Eerstelijnsgezondheidszorg Curaçao moet moderniseren

De inwoners van Curaçao zijn tevreden over hun huisartsen. Toch zouden huisartsen nog een grotere rol in de Curaçaose gezondheidszorg kunnen spelen. Ze werken meestal alleen, kijken vooral naar somatische klachten en er is weinig aandacht voor preventie.

Sinds de onafhankelijkheid in 2010, waardoor Curaçao een zelfstandig land werd binnen het koninkrijk, zijn in de gezondheidszorg kwaliteit en efficiency belangrijke onderwerpen geworden. Er staat een ingrijpende stelselherziening voor de deur en een nieuw ziekenhuis gaat het oude vervangen, wat het land dwingt tot bezinning op de taakverdeling tussen eerste en tweede lijn. Het is een ontwikkeling die ieder van de 140.000 inwoners van Curaçao aangaat. Maar voordat het gezondheidszorgstelsel wordt herzien moet er een beeld komen van de bestaande situatie. Het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) bracht de stand van de eerstelijnsgezondheidszorg op Curaçao in kaart. Het rapport beschrijft beleid en regelgeving, het praktijkprofiel van de huisartsen en de ervaringen van patiënten met de eerstelijnszorg.

Onnodige specialistische zorg
Een expliciete visie op de eerstelijnszorg blijkt bij de Curaçaose overheid nog te ontbreken. De aandacht voor de kwaliteit van zorg is weinig systematisch en de handhaving weinig ontwikkeld. De huisartsen fungeren niet echt als poortwachters en de eerstelijns verloskundige zorg blijkt versnipperd. Huisartsen zijn er weinig actief in medisch technische verrichtingen en leggen ook nauwelijks huisbezoeken af. NIVEL-onderzoeker Wienke Boerma: “Het zorgaanbod kan breder, meer compleet en beter afgestemd. De huisartsen zouden meer medisch technische verrichtingen kunnen doen, dat is goedkoper dan wanneer ze in het ziekenhuis worden gedaan. Dit zou de kosten van de gezondheidszorg wat kunnen drukken.”

Traditionele huisarts
De Curaçaose patiënten blijken tevreden met hun huisarts en er zijn nauwelijks financiële belemmeringen voor het bezoeken van de huisarts. Voor preventie, bijvoorbeeld de aanpak van overgewicht, is nog weinig aandacht. Boerma. “Patiënten zijn tevreden over de traditionele rol van de huisarts. Maar de huisartsen zijn weinig ingesteld op anticiperend en preventief werken. Daar is hun informatiesysteem ook niet geschikt voor, maar daar moet het wel naartoe. In die zin zijn ze niet zo voorbereid op de toekomst.”

Toekomst
Er is op Curaçao geen traditie van onderzoek naar het functioneren van de gezondheidszorg. Daarin lijkt verandering te komen. De huisartsenvereniging is bezig dit op te pakken en ontwikkelt een visie als antwoord op de geconstateerde leemtes. Ook is recentelijk het Volksgezondheid Instituut Curaçao opgericht, dat ook een onderzoeksfunctie moet krijgen. Overigens moet niet alleen de gezondheidszorg een omslag maken, maar ook de patiënt. Patiënten zijn zich nog weinig bewust van wat ze zelf kunnen doen voor hun gezondheid. Ook preventief. En ze zijn niet zo goed georganiseerd. Wel voor voorlichting en de zorg, bijvoorbeeld in de Diabetesvereniging, maar patiëntenverenigingen doen nog weinig aan belangenbehartiging naar de overheid.

Primary Care Evaluation Tool
Voor het onderzoek is gebruikgemaakt van een aangepaste versie van de Primary Care Evaluation Tool. Dit is een door het NIVEL ontwikkeld instrument dat een structureel overzicht biedt van de sterke en zwakke kanten van de eerstelijnszorg van een land, met zowel aandacht voor het gevoerde beleid als voor de rol van artsen en patiënten. Beleidsmakers en politici kunnen het gebruiken als uitgangspunt voor hun beleid. In Europa zet de WHO het instrument in voor de evaluatie van de eerste lijn in steeds meer landen. Zo heeft het NIVEL de eerste lijn geëvalueerd in Kazachstan, Oekraïne, Servië, Rusland, Turkije, Slovenië en Oezbekistan, Roemenië, Slowakije en Moldavië, en doet het dat momenteel in Tadzjikistan en Andorra.

Subsidiënt
- Overheid van Curaçao
 
Samenwerkingspartners
– Curaçaose Huisartsen Vereniging (CHV)
– Centraal Bureau voor de Statistiek van Curaçao (CBS-C)