De aantrekkelijkheid van de intramurale ouderenzorg voor de hbo-opgeleide verpleegkundige.

De inzet van meer hbo-opgeleide verpleegkundigen in de intramurale ouderenzorg kan bijdragen, zo is de algemene verwachting, aan een hogere kwaliteit van zorg. Doel van dit onderzoek was nagaan hoe de intramurale ouderenzorg een aantrekkelijke werkplek wordt voor hbo-opgeleide verpleegkundigen en hbo-verpleegkunde (hbo-v) studenten. Vooral studenten lijken open te staan voor het werken in de intramurale ouderenzorg. Werk dat recht doet aan hun hbo-niveau en gunstige arbeidsomstandigheden werken daarbij stimulerend, aldus de studenten die meededen aan dit onderzoek. Kwalitatief goede stageplaatsen voor hbo-v studenten en een goede voorbereiding vanuit de opleiding op een stage in de intramurale ouderenzorg kunnen ertoe bijdragen dat afgestudeerden in de toekomst vaker kiezen voor de intramurale ouderenzorg.
Verpleegkundigen onderschrijven toegevoegde waarde van hbo-opgeleide verpleegkundige Vrijwel alle (87%) ondervraagde hbo- of mbo-opgeleide verpleegkundigen die momenteel in de intramurale ouderenzorg werken, verwachten dat de inzet van meer hbo-opgeleide verpleegkundigen een toegevoegde waarde heeft. De hbo-opgeleide verpleegkundigen die al in de intramurale ouderenzorg werken zijn daar vrijwel allemaal van overtuigd. Ook de meeste verpleegkundigen met een mboopleiding, namelijk 83%, verwachten dat een hbo-opgeleide verpleegkundige een meerwaarde heeft.

Stage heeft gunstige invloed op het beeld van de intramurale ouderenzorg
Een meerderheid van de hbo- en mbo-opgeleide verpleegkundigen werkzaam in de intramurale ouderenzorg (61%) heeft een positief beeld van de sector. Verpleegkundigen die elders werken, bijvoorbeeld in een ziekenhuis of de wijkverpleging, hebben meestal geen positief beeld (15%). De ondervraagde hbo-v studenten zitten daar tussenin: 42% heeft een positief beeld van de sector. De stage in de intramurale ouderenzorg heeft volgens studenten vaker een positieve invloed op de beeldvorming gehad (42%) dan een negatieve invloed (22%). De rest (36%) geeft aan dat de stage geen invloed had op het beeld dat zij hebben van de intramurale ouderenzorg. Drie op de tien ondervraagde
studenten (29%) staat welwillend tegenover de gedachte om na het afstuderen in de intramurale ouderenzorg te gaan werken.

Inhoudelijk aantrekkelijk werk
Veel verpleegkundigen, ook de hbo-opgeleide verpleegkundigen die elders werken, zien de aantrekkelijke kanten van het werk in de intramurale ouderenzorg. Dat wil niet zeggen dat hbo-opgeleide verpleegkundigen die momenteel elders werken in de toekomst massaal een overstap zullen maken naar de intramurale ouderenzorg. Ruim de helft van deze groep (57%) geeft aan dat zij het werken binnen de muren van een verpleeghuis onaantrekkelijk vindt. Een kwart (26%) vindt het werk met cliënten met afnemende cognitieve en communicatieve vermogens onaantrekkelijk. Deze aspecten zijn onlosmakelijk verbonden met de intramurale ouderenzorg.

Wens voor betere arbeidsomstandigheden
Twee derde (69%) van de hbo- en mbo-opgeleide verpleegkundigen die in de intramurale ouderenzorg werken is in grote lijnen positief over de arbeidsomstandigheden binnen hun organisatie. Bij specifieke aspecten van de arbeidsomstandigheden vinden zij verbetering noodzakelijk. Als onaantrekkelijke arbeidsomstandigheden noemen zij het vaakst de personele bezetting (64%) en de ervaren invloed op de werktijden (33%).

Kwalitatief goede stageplaatsen
Ruim de helft van de ondervraagde hbo-v studenten (53%) vindt dat zij tijdens de stage geen goed beeld kregen van het werk van de hbo-opgeleide verpleegkundige in de intramurale ouderenzorg. Ruim een derde (37%) vindt dat school wel voldoende aandacht besteedt aan het werk in de intramurale ouderenzorg. Deze resultaten duiden erop dat de kwaliteit van de stageplaatsen en de voorbereiding daarop vanuit school beter kunnen. Ook de verpleegkundigen die in de intramurale ouderenzorg werken geven aan dat de kwaliteit van de stageplaatsen verbetering behoeft: slechts 39% vindt dat hun organisatie kwalitatief goede stageplaatsen voor hbo-v studenten heeft.

Specifieke taakomschrijving en rol voor de hbo-opgeleide verpleegkundige
Een meerderheid van zowel de ondervraagde hbo-v studenten als verpleegkundigen benadrukt dat het belangrijk is om de hbo-opgeleide verpleegkundige inhoudelijk aantrekkelijk werk te bieden. Een duidelijke functieomschrijving met de taken van een hbo-opgeleide verpleegkundige en meerdere hboopgeleide verpleegkundigen in de organisatie vinden hbo-v studenten en verpleegkundigen belangrijk.
Studenten benadrukken daarnaast het belang van goede arbeidsomstandigheden en een team dat openstaat voor toevoeging van een hbo-opgeleide verpleegkundige.

Het onderzoek
Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van twee online vragenlijsten. De eerste vragenlijst is uitgezet onder mbo- en hbo-opgeleide verpleegkundigen werkzaam in de intramurale ouderenzorg en hboopgeleide verpleegkundigen die elders werkzaam zijn; allen deelnemers van het NIVEL Panel Verpleging & Verzorging. Deze vragenlijst is door 316 verpleegkundigen ingevuld (respons 46%): 15 hbo-opgeleide en 40 mbo-opgeleide verpleegkundigen werkzaam in de intramurale ouderenzorg en 261 hbo-opgeleide verpleegkundigen die buiten de intramurale ouderenzorg werken. De tweede vragenlijst is uitgezet onder hbo-v studenten die in het studiejaar 2016-2017 of 2017-2018 stage liepen in de intramurale ouderenzorg. Deze vragenlijst is via sociale media en door deelnemers van het Panel verspreid, en door
209 studenten ingevuld. (aut. ref.)