Afgesloten
2019

Communiceren over de nieuw in te voeren donorwet (2020) met mensen die moeite hebben met de Nederlandse taal en/of het begrijpen van gezondheidsinformatie, 2019

Duur: mei - nov 2019

Achtergrond
Op 1 juli 2020 wordt de nieuwe donorwet ingevoerd. De essentie van deze wet is dat als je niet zelf actief een keuze in het donorregister vastlegt, je automatisch wordt geregistreerd in het donorregister onder de noemer 'geen bezwaar tegen orgaandonatie'. Echter, mensen kunnen ook aangeven dat ze geen organen willen doneren. Dit vereist echter een actieve (digitale) handeling.
Voor een aantal Nederlanders is het minder makkelijk om informatie over gezondheid, ziekte en zorg te vinden, te begrijpen en toe te passen. Dat geldt ook voor informatie over de nieuwe donorwet en wat deze betekent in de eigen situatie. Voor een deel heeft dit te maken met het feit dat ze moeite hebben met lezen van de taal. In Nederland zijn ongeveer 250.000 mensen analfabeet. Een andere groep kan wel technisch lezen, maar heeft moeite met het begrip van de tekst (begrijpend lezen) en/of met rekenen. Deze groep (ongeveer 2,5 miljoen mensen) noemen we laaggeletterd. Maar er zijn meer mensen die het moeilijk vinden om dit type informatie te vinden en te begrijpen. Het percentage mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden in ons land is 36,4% (Heijmans, Brabers en Rademakers, 2018). Relatief vaak zijn dit mensen met een laag opleidingsniveau: meer dan de helft van de mensen met een lage opleiding (54,7%) heeft beperkte gezondheidsvaardigheden.

Onderzoeksvragen
Voor mensen die moeite hebben met: toegang tot informatie (onvoldoende of beperkte lees- en/of digitale vaardigheden), begrijpen van informatie (onvoldoende of beperkte intelligentie en/of cognitieve vaardigheden) en toepassen van informatie (onvoldoende of beperkte handelingsvaardigheden) dienen ten behoeve van adequate communicatie over de nieuwe donorwet de volgende vragen beantwoord te worden:
1. Welke kennis behoefte is er bij de verschillende onderscheiden subgroepen? Wat willen zij weten over orgaandonatie en de nieuwe donorwet?
2. Op welke manier willen mensen die tot de onderscheiden subgroepen behoren
informatie ontvangen over orgaan- en weefseldonatie en de nieuwe donorwet? Via welke middelen en via welke kanalen willen zij deze informatie ontvangen?
3. Wat betekenen de resultaten voor de voorlichting gericht op de verschillende subgroepen?

Bij bovenstaande vragen zal tevens gekeken worden naar de huidige situatie: wat weten mensen al over orgaandonatie en de nieuwe donorwet, hoe wordt er over gedacht en gepraat en welke middelen/kanalen gebruiken mensen om aan hun informatie te komen.

Methode
Voor de beantwoording van deze drie vragen zal in de periode 1 juni tot en met 30 september een kennisvraag door het Nivel worden uitgevoerd. Als bronnen van informatie zullen deskresearch en drie focusgroepen (ca. 8 personen (18+) per groep) worden uitgevoerd. Voor de focusgroepen worden mensen geworven die laaggeletterd zijn en/of beperkte gezondheidsvaardigheden hebben. Mocht het moeilijk zijn om voldoende deelnemers bij elkaar te krijgen voor een focusgroep kunnen ook (aanvullend) individuele interviews worden uitgevoerd.

Resultaten
De resultaten van de focusgroepen / interviews worden thematisch geanalyseerd aan de hand van bovenstaande vragen.