: keuzes, verloop en uitkomsten van de onderhandelingen over de collectieve zorgverzekering voor 2006 en 2007.

Meer dan de helft van Nederland (55%) heeft een collectieve zorgverzekering. Bij de keuze voor een zorgverzekeraar letten werkgevers vooral op de prijs. Patiëntenverenigingen kiezen op kwaliteit. Zij zijn echter ver in de minderheid.

Premie of kwaliteit
“Gezonde mensen letten op de premie, patiënten op de kwaliteit. Hun vertegenwoordigers – werkgevers en patiëntenverenigingen – kennelijk ook”, stelt NIVEL-onderzoeker Judith de Jong. “Patiëntenverenigingen leggen meer nadruk op de kwaliteit en hebben vaker zelf verzekeraars moeten benaderen om een collectieve verzekering af te sluiten. Opvallend is bovendien, dat zij een lagere korting hebben gekregen dan werkgevers. Van alle mensen met een collectieve verzekering is bijna driekwart lid van een werkgeverscollectief en slechts 2 procent van een patiëntencollectief.”

Kwaliteitsafspraken
Een van de doelen van het nieuwe zorgstelsel is dat verzekerden invloed uitoefenen op de hoogte van de premie én op de kwaliteit van zorg, bijvoorbeeld door over te stappen naar een andere zorgverzekeraar. Verzekerden die overstappen doen dit echter vooral vanwege de premie, waardoor verzekeraars vooral gaan concurreren op de prijs. Van de beoogde kwaliteitsverbetering komt dan weinig terecht. Als in de collectieve contracten wél kwaliteitsafspraken worden vastgelegd, kan die kwaliteitsverbetering wellicht alsnog worden bereikt. Het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) bracht de keuzes en uitkomsten van de onderhandelingen voor collectieve zorgverzekeringen voor 2006 en 2007 in kaart.

Doorslag
Op de vraag wat de doorslag gaf bij de keuze, noemen werkgevers meer de premies en kortingen. Voor het merendeel van de andere collectiviteiten – gemeenten, vakbonden en ouderenbonden, patiëntenverenigingen en andere verenigingen – zijn de service, de dekking en de korting op de aanvullende verzekering doorslaggevend. Vooral patiëntenverenigingen verzamelden voorafgaand aan de onderhandelingen informatie over de wensen van de doelgroep.

Reputatie
Voor 2007 is over het algemeen minder tijd gaan zitten in onderhandelingen en de keuze voor een collectieve zorgverzekering dan voor 2006. Werkgevers sluiten collectieve zorgverzekeringen vooral af voor hun reputatie – goed werkgeverschap – en de binding en werving van medewerkers. Bij eenderde van de werkgevers zijn verzuimbeleid en zorgverzekering onderdeel van de CAO. Vaak verlengden werkgevers al lopende contracten met verzekeraars. Patiëntenverenigingen leggen meer nadruk op inhoudelijke aspecten zoals dekking van zorg, service en kwaliteit.

Onderzoek
Het NIVEL benaderde 100 werkgevers, 24 patiëntenverenigingen en 42 overige collectiviteiten met een online vragenlijst, waarvan 19 werkgevers, 10 patiëntenverenigingen en 13 overigen reageerden.