Ontwikkeling van een CQ-index voor de kraamzorg: ervaringen van kraamvrouwen.

Voor de meting van de kwaliteit van de kraamzorg is een meetinstrument ontwikkeld. Ook voor de kraamzorg is nu een CQ-index beschikbaar.

Kraamzorgorganisaties zijn volgens de Kwaliteitswet zorginstellingen verplicht zich te verantwoorden over de kwaliteit van de geleverde zorg. Die kwaliteit wordt zichtbaar in hun score op de kwaliteitsindicatoren Zichtbare Zorg Kraamzorg. De landelijke meting 2010 is deze maand begonnen. Met subsidie van ZonMw ontwikkelde het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) een Consumer Quality Index (CQ-index) om de ervaringen van cliënten met de kraamzorg te meten. Onderzoeksbureaus kunnen met deze CQ-Indexvragenlijst metingen uitvoeren onder de cliënten van kraamzorgorganisaties.

Recente ontwikkelingen in de kraamzorg
De afgelopen jaren is er veel gebeurd op de markt van kraamzorgaanbieders. Grote organisaties werden nog groter, kleine hadden moeite het hoofd boven water te houden. Fusies en faillissementen waren aan de orde van de dag. Personeelstekorten wisselden af met overschotten, met grote (regionale) verschillen in de inhoud en duur van de geleverde zorg als gevolg. Door invoering van het Landelijk Indicatie Protocol Kraamzorg (LIP) in 2006 is daar verandering in gekomen. Met behulp van de kwaliteitsindicatoren van Zichtbare Zorg Kraamzorg, inclusief de CQ-index Kraamzorg, kan nu ook beter inzicht gekregen worden in de kwaliteit van de geleverde zorg.

Ervaring met kraamzorg
De ervaringen van cliënten met de geleverde kraamzorg zijn over het algemeen heel positief. Meer dan driekwart van de kraamvrouwen scoort hoog op de kwaliteitsindicatoren als bejegening, informatie en communicatie, ervaren hygiëne, deskundigheid van de kraamverzorgende en bekendheid met het voorkomen van wiegendood. Het grootste belang wordt gehecht aan zaken als voldoende tijd besteden aan de baby, oplettend zijn bij eventuele problemen, zorgen voor hygiëne en serieus genomen worden. In deze ontwikkelingsfase werden weinig verschillen tussen kraamzorgaanbieders gevonden. De verschillen die naar voren kwamen betroffen de continuïteit van zorg en de organisatie van de zorg.

Culturele achtergrond
De vragenlijsten voor de ontwikkeling van de CQ-index Kraamzorg zijn vooral ingevuld door autochtone kraamvrouwen (90%) en door opmerkelijk weinig mensen met een andere culturele achtergrond. Toch blijkt aandacht voor culturele diversiteit hoog in de lijst met verbeterscores te staan. Van de kleine groep deelnemers met een andere achtergrond (10%) vulde ongeveer 80% in dat niet werd aangeboden om een tolk in te schakelen, terwijl dat wel op prijs werd gesteld. 50% van hen vond dat er te weinig begrip was voor taalproblemen.

CQ-index
Op allerlei terreinen binnen de gezondheidszorg worden momenteel CQ-index vragenlijsten ontwikkeld. Want kwaliteit van zorg betekent niet alleen dat de zorg voldoet aan regels en richtlijnen van de overheid of de beroepsgroepen, maar ook dat rekening wordt gehouden met de wensen en verwachtingen van patiënten, cliënten of hun vertegenwoordigers. Het gaat bij CQI-onderzoek niet zozeer om het meten van de tevredenheid, maar om wat cliënten belangrijk vinden en wat hun ervaringen zijn met de zorg. De systematiek van de CQ-index is ontwikkeld door het NIVEL, in samenwerking met de afdeling Sociale Geneeskunde van het AMC, met subsidie van Agis, de Stichting Miletus (een samenwerkingsverband van verzekeraars) en ZonMw.