Jaarcijfers 2023: contact met diëtist minder telefonisch en vaker aan huis

Tijdens de COVID-19-pandemie, in 2020 en 2021, was er een sterke stijging in het aantal telefonische consulten dat de diëtist afnam: van 3,1% in 2019 tot 11,6% in 2020. In 2023 daalde dit percentage weer tot op het niveau van voor de pandemie, op 2,3%. Wel komt de diëtist in 2023 (2,9%) vaker bij de patiënt aan huis dan in 2021 en 2022. Dit is zijn enkele van de vele bevindingen van het Nivel op basis van de jaarcijfers van zorgverlening door de diëtist over 2023.

Elk jaar publiceert het Nivel jaarcijfers van zorg verleend in de eerste lijn in Nederland uit, waaronder die van de zorg die een diëtist verleent. De cijfers betreffen het zorgproces, de zorginhoud, de zorgevaluatie en de kenmerken van patiënten die worden behandeld door de diëtist. Dit doen we aan de hand van de gegevens die diëtisten die deelnemen aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn aanleveren. Het ministerie van VWS gebruikt de cijfers ter ondersteuning van zijn beleid. Daarnaast vormen de cijfers een belangrijke bron voor nader gezondheidszorgonderzoek, door het Nivel zelf en door andere partijen. Alle jaarcijfers diëtetiek vindt u in de publicatie Zorg door de diëtist. Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn: jaarcijfers 2023 en trendcijfers 2021-2023. We noemen een paar van onze bevindingen.

Diëtist komt in 2023 vaker aan huis dan in 2022

Het aantal declaraties onder vermelding van ‘toeslag behandeling reguliere diëtetiek aan huis’ (prestatiecode 6001) is gestegen van 0,2% in 2022 naar 2,9% in 2023. Ook de gedeclareerde zorg op de prestatiecode voor ‘individueel dieetvoorschrift’ (code 6006) is sterk toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren.

Verdeling declaraties diëtetiek naar prestatiecode (% declaraties), 2021-2023

Aandacht voor Gecombineerde Leefstijl Interventie

Vanwege toenemende aandacht voor de inzet van de Gecombineerde Leefstijl Interventies (GLI’s), een preventieve interventie waarbij vaak een diëtist is betrokken, is er in 2023 voor het eerst gekeken naar het aantal declaraties op deze zorg (prestatiecodes 8000-8113). We hebben niet alleen gekeken naar de gedeclareerde zorg op deze prestatiecode in 2023, maar ook naar die in de jaren 2021 en 2022. We zagen dat in 2023 2% van de totaal aantal declaraties de prestatiecode voor deze leefstijlinterventie bevatte. Hiermee lijkt de stijging, van 0,6% in 2021 naar 1,3% in 2022, door te zetten. Deze bevinding is in lijn met de resultaten van de Monitor Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) van het RIVM, die sinds 2019 loopt en waar tussen 2019 en 2023 ruim 82.000 duizend mensen met overgewicht en obesitas aan deelnamen. Deze monitor laat ook een toename in het aantal declaraties voor GLI’s liet zien in 2023 ten opzichte van 2022.

Over het onderzoek

Het Nivel verzamelt en analyseert de gegevens die zorgverleners bij praktijken die deelnemen aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn routinematig vastleggen in hun elektronische patiëntendossiers. De cijfers van 2023 over de zorg door de diëtist in de eerste lijn zijn gebaseerd op elektronisch geregistreerde gegevens van 68.181 patiënten die in 2023 zijn behandeld in 83 praktijken die deelnemen aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. De representativiteit van de deelnemende diëtisten is bepaald door de therapeut-karakteristieken van deze diëtisten te vergelijken met de landelijke situatie. Deze landelijke situatie is vastgesteld op basis van gegevens van eerstelijnsdiëtisten die in 2018 stonden ingeschreven bij de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) en Diëtisten Coöperatie Nederland (DCN).