Nivel-onderzoek biedt basis voor vernieuwde Toolbox Indicatieproces Wijkverpleging

De Toolbox Indicatieproces Wijkverpleging, die in 2018 voor het eerst werd uitgebracht, is recent vernieuwd. De online toolbox biedt wijk- en dementieverpleegkundigen diverse hulpmiddelen, zoals vragenlijsten en checklists, om de zorgbehoeften van hun cliënten in kaart te brengen. Het Nivel heeft in opdracht van V&VN onderzocht welke hulpmiddelen uit de oorspronkelijke toolbox nog bruikbaar zijn en goede meeteigenschappen hebben. Uit het onderzoek bleek dat 44 van de 60 hulpmiddelen behouden kunnen blijven.

In 2018 bracht beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) de toolbox voor het eerst uit en op 19 december 2025 verscheen de vernieuwde versie. Omdat V&VN verwachtte dat er sinds 2018 meer wetenschappelijk onderzoek was verschenen over de hulpmiddelen in de toolbox, kreeg het Nivel van V&VN de opdracht om te onderzoeken welke hulpmiddelen uit de toolbox nog relevant waren. Het onderzoek bestond uit twee delen: het inventariseren van welke hulpmiddelen worden aanbevolen of afgeraden in landelijke kwaliteitsdocumenten en een internationale literatuurstudie naar de wetenschappelijke onderbouwing en bruikbaarheid van de hulpmiddelen. Op basis daarvan kwamen we tot adviezen over welke hulpmiddelen wel of niet behouden kunnen worden in de vernieuwde Toolbox Indicatieproces Wijkverpleging.

Advies om de meeste hulpmiddelen te behouden, met aandacht voor nieuwe inzichten

Van de 60 onderzochte hulpmiddelen adviseerde het Nivel om er 44 (voorlopig) te behouden. Van 16 hulpmiddelen adviseerde het Nivel ze niet meer op te nemen in de nieuwe versie van de toolbox, omdat ze verouderd zijn, niet meer bruikbaar, of omdat er betere alternatieven beschikbaar zijn. Voor 19 van de 44 te behouden hulpmiddelen adviseert het Nivel om ze voorlopig te behouden, omdat er op dit moment geen duidelijk advies vanuit de kwaliteitsdocumenten of wetenschappelijke literatuur is en er geen alternatieve hulpmiddelen zijn die expliciet worden aanbevolen. Het Nivel raadt V&VN aan om nieuwe kwaliteitsdocumenten te blijven monitoren en iedere zes jaar een literatuurstudie uit te voeren om de meeteigenschappen en bruikbaarheid van de hulpmiddelen te evalueren.

V&VN heeft alle adviezen van het Nivel overgenomen

V&VN heeft de adviezen van het Nivel beoordeeld en op basis daarvan een weloverwogen keuze gemaakt voor de hulpmiddelen die uiteindelijk in de vernieuwde toolbox zijn opgenomen. Alle adviezen van het Nivel zijn daarbij overgenomen.

Toolbox Indicatieproces Wijkverpleging: zes dimensies van Positieve Gezondheid
Net als in de oorspronkelijke toolbox zijn de hulpmiddelen in de vernieuwde Toolbox Indicatieproces Wijkverpleging geordend aan de hand van de zes dimensies van Positieve Gezondheid (Machteld Huber). Elke dimensie kent verschillende deelthema’s waarbij relevante hulpmiddelen zijn opgenomen.

De zes dimensies betreffen het indicatieproces voor:

lichaamsfuncties
mentaal welbevinden
zingeving
kwaliteit van leven
meedoen
functioneren

Buiten de dimensies kan er op diverse manieren gezocht worden naar de meetinstrumenten en zijn de tools gelinkt aan de richtlijnen op het Kennisplatform van V&VN. Daarnaast bevat de toolbox links naar overige informatie (bijv. handige websites) die kunnen helpen bij de indicatiestelling.

Over het onderzoek

Het Nivel heeft dit onderzoek uitgevoerd in opdracht van beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) en is mogelijk gemaakt met financiering van ZonMw.

Altijd op de hoogte blijven van Nivel-nieuws? Abonneer u op onze attendering!