Publicatie
Publication date
18-12-2019
Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn - Peilstations 2018
Donker, G. Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn - Peilstations 2018 Utrecht: Nivel, 2019. 92 p.
Download the PDF
Voor de Peilstations van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn werd het jaar 2018 gekenmerkt door volledige implementatie van de in 2017 doorgevoerde pseudonimisering van peilstationsgegevens in lijn met de in 2018 ingevoerde doorgevoerde Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Alle meldingen en vragenlijsten worden digitaal aangeleverd. De registratie van de meeste onderwerpen uit het voorgaande jaar werd gecontinueerd met uitzondering van de Immfact-studie (een onderzoek naar ontwikkeling van immuniteit na infectie met influenzavirus A(H1N1)pdm09 en respiratoir syncytieel virus), waarvoor de gegevensverzameling in 2017 voltooid was. Een nieuwe rubriek valpreventie werd in 2018 gestart als onderdeel van een samenwerkingsproject van Nivel en Tranzo (universiteit van Tilburg) waarbij de peilstations de reguliere zorg voor deze groep patiënten in kaart brengen. De resultaten worden vergeleken met huisartspraktijken van Zorggroep RCH Midden-Brabant, waarin extra aandacht besteed is aan valpreventie door training en het introduceren van een screeningsinstrument voor verhoogd valrisico. Zoals in dit jaarrapport te lezen maakt de registratie van valpreventie in de peilstations duidelijk dat het percentage kwetsbare patiënten toeneemt met de leeftijd en dat er in alle leeftijdsgroepen meer kwetsbare vrouwen dan mannen zijn, met een verhouding van 65% respectievelijk 35% in de totale groep 70+-ers.
Het griepseizoen 2018-2019 duurde 15 weken, langer dan de gemiddelde 9 weken van de voorgaande 20 jaar, met een lagere piekincidentie dan voorgaande seizoenen. De griepepidemie van 2018/2019 werd gedomineerd door influenzavirussen van type A, waarbij A(H1N1)pdm09 en A(H3N2) virussen ongeveer even vaak werden gevonden in de peilstations. De zeer lage prevalentie van influenzavirus type B was opvallend dit seizoen, maar komt vaker voor na een door influenza B gedomineerd seizoen, zoals in het voorgaande seizoen 2017/2018 het geval was. De in de peilstations gemeten vaccineffectiviteit tegen in het laboratorium bevestigde infecties met influenzavirus type A en B was ongeveer 57%. In de leeftijdsgroep onder de 60 jaar was de effectiviteit 55% en in mensen boven de 60 was dit 70%. Het Nationaal Programma Grieppreventie gaat in het seizoen 2019/2020 voor het eerst over op quadrivalente vaccins voor risicogroepen.
De in de afgelopen jaren in de peilstations geobserveerde stijging van het aantal gemelde gevallen van palliatieve sedatie en euthanasieverzoeken zette in 2018 niet door. Zowel het aantal gevallen van palliatieve sedatie als het aantal verzoeken tot euthanasie was in 2018 lager dan in 2017. Ook de Regionale Toetsingscommissies voor euthanasie meldden dat in 2018 het aantal uitgevoerde gevallen van euthanasie lager was dan in 2017, consistent met de in dit rapport gepresenteerde cijfers. Slechts bij 21% van de patiënten bij wie palliatieve sedatie werd toegepast, werd ook een verzoek om euthanasie gemeld. De redenen om palliatieve sedatie toe te passen bij deze patiënten konden duidelijk aangegeven worden. Het onderzoek biedt geen aanwijzing voor een vervaging van de grens tussen euthanasie en palliatieve sedatie. Het Nivel heeft in opdracht van het ministerie van VWS een rapport opgesteld over de ontwikkelingen van euthanasie in het afgelopen decennium en de onderliggende factoren, waarbij ook gebruik gemaakt is van de gegevens verzameld in de peilstations.
De in 2017 gestarte rubriek ‘vragen naar suïcidale gedachten bij patiënten met depressie’ werd in 2018 voortgezet en leverde in 2018 de eerste Engelstalige publicatie op. Huisartsen vroegen bij twee derde van de nieuwe patiënten met een depressie naar suïcidaliteit, en bij een derde van alle bekende depressieve patiënten. Van alle patiënten die werden gevraagd naar suïcidaliteit, gaf 38% aan dat ze suïcidale gedachten hadden.
Ook het levenseinde onderzoek, het suïcide onderzoek, onderzoek naar verwekkers van en antibioticaresistentie bij urineweginfecties en de Europese onderzoeken over prognostische factoren van abdominale kanker, naar respiratoir syncytieel virus en de griepsurveillance leidden in 2018 tot diverse Engelstalige en Nederlandstalige publicaties en presentaties op internationale congressen.
De gegevens in dit jaarverslag zijn afkomstig uit de peilstationspraktijken waarin huisartsen bereid zijn om systematisch informatie te verzamelen over al deze onderwerpen. Wij danken hen daar hartelijk voor. (aut. ref.)
Het griepseizoen 2018-2019 duurde 15 weken, langer dan de gemiddelde 9 weken van de voorgaande 20 jaar, met een lagere piekincidentie dan voorgaande seizoenen. De griepepidemie van 2018/2019 werd gedomineerd door influenzavirussen van type A, waarbij A(H1N1)pdm09 en A(H3N2) virussen ongeveer even vaak werden gevonden in de peilstations. De zeer lage prevalentie van influenzavirus type B was opvallend dit seizoen, maar komt vaker voor na een door influenza B gedomineerd seizoen, zoals in het voorgaande seizoen 2017/2018 het geval was. De in de peilstations gemeten vaccineffectiviteit tegen in het laboratorium bevestigde infecties met influenzavirus type A en B was ongeveer 57%. In de leeftijdsgroep onder de 60 jaar was de effectiviteit 55% en in mensen boven de 60 was dit 70%. Het Nationaal Programma Grieppreventie gaat in het seizoen 2019/2020 voor het eerst over op quadrivalente vaccins voor risicogroepen.
De in de afgelopen jaren in de peilstations geobserveerde stijging van het aantal gemelde gevallen van palliatieve sedatie en euthanasieverzoeken zette in 2018 niet door. Zowel het aantal gevallen van palliatieve sedatie als het aantal verzoeken tot euthanasie was in 2018 lager dan in 2017. Ook de Regionale Toetsingscommissies voor euthanasie meldden dat in 2018 het aantal uitgevoerde gevallen van euthanasie lager was dan in 2017, consistent met de in dit rapport gepresenteerde cijfers. Slechts bij 21% van de patiënten bij wie palliatieve sedatie werd toegepast, werd ook een verzoek om euthanasie gemeld. De redenen om palliatieve sedatie toe te passen bij deze patiënten konden duidelijk aangegeven worden. Het onderzoek biedt geen aanwijzing voor een vervaging van de grens tussen euthanasie en palliatieve sedatie. Het Nivel heeft in opdracht van het ministerie van VWS een rapport opgesteld over de ontwikkelingen van euthanasie in het afgelopen decennium en de onderliggende factoren, waarbij ook gebruik gemaakt is van de gegevens verzameld in de peilstations.
De in 2017 gestarte rubriek ‘vragen naar suïcidale gedachten bij patiënten met depressie’ werd in 2018 voortgezet en leverde in 2018 de eerste Engelstalige publicatie op. Huisartsen vroegen bij twee derde van de nieuwe patiënten met een depressie naar suïcidaliteit, en bij een derde van alle bekende depressieve patiënten. Van alle patiënten die werden gevraagd naar suïcidaliteit, gaf 38% aan dat ze suïcidale gedachten hadden.
Ook het levenseinde onderzoek, het suïcide onderzoek, onderzoek naar verwekkers van en antibioticaresistentie bij urineweginfecties en de Europese onderzoeken over prognostische factoren van abdominale kanker, naar respiratoir syncytieel virus en de griepsurveillance leidden in 2018 tot diverse Engelstalige en Nederlandstalige publicaties en presentaties op internationale congressen.
De gegevens in dit jaarverslag zijn afkomstig uit de peilstationspraktijken waarin huisartsen bereid zijn om systematisch informatie te verzamelen over al deze onderwerpen. Wij danken hen daar hartelijk voor. (aut. ref.)
Gegevensverzameling