Veel Nederlanders hebben moeite met kiezen van zorgverzekering

Veel Nederlanders ervaren problemen bij het kiezen van een zorgverzekering, vooral mensen met een lager inkomen of een opleiding op het niveau van basisonderwijs of vmbo. Zij vinden het lastig om verzekeringsinformatie te begrijpen en vergelijken, waardoor ze minder vaak overstappen. Daarnaast blijkt dat 49% tot 62% moeite heeft met het beoordelen van de betrouwbaarheid, relevantie en volledigheid van zorgverzekeringsinformatie, en dat 61% het vergelijken van verschillende polissen lastig vindt. Dit blijkt uit onderzoek van Laurens Holst, onder leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg uitgevoerd bij onderzoeksinstituut Nivel. Hij promoveerde op 20 maart 2025 aan de Universiteit Maastricht op dit onderwerp.

In Nederland kan iedereen jaarlijks van zorgverzekeraar wisselen. Zo kunnen verzekerden kiezen voor een zorgverzekering die het beste bij hun persoonlijke situatie past. Onderzoek van het Nivel laat echter zien dat dit proces voor veel mensen complex is. Vooral mensen in een kwetsbare positie ondervinden belemmeringen, wat ertoe leidt dat ze minder geneigd zijn actief te zoeken naar alternatieven of over te stappen. Dit kan negatieve financiële gevolgen hebben en ervoor zorgen dat ze niet de best passende zorg krijgen. Het onderzoek onderstreept daarom de noodzaak van duidelijke, toegankelijke informatie en gerichte ondersteuning, zodat iedereen een weloverwogen keuze voor hun zorgverzekering kan maken. Overheid en zorgverzekeraars kunnen hierin een rol spelen door de communicatie te verbeteren en extra hulp te bieden aan groepen die hier moeite mee hebben.

Een deel van de mensen vindt het lastig om een juiste zorgverzekering uit te kiezen. Dit kan er mogelijk toe leiden dat zij suboptimaal verzekerd zijn en voor financiële verrassingen komen te staan wanneer zij gebruik maken van zorg

Laurens Holst

Onderzoeker

Over het onderzoek

In dit onderzoek wordt voor het eerst inzicht gegeven in de zorgverzekeringsvaardigheden van burgers in Nederland. Dit is een belangrijke stap in het proces om te evalueren in hoeverre burgers hun rol in het zorgverzekeringssysteem kunnen vervullen. Het onderzoek is gebaseerd op vragenlijsten en interviews met leden van het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg. Voor het onderzoek is een meetinstrument om zorgverzekeringsvaardigheden in Nederland te analyseren, ontwikkeld. Hiervoor hebben de onderzoekers de Amerikaanse Health Insurance Literacy Measure (HILM) aangepast aan de Nederlandse situatie, wat resulteerde in de HILM-NL. Dit meetinstrument brengt verschillen in zorgverzekeringsvaardigheden in kaart en laat zien welke groepen het meeste moeite hebben met het maken van een geïnformeerde keuze voor een zorgverzekering. De resultaten van het onderzoek zijn gepresenteerd in het proefschrift Exploring Health Insurance Literacy in the Netherlands van Laurens Holst.