Coordinator research program Nursing Care and Elderly Care; endowed professor 'Nursing and care at the end of life', VU University Medical Center Amsterdam, The Netherlands
Publicatie
Publication date
Omgaan met disfunctionerende zorgverleners in ziekenhuizen: ervaringen van verpleegkundigen.
Maurits, E.E.M., Veer, A.J.E. de, Francke, A.L. Omgaan met disfunctionerende zorgverleners in ziekenhuizen: ervaringen van verpleegkundigen. www.nivel.nl: NIVEL, 2014.
Download the PDF
Ruim een derde van de verpleegkundigen in een ziekenhuis vindt het moeilijk een collega aan te spreken op signalen van disfunctioneren. Dat blijkt in het ziekenhuis niet anders te zijn dan in de thuiszorg en de huisartsenpraktijk. Gaat het om een arts, dan is het extra moeilijk. Het allermoeilijkst is dat bij persoonlijke problematiek, zoals een verslaving.
De helft van de verpleegkundigen in ziekenhuizen had in het voorgaande jaar de indruk dat een collega of arts niet goed functioneerde. Het gaat dan veelal om zorginhoudelijk handelen of communicatie en samenwerking met andere zorgverleners. Ruim een derde vindt het moeilijk daar iets van te zeggen als dit een collega-verpleegkundige betreft. Gaat het om een arts, dan heeft bijna de helft moeite dit aan te kaarten. Toch heeft 83% actie ondernomen. Dit blijkt uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) binnen het landelijk Panel Verpleging & Verzorging.
Actie
NIVEL-onderzoeker Anke de Veer: “Het is geruststellend te zien dat ruim vier vijfde van de verpleegkundigen die in het voorgaande jaar disfunctioneren zag of vermoedde, dit heeft aangekaart. Meestal deden ze dat rechtstreeks en/of via de leidinggevende. Door het bespreekbaar te maken kun je tijdig ingrijpen en wordt erger voorkomen.”
Voorkomen is beter
Slechts een kwart (26%) van de verpleegkundigen voelt zich door de organisatie gesteund in het omgaan met signalen van disfunctioneren. Verpleegkundigen geven aan dat ze vooral behoefte hebben aan een explicieter beleid en een protocol over omgaan met disfunctioneren. Anke de Veer: “Een duidelijk protocol helpt om je uit te spreken als je iemand iets ziet doen waar je je vraagtekens bij zet. In het bijzonder kan het helpen als het een arts betreft of bij grensoverschrijdend gedrag of een verslaving, want dat is voor hen extra moeilijk om bespreekbaar te maken.”
Bespreekbaar maken
Verpleegkundigen geven aan dat een goede teamsfeer en aansturing door de leidinggevende het belangrijkst zijn om disfunctioneren bespreekbaar te maken. Daarnaast geven zij aan dat het bespreken van incidenten, een goede communicatie tussen zorgverleners, voldoende gekwalificeerd personeel en regelmatige functioneringsgesprekken helpen om disfunctioneren te voorkomen.
Onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd binnen het Panel Verpleging & Verzorging van het NIVEL. Van de paneldeelnemers hebben 254 verpleegkundigen uit algemene en academische ziekenhuizen afgelopen zomer een vragenlijst ingevuld over hun ervaringen met disfunctioneren (respons 57%).
De helft van de verpleegkundigen in ziekenhuizen had in het voorgaande jaar de indruk dat een collega of arts niet goed functioneerde. Het gaat dan veelal om zorginhoudelijk handelen of communicatie en samenwerking met andere zorgverleners. Ruim een derde vindt het moeilijk daar iets van te zeggen als dit een collega-verpleegkundige betreft. Gaat het om een arts, dan heeft bijna de helft moeite dit aan te kaarten. Toch heeft 83% actie ondernomen. Dit blijkt uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) binnen het landelijk Panel Verpleging & Verzorging.
Actie
NIVEL-onderzoeker Anke de Veer: “Het is geruststellend te zien dat ruim vier vijfde van de verpleegkundigen die in het voorgaande jaar disfunctioneren zag of vermoedde, dit heeft aangekaart. Meestal deden ze dat rechtstreeks en/of via de leidinggevende. Door het bespreekbaar te maken kun je tijdig ingrijpen en wordt erger voorkomen.”
Voorkomen is beter
Slechts een kwart (26%) van de verpleegkundigen voelt zich door de organisatie gesteund in het omgaan met signalen van disfunctioneren. Verpleegkundigen geven aan dat ze vooral behoefte hebben aan een explicieter beleid en een protocol over omgaan met disfunctioneren. Anke de Veer: “Een duidelijk protocol helpt om je uit te spreken als je iemand iets ziet doen waar je je vraagtekens bij zet. In het bijzonder kan het helpen als het een arts betreft of bij grensoverschrijdend gedrag of een verslaving, want dat is voor hen extra moeilijk om bespreekbaar te maken.”
Bespreekbaar maken
Verpleegkundigen geven aan dat een goede teamsfeer en aansturing door de leidinggevende het belangrijkst zijn om disfunctioneren bespreekbaar te maken. Daarnaast geven zij aan dat het bespreken van incidenten, een goede communicatie tussen zorgverleners, voldoende gekwalificeerd personeel en regelmatige functioneringsgesprekken helpen om disfunctioneren te voorkomen.
Onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd binnen het Panel Verpleging & Verzorging van het NIVEL. Van de paneldeelnemers hebben 254 verpleegkundigen uit algemene en academische ziekenhuizen afgelopen zomer een vragenlijst ingevuld over hun ervaringen met disfunctioneren (respons 57%).
Gegevensverzameling