‘Krachtige basiszorg’ in Overvecht

Zorgverleners in de Utrechtse wijk Overvecht hebben vanuit de praktijk een nieuw concept ontwikkeld: ‘Krachtige basiszorg’. Onderzoekinstituut NIVEL onderzocht de literatuur en daaruit bleek dat deze aanpak positieve effecten kan hebben op hoe de patiënt zijn gezondheid ervaart.

Brede inventarisatie van gezondheidsklachten
Binnen Krachtige basiszorg bekijken zorgverleners de gezondheidsklachten van hun patiënt vanuit een breed perspectief. Naast de lichamelijke klachten brengen zij ook problemen op psychisch, sociaal en maatschappelijk gebied gestructureerd in kaart. Zorgverleners investeren in persoonlijke relaties met andere hulpverleners in de wijk, zodat samenhangende zorg dicht bij de patiënt wordt geboden.  

In Overvecht nemen zorg- en hulpverleners patiënten actief mee in beslissingen en stimuleren ze eigen regie. Dit komt overeen met wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat er gunstige effecten zijn op de gezondheid wanneer ook wordt gekeken naar de psychosociale problemen in relatie tot de lichamelijke klachten van de patiënt, en wanneer de patiënt actief wordt betrokken bij beslissingen.

Samenwerking en een gedeelde visie
Daarnaast wordt binnen Krachtige basiszorg  gewerkt volgens gestructureerde zorg. Er is patiëntgebonden overleg volgens een vast stramien, ze werken regelmatig op één locatie en verwijzen naar vaste (zorg)professionals. Dit heeft volgens de literatuur een positief effect op gezondheidsuitkomsten en op patiënttevredenheid. De samenwerking binnen de wijk wordt door de zorg- en hulpverleners positief gewaardeerd. Ze ervaren een gedeelde visie op zorg en leren van elkaar. Ze geven echter ook aan dat deze aanpak veel tijd vraagt en niet altijd gemakkelijk is, bijvoorbeeld door taalproblemen of cultuurverschillen.   

De Utrechtse wijk Overvecht is een multiculturele achterstandswijk. Bewoners hebben vaker dan gemiddeld meervoudige en complexe problematiek, zowel op medisch als op sociaal-maatschappelijk gebied. Het zorggebruik in de wijk is hoog en reguliere zorg schiet voor deze complexe patiëntenpopulatie vaak tekort.
Krachtige basiszorg is een concept dat relevant is voor landelijke ontwikkelingen in de wijkgerichte zorg en ook buiten de gemeente Utrecht kan worden toegepast.

NIVEL-onderzoeker Chantal Leemrijse: ‘Vooral in het begin zal het veel tijd kosten om dit concept door te voeren, maar de wetenschappelijke literatuur laat zien dat Krachtige basiszorg kan bijdragen aan de gezondheid van de patiënt. Het is de moeite waard.’

Over het onderzoek
Met een literatuurstudie is onderzocht in hoeverre de aanpak binnen Krachtige basiszorg wordt ondersteund door wetenschappelijk onderzoek. Aan de hand van een klein aantal interviews met zorgprofessionals, hulpverleners en patiënten is gekeken in hoeverre de werkzame elementen uit de literatuur ook daadwerkelijk in de praktijk worden toegepast. Het onderzoek werd net als Krachtige basiszorg gefinancierd door de Stichting Achmea Gezondheidszorg (SAG).

Vervolg
In dit onderzoek lag de nadruk op Krachtige basiszorg in de spreekkamer. In een vervolgonderzoek (dat wordt gesubsidieerd door ZonMw), evalueert het NIVEL samen met Stichting Overvecht Gezond de samenwerking binnen Krachtige basiszorg.