Kwaliteit elektronische patiëntendossiers onder druk door meervoudig gebruik

Elektronische patiëntendossiers bieden een schat aan informatie om de zorg te verbeteren. Deze gegevens worden voor veel verschillende doelen gebruikt en hergebruikt. Maar leidt al dat hergebruik niet tot vertekende uitkomsten? Nivel beschreef samen met een internationaal consortium de factoren die de kwaliteit van deze Big Data kunnen beïnvloeden. Het rapport verscheen onlangs in het International Journal of Medical Internet Research (JMIR).

Steeds vaker worden gegevens uit het elektronisch patiëntendossier niet alleen gebruikt voor de zorg aan patiënten. De gegevens worden steeds vaker gedeeld tussen professionals in de zorg, tussen professionals en patiënten, als verantwoordingsinformatie voor verzekeraars en burgers, en voor het managen van bedrijfsprocessen. De vraag is of die data voor elk van die doelen geschikt is en of die doelen wel met elkaar te verenigen zijn.  

Storende factoren

De onderzoekers beschrijven de ‘voedselketen’ waarlangs gegevens worden geregistreerd, verzameld, opgeslagen en ter beschikking komen van gebruikers. Voor elke stap in die keten beschrijven zij welke gevaren er op de loer liggen ten aanzien van de kwaliteit van de gegevens. Zoals ook bij een echte voedselketen, komt iedere afwijking uiteindelijk bij de eindgebruiker terecht, maar deze is zich daar vaak niet van bewust.

Nivel-onderzoeker Robert Verheij: “Gebrekkige kwaliteit van gegevens is één van de belangrijkste obstakels om de zorg te kunnen verbeteren.” Samen met zijn collega-onderzoekers stelde hij zich vragen over hoe de inzage van patiënt de inhoud van het dossier beïnvloedt. Is de kwaliteit van elektronische patiëntendossiers erbij gebaat als er ook kwaliteitsindicatoren van worden afgeleid? Hoe verandert de kwaliteit van die dossiers als een arts zich realiseert dat een patiënt er direct inzage in heeft? Volgens Verheij is het belangrijk om antwoorden hierop te krijgen: “Over de omvang van dergelijke effecten weten we op dit moment erg weinig, maar ze kunnen gemakkelijk leiden tot verkeerde interpretatie van gegevens, zowel in de directe patiëntenzorg, als in onderzoek en in kwaliteitsinformatie.”

Kwaliteitsbeoordeling

Om hier iets aan te doen is moeten meetinstrumenten ontwikkeld worden om de kwaliteit van elektronische patiëntendossiers inzichtelijk te maken en waar nodig te verbeteren. Alleen als die instrumenten er zijn, kunnen we verantwoord gebruik maken van het Big Data potentieel van elektronische patiëntendossiers. Het artikel kan worden beschouwd als aanzet voor een ‘onderzoeksagenda datakwaliteit’.