Nivel Peilstations Jaarrapport 2023: belangrijke inbreng in signalering van toename longontstekingen

Ook in 2023 heeft het Nivel met de Peilstations – een landelijk netwerk van huisartspraktijken binnen Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn – snel kunnen inspringen op de actualiteit. Zo is de neus- en keelmonsterafname door de Peilstations snel opgeschaald, toen uit gegevens van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn een opvallende toename van het aantal longontstekingen bleek. Voor de surveillance van luchtweginfecties en daarmee de pandemische paraatheid van Nederland is de inzet van de Peilstations van grote waarde.

De Nivel Peilstations zijn huisartsenpraktijken die deelnemen aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Hiermee worden gegevens verzameld voor de monitoring van gezondheidsproblemen en voor wetenschappelijk onderzoek. De data die Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn verzamelt, bestaan uit zorggegevens die zorgverleners in hun elektronische patiëntendossiers hebben geregistreerd. De Nivel Peilstations verzamelen aanvullende gegevens voor onderzoek naar bepaalde gezondheidsproblemen en voor de landelijke surveillance van luchtweginfecties. Voor dat laatste nemen ze wekelijks monsters, in de vorm van neus- en keelwatjes, bij een aantal patiënten met griepachtige klachten of een andere acute luchtweginfectie.

Opschaling monsterafname bij Nivel Peilstations in 2023 draagt bij aan vinden oorzaak toename longontstekingen

Een belangrijke bijdrage van de Nivel Peilstations in 2023 was de opschaling van de neus- en keelmonsterafname toen uit gegevens van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn bleek dat er meer mensen met een longontsteking bij de huisarts kwamen. Uit laboratoriumonderzoek bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bleek dat de bacterie Mycoplasma pneumoniae een belangrijke, maar niet de enige, verwekker hiervan was. Naar aanleiding van deze resultaten werden alle huisartsen in Nederland gewaarschuwd door het Nederlands Huisartsen Genootschap. 

Levenseinde, eetstoornissen en ooglidrandontsteking in 2023 onderwerpen van vragenlijstonderzoek met Nivel Peilstations

Jaarlijks wordt bepaald over welke aandoeningen aanvullende gegevens worden verzameld door de Nivel Peilstations. In 2023 hebben de huisartsen van de Peilstations vragenlijsten ingevuld voor onderzoek naar eetstoornissen, blefaritis (ooglidrandontsteking) en over kwesties rondom het levenseinde. 

Over de Nivel Peilstations in 2023

In 2023 namen 135 huisartsenpraktijken als Peilstation deel aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Hiervan namen 35 praktijken deel aan alle Peilstation-activiteiten: rapportage van patiënten met een griepachtig ziektebeeld, neus- en keelmonsterafname en aanvullend vragenlijstonderzoek. Honderd praktijken namen alleen deel aan de neus- en keelmonsterafname.