Richtlijn over maagzuur binnen verstandelijk gehandicaptenzorg

Hoe zie je dat iemand met een ernstige verstandelijke beperking last heeft van maagzuur in de slokdarm? Wat kun je als begeleider doen om de kans op maagzuur zo klein mogelijk te houden? De richtlijn Refluxziekte bij mensen met een ernstige verstandelijke beperking geeft een antwoord op deze vragen.

Niet onderkend
Bij gastro-oesofageale refluxziekte loopt regelmatig zure maaginhoud vanuit de maag terug in de slokdarm. De ziekte komt veel voor bij mensen met een ernstige verstandelijke beperking. Omdat zij hun klachten veelal niet duidelijk kunnen aangeven, wordt refluxziekte bij deze groep makkelijk over het hoofd gezien en vaak laat gediagnosticeerd. Ze kunnen daardoor langdurig pijn hebben en de slokdarm kan gaan ontsteken. Binnen het programma Tussen Weten en Doen van ZonMw, met aanvullende financiering van het Ministerie van VWS, stelde het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) een richtlijn op voor verpleegkundigen en andere begeleiders. De richtlijn is gebaseerd op systematisch literatuuronderzoek en kwam tot stand in samenwerking met Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) Verstandelijk Gehandicaptenzorg en de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG).

Signalen
Voor begeleiders is het vaak moeilijk te zien of er sprake is van reflux. In de richtlijn staat op welke signalen zij kunnen letten. Ook wordt beschreven wat zij in de dagelijkse verzorging kunnen doen. NIVEL-onderzoeker Anke de Veer: “Het is belangrijk dat begeleiders weten wat refluxziekte is en dat deze vaak voorkomt. In de richtlijn staat waar ze op moeten letten en wanneer ze een arts moeten inschakelen. Tegelijkertijd moeten begeleiders ook beseffen dat iemand refluxziekte kan hebben zonder dat er waarneembare symptomen zijn.”

Samen met artsen
De nieuwe richtlijn voor begeleiders is afgestemd op een NVAVG-richtlijn voor artsen in de verstandelijk gehandicaptenzorg. De artsen doen de diagnostiek en de behandeling. Als begeleiders alert zijn op symptomen van refluxziekte, kan een arts de diagnose eerder stellen en de behandeling eerder inzetten of verbeteren. De richtlijn voor begeleiders en de richtlijn voor artsen vormen het fundament voor een brede, multidisciplinaire aanpak van refluxziekte bij mensen met een ernstige verstandelijke beperking. De richtlijn bestaat uit twee delen. Deel 1 bevat praktische informatie voor begeleiders. In deel 2 van de richtlijn worden de adviezen uit deel 1 verantwoord.

Subsidiënten
 

• Ministerie van VWS
• ZonMw

Samenwerkingspartners

• V&VN Verstandelijk Gehandicaptenzorg
• NVAVG