Zorg- en maatschappelijke situatie van mensen met kanker in Nederland.

Mensen die ooit kanker hebben gehad lijken in veel opzichten op mensen met chronische aandoeningen wat betreft hun vermoeidheid, hun medische consumptie en hun maatschappelijke situatie (werk en inkomen). Ex-kankerpatiënten zijn op al deze aspecten beter vergelijkbaar met chronisch zieken dan met gezonde personen.

Dit blijkt uit onderzoek van het NIVEL naar de situatie van mensen met kanker in Nederland. Het gaat hierbij om alle mensen die hetzij recent, hetzij in een ver verleden gediagnosticeerd zijn met een vorm van kanker. Het onderzoek werd mogelijk gemaakt dankzij mevrouw B. Dunzelman-Kamphuys, die in 2003 de Muntendamprijs van KWF Kankerbestrijding ontving en deze prijs beschikbaar stelde aan de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK).

Op dit moment bedraagt de gemiddelde vijfjaarsoverleving van alle vormen van kanker tezamen ongeveer 50% en deze overlevingskans stijgt nog steeds (bron: KWF Kankerbestrijding, 2004). De situatie van ex-kankerpatiënten, de door hen ervaren gezondheidsklachten en de gevolgen die dit heeft voor hun dagelijks functioneren, zijn derhalve belangrijke thema's voor wetenschap en beleid.

Enkele resultaten uit het rapport:
Van de mensen die ooit kanker hebben gehad heeft 20 tot 40% zodanig last van vermoeidheid dat dit een flinke aanslag doet op hun dagelijks functioneren.
Mensen die ooit kanker hebben gehad zijn gemiddeld genomen qua vermoeidheid vergelijkbaar met mensen die aan een hartaandoening of aan een chronische aandoening van het bewegingsapparaat lijden
Enkele studies bevatten aanwijzingen dat artsen de ernst van de vermoeidheidsklachten en de impact van deze klachten op het dagelijks functioneren van mensen met kanker onderschatten.
Ook op de lange termijn leidt de ziekte kanker nog geregeld tot een zorgvraag aan de huisarts.
Het gebruik van medische zorg door ex-kankerpatiënten vertoont gelijkenis met dat van groepen chronisch zieken.
Op dit moment ontvangen ruim 22.000 mensen een arbeidsongeschiktheidsuitkering vanwege kanker. Van hen is 70% volledig arbeidsongeschikt verklaard en 30% gedeeltelijk. Deze percentages zullen waarschijnlijk veranderen als gevolg van de strengere herkeuringen die momenteel plaatsvinden.
Bij de nieuwe Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA), die in 2006 in plaats komt van de WAO, bepalen zowel de omvang als de duur van de arbeidsongeschiktheid of men voor een bepaalde uitkering in aanmerking komt. De verwachting is dat deze wet grote gevolgen zal hebben voor de inkomenspositie van mensen die kanker krijgen.

In haar persbericht over het NIVEL onderzoek meldt de NFK: "De meeste overlevers van kanker werken vanwege hun ziekte in deeltijd en dreigen er financieel op achteruit te gaan als de gedeeltelijke arbeidsongeschiktheidsuitkering wegvalt bij het ingaan van de nieuwe Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) per januari 2006."

Het NIVEL onderzoek is verricht door middel van een 'quickscan' van literatuurbestanden en databanken. Daarnaast zijn secundaire analyses uitgevoerd op enkele beschikbare databestanden: NS2, het Patiëntenpanel Chronisch Zieken en het UWV (Uitvoering Werknemersverzekeringen).