Toename van het geschatte aantal vijftigplussers in Nederland dat per seizoen de huisarts bezoekt met een RS-virus infectie

Het RS-virus kan gevaarlijk zijn voor kinderen. Ouderen kunnen echter ook ernstig ziek worden van de acute luchtweginfectie die het virus kan veroorzaken. Over de ziektelast die het RS-virus met zich meebrengt onder ouderen in Nederland is weinig bekend, mede doordat er in de huisartsenpraktijk niet standaard op het RS-virus wordt getest. In dit onderzoek zijn schattingen gemaakt van het aantal vijftigplussers in Nederland dat per seizoen met een RS-virusinfectie naar de huisarts gaat. Van seizoen 2011/2012 tot en met 2018/2019 lijkt dit aantal in alle leeftijdsgroepen vanaf 50 jaar toe te nemen. Dit blijkt uit gezamenlijk onderzoek van onderzoeksinstituut Nivel en het RIVM.

Omdat klachten van het RS-virus sterk lijken op andere acute luchtweginfecties, zoals griep, is het moeilijk om direct het aantal ouderen met acute luchtweginfecties veroorzaakt door het RS-virus vast te stellen. Daarom is er een schatting gemaakt van het aantal vijftigplussers dat met een infectie met het RS-virus de huisarts bezoekt. Hiervoor zijn data over het aantal geregistreerde acute luchtweginfecties uit Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn gecombineerd met virologische data verzameld door de Nivel Peilstations en geanalyseerd door het RIVM. De resultaten van dit onderzoek zijn belangrijk voor beleidsmakers en kunnen hen helpen om in de toekomst wetenschappelijk onderbouwde beslissingen te nemen over het introduceren van preventieve maatregelen.

Geschatte aantal nieuwe RS-virusinfecties onder vijftigplussers lijkt toe te nemen

Een luchtweginfectieseizoen in ons onderzoek loopt van begin oktober tot halverwege de maand mei (week 40 tot en met week 20). Onder vijftigplussers die ingeschreven stonden bij een huisartsenpraktijk, hadden in het seizoen 2011/2012 naar schatting 2,8 per 1000 personen een infectie met het RS-virus. In het seizoen 2018/2019 ging het naar schatting om 9,3 per 1000 personen. Deze resultaten zijn gebruikt om het totaal aantal vijftigplussers in Nederland te schatten dat met een RS-virusinfectie bij de huisarts komt. De geschatte aantallen variëren van 17.000 personen in het seizoen 2011/2012 tot 64.100 personen in 2018/2019.

Zorggebruik door ouderen voor een RS-virusinfectie relatief klein

Het gemiddeld aantal contacten voor een RS-virusinfectie was 13 contacten per 1000 personen voor seizoenen 2011/2012 tot en met 2018/2019. Het totale zorggebruik voor alle acute luchtweginfecties onder vijftigplussers in de huisartsenzorg was in deze periode gemiddeld 169 contacten per 1000 personen. Het deel hiervan dat gelinkt is aan een RS-virusinfectie is relatief klein.

Meer nieuwe RS-virusinfecties bij vijftigplussers met een chronische longaandoening

Vijftigplussers met chronische longaandoeningen, zoals astma of COPD, hadden naar schatting vaker een nieuwe RS-virusinfectie dan leeftijdsgenoten met diabetes mellitus, een chronische hartziekte, of andere aandoeningen die het risico op een RS-virusinfectie kunnen verhogen. Onder personen van 75 jaar en ouder die ingeschreven waren bij een huisarts, kwamen tussen de seizoenen 2011/2012 en 2018/2019 infecties met het RS-virus naar schatting relatief vaker voor dan bij personen in de leeftijdsgroep 50 tot 74 jaar.

Meer mensen liepen een groter risico om bij de huisarts te komen voor een RS-virusinfectie

Vijftigplusser met één of meer specifieke aandoeningen lopen een verhoogd risico om bij de huisarts te komen met een RS-virusinfectie. Het gaat hierbij om mensen van vijftig jaar en ouder met diabetes mellitus, een chronische hartziekte, een verminderd immuunsysteem, een chronische longaandoening, een leverziekte of een nierziekte. Het totaal aantal vijftigplussers hiermee steeg van seizoen 2011/2012 tot en met 2018/2019 licht. Gemiddeld genomen liepen in deze periode zo’n 2,8 miljoen mensen hierdoor een verhoogd risico om bij de huisarts te komen voor hun RS-virusinfectie.

Fragment uit Respiratory syncytial virus (RSV) incidence estimates in primary care among adults aged 50 years and older in the Netherlands; 2011-2019. Het geschatte aantal nieuwe RS-virusinfecties per 1000 personen per seizoen onder ingeschreven vijftigplussers lijkt toe te nemen. Voor seizoen 2016/2017 was het geschatte aantal nieuwe RS-virusinfecties het hoogst.

Over het onderzoek

Voor dit onderzoek werden gegevens gebruikt uit Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn en virologische data van de Nivel Peilstations. De geschatte aantallen nieuwe RS-virusinfecties onder vijftigplussers zijn afgeleid van het totaal aantal vijftigplussers met een acute luchtweginfectie binnen de huisartsenzorg (vastgesteld op basis van gegevens uit Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn), gecombineerd met het aantal vijftigplussers met een acute luchtweginfectie dat positief testte op het RS-virus (vastgesteld op basis van gegevens van de Nivel Peilstations). Het onderzoek is gefinancierd door GlaxoSmithKline (GSK) en uitgevoerd in samenwerking met het RIVM. Het RIVM ontving geen financiering voor dit onderzoek.