Nivel-cijfers zorg die de huisartsenspoedpost verleent - aard en omvang

Uit de registraties van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn

Hoeveel Nederlanders maken jaarlijks gebruik van de huisartsenspoedpost (voorheen ‘huisartsenpost’ (HAP))? Wat is de urgentie van de klachten? Hoeveel geneesmiddelen worden op de huisartsenspoedpost voorgeschreven? Dit en meer vindt u in dit onderdeel.

Bij een gezondheidsprobleem waarmee iemand niet kan wachten tot de volgende werkdag, kan een patiënt 's avonds, 's nachts en in het weekend terecht bij de huisartsenspoedpost. 

    Rol huisartsenpost in de eerstelijnszorgPositie huisartsenspoedpost in de eerstelijnszorg

    Huisartsenzorg buiten kantooruren valt in Nederland onder de verantwoordelijkheid van 52 huisartsendienstenstructuren (HDS’en). De fysieke locatie waar deze zorg wordt verleend is de huisartsenspoedpost; Nederland telt 107 huisartsenspoedposten. Een HDS kan één of meerdere huisartsenspoedposten omvatten.

      De zorg die op de huisartsenpost wordt verleend, in cijfersDe zorg die op de huisartsenspoedpost wordt verleend, in cijfers

      De meest recente kerncijfers van de zorg op de huisartsenspoedpost vindt u hieronder (samengevat) en in het rapport Zorg op de huisartsenpost: jaarcijfers 2022 en trendcijfers 2018-2022. Hierin worden ze - samen met vele andere kerncijfers - beeldend gepresenteerd in grafieken en tabellen, en voorzien van duiding.

      Kernpunten zorgverlening op de huisartsenspoedpost in 2022 ten opzichte van voorgaande jaren

      Uit: Zorg op de huisartsenpost: jaarcijfers 2022 en trendcijfers 2018-2022
      Bron: de cijfers zijn gebaseerd op elektronisch geregistreerde gegevens van 28 huisartsendienstenstructuren die deelnemen aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, met een gezamenlijk verzorgingsgebied van 12,3 miljoen inwoners.
      Noot: de COVID-19-pandemie, die in 2019 uitbrak, was van grote invloed op het zorggebruik op de huisartsenspoedpost.

      Patiëntkenmerken

      • Hoeveel mensen gaan er naar de huisartsenspoedpost: in 2022 maakte 16,2% van de Nederlanders ten minste eenmaal gebruik van de huisartsenspoedpost. Dit is weer gelijk aan het niveau van voor de pandemie (2019).
      • Hoe was dit in vorige jaren: Na een sterke afname in het zorggebruik met de huisartsenspoedpost tijdens de pandemie, nam het zorggebruik in 2022 weer sterk toe, tot het niveau van voor de pandemie.
      • Hoe oud zijn de patiënten die de huisartsenspoedpost bezoeken: gebruik van de huisartsenspoedpost was in 2022 het hoogst onder jonge kinderen (0 t/m 4 jaar) en ouderen (75 jaar en ouder). De toename in 2022 was het sterkst onder jonge kinderen. Onder ouderen nam het gebruik van de huisartsenspoedpost juist af in 2022.

      Omvang zorggebruik

      • Hoeveel triageconsulten waren er: het aantal triageconsulten was vergelijkbaar met 2021.
      • Hoeveel fysieke consulten waren er: de fysieke consulten op de huisartsenspoedpost namen in 2022 weer toe, maar het aantal is nog steeds lager dan voor de COVID-19-pandemie. Het aantal visites nam ook in 2022 langzaam verder af.

      Triage van de ingangsklachten en urgentietoekenning

      • Welke urgentie hadden de klachten waarmee mensen contact opnamen met de huisartsenspoedpost in 2018-2022: tussen 2018-2022 is het aantal contacten met een zeer hoge-urgentie (U0, U1) relatief gezien gelijk gebleven; het aantal contacten met een hoge urgentie (U2) is relatief afgenomen.
      • Welke urgentie hadden de klachten waarmee mensen contact opnamen met de huisartsenspoedpost in 2022: het aantal contacten met een gemiddelde urgentie (U3) is in 2022 relatief weer toegenomen. Het aantal laag-urgente contacten (U5) nam relatief weer af.

      Gezondheidsproblemen

      • Met welke klachten gaan mensen naar de huisartsenspoedpost: gemiddeld vonden de meeste contacten op de huisartsenspoedpost plaats vanwege symptomen en aandoeningen aan het bewegingsapparaat.

      Voorgeschreven geneesmiddelen

      • Hoeveel geneesmiddelen werden in 2022 voorgeschreven op huisartsenspoedpost: in 2022 nam het aantal geneesmiddelen dat wordt voorgeschreven op de huisartsenspoedpost weer toe.
      • Welke geneesmiddelen werden het vaakst voorgeschreven: net als in andere jaren werden bèta-lactam-antibiotica/penicillines, opioïden en niet-steroïde anti-inflammatoire en anti-reumatische middelen (NSAID’s) het vaakst voorgeschreven op de huisartsenspoedpost.

      Archief: alle Nivel-jaarrapporten ‘Zorg op de huisartsenpost’Alle Nivel-jaarrapporten ‘Zorg op de huisartsenspoedpost’

      Wilt u de kerncijfers van eerdere jaren bekijken? Open het uitklapmenu hieronder en kies een rapportage.

      Alle jaarrapporten 'Zorg op de huisartsenspoedpost/huisartsenpost' - cijfers en achtergrondinformatie

      Rol huisartsenpost in de eerstelijnszorgWerkwijze op de huisartsenspoedpost: triage

      Triage is een methode die op de huisartsenspoedpost wordt toegepast bij het organiseren en bieden van de zorgverlening. Het doel van de inzet van triage is dat elke hulpvraag op tijd en op maat wordt behandeld.

      Triage in drie stappen

      1. Telefonisch contact over de ingangsklacht: De patiënt heeft telefonisch contact met de triage-assistent van de huisartsenspoedpost over de ingangsklacht.
      2. De triagist bepaalt de urgentie van de hulpvraag: de triagist, ondersteund door het triageprotocol van de Nederlandse Triage Standaard (NTS), schat de het urgentieniveau (U0 t/m U5) in van de klacht en bepaalt daarmee de vervolgactie.
      3. Vervolgacties zijn onder andere:
        • telefonisch advies door de triagist zelf
        • een consult, gevoerd door de dienstdoende huisarts, op de huisartsenspoedpost
        • een visite door de huisarts
        • het inzetten van een ambulance

      Zes categorieën van urgentietoekenning (bij stap 2)

      • U0: uitval vitale functies – directe reanimatie
      • U1: direct levensgevaar – onmiddellijk
      • U2: bedreiging vitale functies of orgaanschade – zo snel mogelijk
      • U3 - reële kans op schade – binnen enkele uren
      • U4: verwaarloosbare kans op schade – dezelfde dag
      • U5: geen kans op schade – volgende werkdag

      Bronnen en verantwoording cijfers zorg op de huisartsenpostBronnen en verantwoording cijfers zorg op de huisartsenspoedpost

      Alle gepresenteerde cijfers komen voort uit het analyseren van de gegevens die Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn verzamelt bij aangesloten huisartsendienstenstructuren. De gegevens vastgelegd in hun elektronische dossiers vormen de basis; ze bevatten informatie over patiëntkenmerken, gezondheidsproblemen, contacten, triage, behandelingen en en voorschrijvingen. Bij Methode vaststellen Nivel-cijfers zorgverlening huisartsenspoedposten vindt u informatie over onze werkwijze bij het vaststellen van de cijfers.

      Gegevens aanvragen voor onderzoekMeer weten?

      Andere cijfers met betrekking tot huisartsen en huisartsenzorg zijn:

      Wat kan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn voor u doen?Wat kan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn voor u doen?

      De gegevens van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn vormen een rijke bron van informatie. U kunt te allen tijde contact met ons opnemen voor vragen of meer informatie.

      We kijken ernaar uit in contact met u te komen!

       

      Ramerman, L., Overbeek, L . Nivel-cijfers zorg die de huisartsenspoedpost verleent - aard en omvang . Uit: www.nivel.nl [Laatst gewijzigd op 18-01-2024; geraadpleegd op 29-03-2024]. URL: https://www.nivel.nl/nl/resultaten-van-onderzoek/nivel-cijfers-zorg-eerste-lijn/nivel-cijfers-zorg-die-huisartsenpost-verleent