Publicatie
Publication date
Depression in dementia: development and testing of a nursing guideline.
Verkaik, R. Depression in dementia: development and testing of a nursing guideline. Utrecht: NIVEL, 2009. 246 p. Proefschrift Universiteit Utrecht.
Download the PDF
Depressie bij dementerende verpleeghuisbewoners kan verminderen door invoering van een richtlijn voor verzorgenden. Dit blijkt uit onderzoek waarop NIVEL-onderzoeker Renate Verkaik 20 april promoveert aan de Universiteit Utrecht.
Op Nederlandse psychogeriatrische verpleeghuisafdelingen is 85% van de bewoners dementerend en van hen is 19% depressief. Door depressie zijn bewoners somber en hebben ze meer zorg nodig. NIVEL-onderzoeker Renate Verkaik zocht naar een manier om depressie bij verpleeghuisbewoners met dementie te verminderen. Ze kwam uit op een richtlijn voor verzorgenden, omdat zij bewoners dagelijks begeleiden. Samen met Verpleeghuis Waerthove ontwikkelde Verkaik de evidence-based richtlijn ‘Het begeleiden van mensen met dementie die depressief zijn’ (NIVEL/Waerthove, 2004). Vervolgens evalueerde Verkaik – samen met VUmc en Hogeschool INHolland – in negen Nederlandse verpleeghuizen invoering, gebruik en effecten van de richtlijn.
Beleving
Verzorgenden kunnen in de praktijk goed met de richtlijn overweg. Bewoners in verpleeghuizen waar gewerkt werd met de richtlijn werden in de meeste gevallen minder depressief. Verkaik: “We hebben zelfs aanwijzingen dat hoe succesvoller de richtlijn is ingevoerd, hoe meer bewoners daar baat bij hebben.” Verzorgenden leren om systematisch in kaart te brengen welke ‘plezierige’ activiteiten het best bij bewoners passen, zoals luisteren naar favoriete muziek of wandelen in de tuin. Verzorgenden grijpen bijvoorbeeld terug op hobby’s van vroeger. Daarbij moeten ze wel rekening houden met de beperkingen die een bewoner nu heeft.
Samen zingen
Verkaik: “Het gaat vaak om hele kleine plezierige activiteiten, bijvoorbeeld samen zingen, een spelletje doen, nagels lakken... Maar ook dingen zoals samen naar het winkelcentrum of met een groepje naar het café, kunnen depressie bij dementie verminderen. Veel verzorgenden zeggen ook dat het niet altijd veel tijd hoeft te kosten. Veel kan gewoon al tijdens de dagelijkse zorg. Soms kun je ook familie of vrijwilligers bij de activiteiten betrekken. Het gaat vooral om een andere insteek. Ben je bewust van wat een depressie voor een bewoner betekent en wat je daar als verzorgende aan kan doen.”
Het onderzoek is gefinancierd door ZonMw binnen het programma ‘Verpleegkundige en verzorgende beroepsgroepen. Tussen weten en doen.’
Op Nederlandse psychogeriatrische verpleeghuisafdelingen is 85% van de bewoners dementerend en van hen is 19% depressief. Door depressie zijn bewoners somber en hebben ze meer zorg nodig. NIVEL-onderzoeker Renate Verkaik zocht naar een manier om depressie bij verpleeghuisbewoners met dementie te verminderen. Ze kwam uit op een richtlijn voor verzorgenden, omdat zij bewoners dagelijks begeleiden. Samen met Verpleeghuis Waerthove ontwikkelde Verkaik de evidence-based richtlijn ‘Het begeleiden van mensen met dementie die depressief zijn’ (NIVEL/Waerthove, 2004). Vervolgens evalueerde Verkaik – samen met VUmc en Hogeschool INHolland – in negen Nederlandse verpleeghuizen invoering, gebruik en effecten van de richtlijn.
Beleving
Verzorgenden kunnen in de praktijk goed met de richtlijn overweg. Bewoners in verpleeghuizen waar gewerkt werd met de richtlijn werden in de meeste gevallen minder depressief. Verkaik: “We hebben zelfs aanwijzingen dat hoe succesvoller de richtlijn is ingevoerd, hoe meer bewoners daar baat bij hebben.” Verzorgenden leren om systematisch in kaart te brengen welke ‘plezierige’ activiteiten het best bij bewoners passen, zoals luisteren naar favoriete muziek of wandelen in de tuin. Verzorgenden grijpen bijvoorbeeld terug op hobby’s van vroeger. Daarbij moeten ze wel rekening houden met de beperkingen die een bewoner nu heeft.
Samen zingen
Verkaik: “Het gaat vaak om hele kleine plezierige activiteiten, bijvoorbeeld samen zingen, een spelletje doen, nagels lakken... Maar ook dingen zoals samen naar het winkelcentrum of met een groepje naar het café, kunnen depressie bij dementie verminderen. Veel verzorgenden zeggen ook dat het niet altijd veel tijd hoeft te kosten. Veel kan gewoon al tijdens de dagelijkse zorg. Soms kun je ook familie of vrijwilligers bij de activiteiten betrekken. Het gaat vooral om een andere insteek. Ben je bewust van wat een depressie voor een bewoner betekent en wat je daar als verzorgende aan kan doen.”
Het onderzoek is gefinancierd door ZonMw binnen het programma ‘Verpleegkundige en verzorgende beroepsgroepen. Tussen weten en doen.’
Guideline for pleasure in dementia care
Depression in nursing home residents with dementia can be decreased by the introduction of a nursing guideline. This is the main conclusion of the PhD thesis on depression in dementia that was presented by researcher Renate Verkaik on April 20th at the Utrecht University in The Netherlands.
On Dutch psychogeriatric nursing home wards 85% of the residents is demented and 19% suffers from comorbid depression. Depression decreases quality of life and residents utilize more care. NIVEL researcher Renate Verkaik searched for a method to reduce depression in demented nursing home residents. She came up with a guideline for Certified Nurse Assistants (CNAs) because they provide most of the residents’ daily care. In collaboration with nursing home Waerthove, Verkaik developed the evidence based guideline ‘Supporting residents with depression in dementia’ (NIVEL, Waerthove, 2004). As a next step Verkaik – in collaboration with VU University Medical Center Amsterdam and INHolland University of Applied Sciences – tested the introduction, use and effects of the guideline in nine Dutch nursing homes.
Individualized
The guideline proved applicable in daily practice. Most of the residents in nursing homes that used the guideline became less depressed. Verkaik: “We found indications that the more successful the guideline was introduced, the more residents gained from it”. CNAs learned how they could systematically collect information on pleasant activities that fitted best with the individual residents, like listening to favourite music or taking a walk in the garden. CNAs, for example, look back at residents’ hobbies in the past. Doing this they take into account current limitations of the residents.
Singing together
Verkaik: “It often concerns small pleasant activities, like singing together, playing a game, polishing nails….. But also going to the mall or taking a small group of residents to the local pub, can reduce depression in dementia. Many CNAs state that undertaking pleasant activities does not have to cost much time. Many can be integrated into daily usual care. Sometimes family members or voluntary workers can be involved. Following the guideline is mainly about looking at depression in dementia from a different perspective. Be aware of the consequences of depression for a resident and what you, as a CNA, can do about it”. The guideline was based on the ‘BehaviorTherapy-PleasantEvents’ method that earlier proved to be effective in reducing depression in home dwelling people with dementia in the United States (Teri et al., 1997).
The study was funded by ZonMW; Netherlands Organisation for Health Research and Development, research program ‘Nursing professions; In between knowing and acting’.
Teri L, Logsdon RG, Uomoto J et al. Behavioral treatment of depression in dementia patients: a controlled clinical trial. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci, 1997; 52:159-66
Depression in nursing home residents with dementia can be decreased by the introduction of a nursing guideline. This is the main conclusion of the PhD thesis on depression in dementia that was presented by researcher Renate Verkaik on April 20th at the Utrecht University in The Netherlands.
On Dutch psychogeriatric nursing home wards 85% of the residents is demented and 19% suffers from comorbid depression. Depression decreases quality of life and residents utilize more care. NIVEL researcher Renate Verkaik searched for a method to reduce depression in demented nursing home residents. She came up with a guideline for Certified Nurse Assistants (CNAs) because they provide most of the residents’ daily care. In collaboration with nursing home Waerthove, Verkaik developed the evidence based guideline ‘Supporting residents with depression in dementia’ (NIVEL, Waerthove, 2004). As a next step Verkaik – in collaboration with VU University Medical Center Amsterdam and INHolland University of Applied Sciences – tested the introduction, use and effects of the guideline in nine Dutch nursing homes.
Individualized
The guideline proved applicable in daily practice. Most of the residents in nursing homes that used the guideline became less depressed. Verkaik: “We found indications that the more successful the guideline was introduced, the more residents gained from it”. CNAs learned how they could systematically collect information on pleasant activities that fitted best with the individual residents, like listening to favourite music or taking a walk in the garden. CNAs, for example, look back at residents’ hobbies in the past. Doing this they take into account current limitations of the residents.
Singing together
Verkaik: “It often concerns small pleasant activities, like singing together, playing a game, polishing nails….. But also going to the mall or taking a small group of residents to the local pub, can reduce depression in dementia. Many CNAs state that undertaking pleasant activities does not have to cost much time. Many can be integrated into daily usual care. Sometimes family members or voluntary workers can be involved. Following the guideline is mainly about looking at depression in dementia from a different perspective. Be aware of the consequences of depression for a resident and what you, as a CNA, can do about it”. The guideline was based on the ‘BehaviorTherapy-PleasantEvents’ method that earlier proved to be effective in reducing depression in home dwelling people with dementia in the United States (Teri et al., 1997).
The study was funded by ZonMW; Netherlands Organisation for Health Research and Development, research program ‘Nursing professions; In between knowing and acting’.
Teri L, Logsdon RG, Uomoto J et al. Behavioral treatment of depression in dementia patients: a controlled clinical trial. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci, 1997; 52:159-66