Een op de elf vrouwen bezocht in 2022 de huisarts voor vrouwspecifieke aandoeningen

In 2022 bezochten naar schatting 803.000 vrouwen hun huisarts voor een vrouwspecifieke aandoening. Vrouwen bezochten de huisarts het vaakst voor hevig bloedverlies tijdens de menstruatie, voor overgangsklachten, voor urine-incontinentie en voor verzakkingsklachten. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel, waarvan de resultaten op 13 mei overhandigd zijn aan minister Pia Dijkstra van VWS. Het onderzoek vond plaats op verzoek van het ministerie van VWS, naar aanleiding van een eerder uitgekomen rapport van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en WOMEN Inc. Hieruit kwam naar voren dat het vaak lang duurt voordat een (juiste) diagnose wordt gesteld en dat vrouwen met dergelijke klachten zich niet altijd serieus genomen voelen.

De aandacht voor vrouwspecifieke aandoeningen neemt toe. Aandoeningen als bekkenbodemproblemen, menstruatieklachten en overgangsklachten komen veel voor en kunnen een grote invloed hebben op het dagelijks leven. Het Nivel onderzocht hoeveel vrouwen in 2022 voor vrouwspecifieke aandoeningen hun huisarts bezochten, welke behandelingen ervoor werden uitgevoerd en hoe vaak zij naar het ziekenhuis werden verwezen.

Een op de elf vrouwen bezocht de huisarts voor een vrouwspecifieke aandoening

Bij de meeste van de naar schatting 803.000 vrouwen die in 2022 hun huisarts bezochten voor vrouwspecifieke aandoeningen, was er sprake een van de volgende klachten: hevig bloedverlies tijdens de menstruatie, overgangsklachten, urine-incontinentie of verzakkingsklachten. De aandoeningen waarmee de vrouwen het minst vaak de huisarts bezochten, zijn polycysteusovariumsyndroom (PCOS), pijn bij de ingang van de vagina, en endometriose. Het is mogelijk dat het voorkomen van deze laatste twee aandoeningen wordt onderschat, doordat deze aandoeningen geen eigen diagnosecode hebben in de huisartsenpraktijk of doordat de juiste diagnose nog niet is gesteld op het moment van registreren van de aandoening in het patiëntendossier.

Meer dan de helft van de vrouwen met overgangsklachten kreeg hormonen

Vrouwen kregen van de huisarts het vaakst medicijnen voorgeschreven voor overgangsklachten en voor lichen sclerosus, een huidaandoening. Voor overgangsklachten kreeg 54% van de patiënten in 2022 vrouwelijke hormonen voorgeschreven. Opvallend was verder dat sterke pijnstillers werden voorgeschreven bij endometriose - 9% kreeg oxycodon - en bij pijn bij de ingang van de vagina - 5% kreeg oxycodon. Uit dit onderzoek komt niet naar voren of er voorafgaand aan het voorschrijven van sterke pijnstilling andere behandelingen hadden plaatsgevonden om klachten te verminderen. Ten slotte werd 31% van de vrouwen die de huisarts bezochten vanwege verzakkingsklachten verwezen naar de gynaecoloog, terwijl plaatsing van een pessarium door de huisarts mogelijk voldoende zou zijn geweest. 

Over het onderzoek

Er is gebruikgemaakt van gegevens van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, een database met de zorggegevens die deelnemende huisartsen routinematig vastleggen in hun elektronische patiëntdossiers. Er zijn gegevens uit 2022 gebruikt, afkomstig van 413 praktijken. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VWS.