De Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022, waar staat de huisartsenzorg anno 2014?

De zorg van de huisarts voldoet nu al aan de doelen die de eigen beroepsgroep zich heeft gesteld voor 2022. De kern van de huisartsenzorg is dus goed op orde. Wel moeten huisartsen de komende jaren meer energie steken in de samenwerking met andere zorgverleners en de gemeente. Het NIVEL heeft onderzocht hoe het ervoor staat met 17 ambities die door de beroepsgroep zelf zijn opgesteld.

Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV), en het Interfacultair Overleg Huisartsgeneeskunde (IOH) hebben in 2012 de Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 opgesteld, met als motto: ‘Modernisering naar menselijke maat’. Uitgangspunt is om met behoud van de kernwaarden van de huisartsenzorg – generalistische, persoonsgerichte en continue zorg voor patiënten – ook in 2022 voor elke Nederlander optimale zorg te leveren.

Huisartsen zijn het eerste aanspreekpunt voor patiënten bij gezondheidsproblemen en hebben hierbij een belangrijke rol als regisseur. Ze spelen zo een belangrijke rol in het Nederlandse gezondheidszorgsysteem. Nu gemeentes meer verantwoordelijk zijn geworden voor de zorg door de recente beleidswijziging waarbij taken uit de AWBZ zijn gehaald en verplaatst naar de gemeente/WMO, wordt de rol als regisseur alleen maar belangrijker. En dit vraagt om aanpassingen in de organisatie van de huisartsenzorg, zonder de kernwaarden uit het oog te verliezen. Het verschijnen van de Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 en de recente beleidswijzigingen, waren aanleiding voor het NIVEL te onderzoeken hoe het ervoor staat met de 17 ambities uit de toekomstvisie: welke zijn al gerealiseerd en voor welke ambities moeten nog stappen worden gezet?

Uit het onderzoek blijkt dat de ambities over de directe patiëntenzorg, de kern van de huisartsenzorg, al zijn gerealiseerd. De ambities over de rol van huisartsen als coördinator in het zorgstelsel laten een wisselend beeld zien. De samenwerking met andere eerstelijnszorgverleners – zoals apothekers en fysiotherapeuten – of binnen de huisartsenpost, is goed georganiseerd. Het merendeel van de huisartsenpraktijken werkt echter nog niet structureel samen met gemeenten en de GGD-en. “Vanwege de recente verandering in de zorg, waarin de gemeentes een grotere rol hebben gekregen”, stelt Joke Korevaar, programmaleider bij het NIVEL, “moeten huisartsen de ambities op dit vlak voortvarend oppakken.”

Ook op het gebied van ICT-toepassingen in de huisartsenzorg is nog ruimte om de gestelde ambities te realiseren. Bijna de helft van de huisartsen biedt de mogelijkheid via e-mail een vraag te stellen, maar slechts 1% van de praktijken om via de computer met een beeldverbinding een gesprek met de huisarts te voeren.

Het onderzoek is uitgevoerd door het NIVEL, met financiële steun van het NHG en de LHV, en gebaseerd op verschillende bestaande bronnen aangevuld met een vragenlijst-onderzoek onder huisartsen en een zoekactie op websites van huisartspraktijken. Zoveel mogelijk zijn bronnen uit 2014 gebruikt. Om het proces nauwlettend te volgen en tijdig inzicht te krijgen op welke gebieden de voortgang achterblijft, is het wenselijk het onderzoek halverwege nu en 2022 te herhalen.