Coordinator research program Nursing Care and Elderly Care; endowed professor 'Nursing and care at the end of life', VU University Medical Center Amsterdam, The Netherlands
Publicatie
Publication date
Indicatoren voor palliatieve zorg: ontwikkeling en toetsing van een set kwaliteitsindicatoren voor de palliatieve zorgverlening.
Brandt, H.E., Francke, A.L., Pasman, H.R.W., Claessen, S.J.J., Putten, M.J.A. van der, Deliens, L. Indicatoren voor palliatieve zorg: ontwikkeling en toetsing van een set kwaliteitsindicatoren voor de palliatieve zorgverlening. Utrecht: NIVEL, 2009. 92 p.
Download the PDF
De kwaliteit van palliatieve zorg wordt inzichtelijk. Om de kwaliteit van palliatieve zorg voor patiënten en de begeleiding van naasten te meten, is een set indicatoren ontwikkeld en getoetst op haalbaarheid en bruikbaarheid. Nederland loopt daarmee voorop in Europa.
Palliatieve zorg is de zorg voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en uiteindelijk aan hun ziekte zullen overlijden. Deze zorg wordt onder meer gegeven door de thuiszorg, huisartsen, ziekenhuizen of verpleeg- of verzorgingshuizen en binnen specifieke palliatieve terminale zorgvoorzieningen. Door de uiteenlopende en vaak complexe zorgbehoefte is palliatieve zorg in principe multidisciplinair, waarbij professionals en vrijwilligers vaak samenwerken. Behalve voor lichamelijke zorg is in de palliatieve fase ook aandacht nodig voor psychosociale en spirituele behoeften en problemen, en de begeleiding van naasten.
Kwaliteit meten
Met subsidie van ZonMw ontwikkelde het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg), in samenwerking met EMGO+ en de Inspectie voor de Gezondheidszorg, een indicatorenset om de kwaliteit van de palliatieve zorg inzichtelijk te maken. Er is nu een set van 33 indicatoren voorhanden voor de kwaliteit van de zorg aan patiënten en 10 indicatoren voor de kwaliteit van de begeleiding van naasten. Kwaliteitsindicatoren worden veelal uitgedrukt in een getal of percentage en geven indicaties van de kwaliteit van zorg en van eventuele verbeterpunten. Voorbeelden van indicatoren zijn het percentage patiënten met matige of ernstige pijn en de mate waarin patiënten positief zijn over de deskundigheid van hun zorgverleners. Dit is in Europa de eerste set met uitgewerkte kwaliteitsindicatoren voor alle settings waar palliatieve zorg aan volwassen patiënten wordt gegeven.
Ervaringen van patiënten en nabestaanden
De indicatorenset is op haalbaarheid en bruikbaarheid getest bij patiënten en nabestaanden op 14 locaties. De bruikbaarheid en haalbaarheid bleken over het algemeen goed te zijn. In een tweede project is een CQ-index (Consumer Quality Index) voor de palliatieve zorg ontwikkeld. Met dit meetinstrument is het mogelijk kwaliteitsindicatoren vanuit het perspectief van zowel patiënten als nabestaanden te meten, wat informatie oplevert waarmee zorgaanbieders hun kwaliteit kunnen verbeteren. Tijdens het project bleken bijvoorbeeld de nazorg voor en evaluatiegesprekken met de familie verbeterpunten.
Handleiding
Voor zorgaanbieders die met de indicatorenset willen gaan werken is een praktische handleiding beschikbaar.
Palliatieve zorg is de zorg voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en uiteindelijk aan hun ziekte zullen overlijden. Deze zorg wordt onder meer gegeven door de thuiszorg, huisartsen, ziekenhuizen of verpleeg- of verzorgingshuizen en binnen specifieke palliatieve terminale zorgvoorzieningen. Door de uiteenlopende en vaak complexe zorgbehoefte is palliatieve zorg in principe multidisciplinair, waarbij professionals en vrijwilligers vaak samenwerken. Behalve voor lichamelijke zorg is in de palliatieve fase ook aandacht nodig voor psychosociale en spirituele behoeften en problemen, en de begeleiding van naasten.
Kwaliteit meten
Met subsidie van ZonMw ontwikkelde het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg), in samenwerking met EMGO+ en de Inspectie voor de Gezondheidszorg, een indicatorenset om de kwaliteit van de palliatieve zorg inzichtelijk te maken. Er is nu een set van 33 indicatoren voorhanden voor de kwaliteit van de zorg aan patiënten en 10 indicatoren voor de kwaliteit van de begeleiding van naasten. Kwaliteitsindicatoren worden veelal uitgedrukt in een getal of percentage en geven indicaties van de kwaliteit van zorg en van eventuele verbeterpunten. Voorbeelden van indicatoren zijn het percentage patiënten met matige of ernstige pijn en de mate waarin patiënten positief zijn over de deskundigheid van hun zorgverleners. Dit is in Europa de eerste set met uitgewerkte kwaliteitsindicatoren voor alle settings waar palliatieve zorg aan volwassen patiënten wordt gegeven.
Ervaringen van patiënten en nabestaanden
De indicatorenset is op haalbaarheid en bruikbaarheid getest bij patiënten en nabestaanden op 14 locaties. De bruikbaarheid en haalbaarheid bleken over het algemeen goed te zijn. In een tweede project is een CQ-index (Consumer Quality Index) voor de palliatieve zorg ontwikkeld. Met dit meetinstrument is het mogelijk kwaliteitsindicatoren vanuit het perspectief van zowel patiënten als nabestaanden te meten, wat informatie oplevert waarmee zorgaanbieders hun kwaliteit kunnen verbeteren. Tijdens het project bleken bijvoorbeeld de nazorg voor en evaluatiegesprekken met de familie verbeterpunten.
Handleiding
Voor zorgaanbieders die met de indicatorenset willen gaan werken is een praktische handleiding beschikbaar.