Eigen risico in de zorgverzekering: het verzekerden-perspectief. Een onderzoek op basis van het Consumentenpanel Gezondheidszorg.

Het verplicht eigen risico in de zorgverzekering werkt niet zoals het is bedoeld. Slechts weinig mensen passen hun zorggebruik aan vanwege het eigen risico.

Het verplicht eigen risico in de zorgverzekering is ingevoerd om verzekerden bewuster te maken van de kosten van de zorg en deze zo te verminderen. Slechts 5% van de verzekerden zegt vanwege het eigen risico minder zorg te hebben gebruikt. En 3,4% ging vanwege het eigen risico minder naar de huisarts, terwijl bezoek aan de huisarts buiten het eigen risico valt. Dit blijkt uit onderzoek binnen het ConsumentenPanel Gezondheidszorg van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg), dat is gesubsidieerd door het ministerie van VWS. Bijna alle verzekerden weten van het bestaan van het verplichte eigen risico af, maar slechts iets meer dan de helft weet welke zorg daaronder valt.

Verhoging verplicht eigen risico
NIVEL-programmaleider Judith de Jong: “Een hoger verplicht eigen risico kan ervoor zorgen dat verzekerden hun zorggebruik wél aanpassen. Dit kan echter ook betekenen dat ze géén gebruik maken van zorg als dat wél nodig is. Dat is ongewenst. Naarmate het verplicht eigen risico hoger wordt, belemmert dat meer verzekerden om noodzakelijke zorg te gebruiken. Bij een verplicht eigen risico van 155 tot en met 300 euro zegt bijna een derde van de verzekerden (30%) zich belemmerd te voelen om noodzakelijke zorg te gebruiken. Bij een verplicht eigen risico van 300 tot en met 550 euro loopt dit op tot iets meer dan de helft van de verzekerden (54%). Het uitstellen van noodzakelijke zorg kan uiteindelijk leiden tot hoge kosten. Bijvoorbeeld als een klacht die aanvankelijk goed door een huisarts te behandelen is, in een later stadium door een medisch specialist moet worden behandeld.”

Vrijwillig eigen risico
Naast het verplichte eigen risico, kunnen verzekerden ook kiezen voor een vrijwillig eigen risico om hun eigen zorgkosten te verminderen. Weinig verzekerden blijken hiervoor te kiezen (7%). Als belangrijkste redenen om voor een vrijwillig eigen risico te kiezen noemen ze een aantrekkelijke premiekorting en het weinig gebruikmaken van zorg. De belangrijkste reden van verzekerden om níet voor een vrijwillig eigen risico te kiezen, is dat ze zich geen zorgen willen maken over zorgkosten. Daarnaast noemen ze als redenen daarvoor ook onvoldoende premiekorting en hoge medische kosten.