Nivel tijdsbestedingsonderzoek (TBO) voor huisartsen
De huisartsenzorg staat onder druk: steeds vaker zijn er signalen over een toenemende werkdruk, regeldruk en bezettingsproblemen. Om deze arbeidsmarkt- en capaciteitsproblematiek goed aan te pakken is het cruciaal om een zo nauwkeurig mogelijk beeld te hebben van de tijd die huisartsen werken en hoe dat tussen huisartsen verschilt. Daarbij willen we niet alleen weten hoeveel uur huisartsen per week werken, maar ook waaraan ze hun tijd besteden. Hoeveel uur besteed men gemiddeld aan patiëntcontacten? En hoeveel uur aan administratie? Dit onderzoeken we middels een app waarmee we gedurende een week in kaart brengen waar de tijd van de huisarts naartoe gaat. Het onderzoek wordt gedaan in opdracht van het Capaciteitsorgaan en zal ook input geven voor de capaciteitsraming die in 2025 voor (onder andere) de huisartsen. Alle huisartsenkunnen deelnemen, of u nu waarnemer, in loondienst of praktijkhouder bent. Het maakt niet uit of u fulltime of parttime werkt.
Het bijzondere van het Nivel tijdbestedingsonderzoek is dat het niet met de traditionele dagboekmethode of enquêtes wordt uitgevoerd. In plaats daarvan heeft het Nivel een app ontwikkeld, waarmee (op rondom momenten) een aantal keer per dag gevraagd wordt wat een huisarts aan het doen is. Op dagen dat deelnemers niet werken krijgen zij alleen ’s ochtends en ’s avonds een bericht. Daarmee is de belasting voor de deelnemers minimaal, terwijl op collectief niveau wel een nauwkeurige meting van de tijdsbesteding kan worden gedaan. Eerder is dit onderzoek met SMS-berichten uitgevoerd en is de methode betrouwbaar en weinig belastend gebleken.
Deelnemers downloaden een app op hun telefoon en melden zich aan om één meetweek mee te doen aan het onderzoek. Tijdens die meetweek zullen de deelnemers op de dagen dat zij werken minimaal 3 en maximaal 8 keer per dag een bericht ontvangen waarin gevraagd wordt welke taak men op dat moment doet. Deelnemers kunnen deze vraag via de app beantwoorden door één van de opties te kiezen die worden getoond (bijvoorbeeld: “direct patiëntgebonden activiteit – telefonisch consult” of “niet patiëntgebonden activiteit – (na)scholing”). Na de meetweek krijgen deelnemers nog een korte na-enquête. Als dank krijgen alle deelnemers een bol.com bon van €15,-.
Wanneer u deelneemt aan het onderzoek download u een app op uw telefoon. In de app verzamelt u geen persoonlijke gegevens, hierin worden alleen uw antwoorden op de berichten over uw werkzaamheden verzamelt. Uw persoonlijke gegevens, zoals geslacht, leeftijd en functie en contactgegevens staan op de beveiligde server van het Nivel, en zijn alleen aan de meetgegevens te koppelen met een code (gepseudonimiseerd). De app voldoet uiteraard aan de laatste eisen met betrekking tot privacy en bescherming van uw gegevens.
Alle verstrekte informatie en persoonlijke gegevens worden vertrouwelijk behandeld. Uw anonimiteit wordt te allen tijde gewaarborgd.
Voor meer details over hoe het Nivel omgaat met uw gegevens zie Privacyverklaring Nivel
Wilt u graag deelnemen aan het onderzoek?
Vragen over deelname aan het onderzoek
Hoe besteden Nederlandse huisartsen hun tijd? Dat is een vraag die alleen met een goed tijdsbestedingsonderzoek onderzocht kan worden. In opdracht van het Capaciteitsorgaan doet het Nivel daarom onderzoek naar de tijdsbesteding en capaciteit van huisartsen in Nederland. De gegevens over de tijdsbesteding en capaciteit van huisartsen worden gebruikt voor de periodieke ramingen van het Capaciteitsorgaan. De bijstelling van de opleidingsinstroom zorgt voor een goede afstemming tussen vraag en aanbod binnen de huisartsenzorg, waardoor tekorten en overschotten aan huisartsen kunnen worden voorkomen.
Aan dit onderzoek kunnen alleen geregistreerde huisartsen (in Nederland) deelnemen. Het maakt daarbij niet uit of u fulltime of parttime werkzaam bent. Huisartsen in opleiding (aios) vallen hiermee buiten de doelgroep van dit onderzoek.
We zoeken huisartsen in alle soorten functies: praktijkhouders, maar dus ook huisartsen in loondienst van een andere huisarts (HIDHA’s) en waarnemers.
Zeker, juist! We willen graag de tijdsbesteding in kaart brengen van de verschillende huisartsen functies, dus juist ook van huisartsen in loondienst van een andere huisarts (HIDHA’s) en waarnemers. Zo kunnen we een representatief beeld geven van alle Nederlandse huisartsen, en ook verschillen in de werkweek tussen de verschillende functies laten zien.
De volgende weken kunt u deelnemen aan het onderzoek:
Hierbij willen we de deelnemers vragen zoveel mogelijk deel te nemen in representatieve weken (dus niet wanneer er vakantie is of wanneer de week om een andere reden helemaal niet representatief is, en indien mogelijk het liefst niet als er griepprikken worden gezet.
U kunt één of meerdere meetweken opgeven als u zich aanmeldt. Als u meerdere weken opgeeft, wordt u door ons ingedeeld. Ongeveer een week voordat de meetweek start, sluit de aanmelding voor deze week. Het is dan in het aanmeldformulier niet meer mogelijk deze week aan te klikken.
Huisartsen kunnen zich aanmelden via het aanmeldformulier. Hierin worden enkele achtergrondgegevens gevraagd en de meetweek waarin deelnemers willen deelnemen. Vervolgens krijgen deelnemers de link naar de tijdsbestedings-app toegestuurd met bijgevoegd een instructie. Gedurende de meetweek krijgen de deelnemers dagelijks enkele berichten via de app. Hierin wordt gevraagd naar wat de deelnemer op dat moment doet, waarop hij/zij dient te antwoorden door een optie aan te klikken. Na afloop van de meetweek ontvangen deelnemers een persoonlijke link waarmee zij een korte na-enquête in kunnen vullen, die belangrijk is om bijvoorbeeld verschillen in tijdsbesteding te kunnen verklaren naar functie (praktijkhoudend/HIDHA/waarnemer), praktijkorganisatie, deeltijdcontract, etc.
Een overzicht hiervan staat in onderstaande figuur weergegeven:
Om de representativiteit van het onderzoek te kunnen waarborgen streven we naar een goede verdeling van deelnemers naar verschillende achtergrondkenmerken zoals leeftijd en werkzame positie. Ook is er maximaal ruimte voor 700 deelnemers in totaal. Als er te veel aanmeldingen zijn in een bepaalde categorie, kan het zijn dat u niet meer mee kunt doen.
Vragen over de methode van het onderzoek
In 4 meetweken wordt de tijdsbesteding van huisartsen door middel van de tijdsbestedingsapp gemeten. Deelnemers doen één week van deze vier meetweken mee. In de meetweek wordt aan huisartsen door de app op random momenten gevraagd wat zij op dat moment aan het doen zijn. De deelnemer maakt eerst een keuze uit vier korte antwoordmogelijkheden (hieronder) en kiest daarna een subcategorie:
Na de meetweek wordt de deelnemers ook gevraagd een na-enquête in te vullen waardoor er belangrijke achtergrondkenmerken verzameld worden voor het onderzoek. Daarna zullen zij een tegoedbon ter waarde van € 15,- ontvangen.
Naar aanleiding van een eerder uitgevoerde literatuurstudie over verschillende manieren van het meten van tijdsbesteding, is een methode met het versturen van random berichten verspreid over de dag ontwikkeld. Zo zijn in 2013 en 2018 al twee keer een tijdsbestedingsonderzoek onder huisartsen uitgevoerd, toen door middel van SMS-berichten. Nu dit onderzoek weer herhaald wordt is een app ontwikkeld die hetzelfde werkt als de SMS-methode maar meer functionaliteiten en gebruiksgemak biedt. De app zorgt ervoor dat we gedetailleerdere informatie over de werkzaamheden kunnen verkrijgen, terwijl de belasting van deelnemers minimaal is.
Vragen over andere werkzaamheden, ziekte of stoppen tijdens de meetweek
In dit onderzoek meten we waar uw tijd als huisarts naartoe gaat: naar welke taken, en hoeveel uur u werkt. We willen dus ook graag meten hoeveel tijd huisartsen gemiddeld kwijt zijn aan andere taken buiten de huisartsenpraktijk, die wel gerelateerd zijn aan het huisartsenvak. Geeft u dus les als docent, gaat u naar een nascholing of congres, werkt u aan bestuurlijke activiteiten voor de huisartsenzorg, geef dan ’s ochtends om 07:00 in het planningsbericht gewoon aan dat u werkt. U kunt bij de activiteitenberichten vervolgens deze taak kiezen.
Verricht u werk dat niets met de huisartsenzorg te maken heeft? Werkt u bijvoorbeeld ook nog in een ander medisch specialisme, doet u vrijwilligerswerk of werkt u aan een heel andere taak? Dan kunt u aangeven dat u niet werkt. Als dit om de hele dag gaat, doet u dit ’s ochtends of ’s avonds in het planningsbericht (07:00 of 19:00); als dit om een gedeelte van de dag gaat, kunt u op het activiteitenbericht antwoorden met “Ik werk niet”.
Bent u plotseling ziek geworden, toch met vakantie gegaan of vanwege een andere reden in uw meetweek afwezig? Als dit om één dag gaat, kunt u gewoon meedoen en aangeven dat u niet werkt die dag. Gaat het om meer dagen? Laat het ons dan weten. In overleg kunnen we dan kijken wat mogelijk is, en of u misschien een andere meetweek mee kunt doen.
Heeft u wel gewerkt maar was het werk om een andere reden niet representatief? Bijvoorbeeld omdat een collega ziek was of u meer diensten heeft gedraaid dan normaal. Dan kunt u gewoon doorgaan met uw meetweek. In de na-enquête kunt u aangeven wat er volgens u niet representatief was aan de week. Wij nemen die informatie zo goed mogelijk mee bij het verwerken van de resultaten.
Het is als deelnemer altijd mogelijk om te stoppen met het onderzoek. We hopen echter dat iedereen die deelneemt ook de hele meetweek afmaakt. Als u tijdens de meetweek ziek wordt of plotseling toch niet meer werkt tijdens de meetweek, kunt u zich afmelden bij de onderzoekers en instrueren zij u hoe de berichten gestopt kunnen worden. We kunnen dan samen kijken of het alsnog mogelijk is een andere meetweek mee te doen.
Vragen over het gebruik van de app
U kunt handmatig de app toestemming geven tot uw camera, zodat u de QR-code alsnog kunt scannen. Ga voor Andriod naar ‘Instellingen > Apps’ en zoek hier de Nivel TBO app op. Vervolgens kunt u onder ‘Machtigingen’ de camerameldingen toestaan. Voor Iphone gaat u naar instellingen, selecteert u onderaan in de instellingen de Nivel TBO app en geef toegang tot de camera.
U kunt in de instellingen van uw telefoon aangeven dat u een melding mét geluid wilt krijgen als er een bericht (notificatie) binnenkomt. Het is ook mogelijk te zorgen dat u alleen van de onderzoeksapp een bericht krijgt met geluid, maar niet van andere binnenkomende berichten (Whatsapp, email, etc). Dat doet u door op Android “Niet storen” of op de Iphone “Het maantje” aan te zetten, waarbij u alleen een uitzondering maakt voor meldingen van de Nivel TBO app. Hoe dat moet, vindt u in het informatiedocument dat u per mail is toegestuurd.
Dit klopt. U kunt alleen aangeven wat u doet door op de melding te klikken. De vragen over wat u op het moment van de melding aan het doen bent krijgt u niet te zien als u de app opent. U kunt de melding terug vinden in het berichtenoverzicht op uw telefoon. Hiervoor veegt u van boven naar beneden over het scherm.
U kunt wanneer u meldingen nog niet beantwoord heeft deze terug vinden in het berichtenoverzicht op uw telefoon. Om het berichtenoverzicht te zien veegt u van boven naar beneden over het scherm.
U krijgt berichten van ons in de vorm van meldingen (notificaties). Deze komen op uw beginscherm te staan. U kunt ze terugvinden als u van boven naar beneden veegt over het scherm van uw telefoon.
De berichten komen niet in de app zelf te staan. Als u een bericht dus per ongeluk verwijdert, kunt u het niet meer terugvinden of beantwoorden. Bij Android verwijdert u een bericht als u het bericht van links naar rechts over het scherm sleept. Bij Iphone verwijdert u een bericht als u op het kruisje klikt.
Als het om een eerste bericht ging, ontvangt u een half uur daarna nog een reminder en kunt u deze beantwoorden. Als u de reminder heeft verwijderd, kunt u misschien het eerste bericht alsnog beantwoorden (het maakt voor de onderzoeksresultaten niks uit welk bericht u beantwoord). Als u beide heeft verwijderd, is het niet meer mogelijk via de app het bericht te beantwoorden. U kunt wel een mail sturen naar de onderzoekers, met wat u had willen antwoorden, dan nemen wij die informatie later alsnog mee (tbohuisartsen@nivel.nl).
Als u een bericht na 30 minuten niet beantwoord heeft, ontvangt u een reminder. Het maakt niet uit of u de reminder beantwoord of het eerste bericht. In beide gevallen weten we wat u aan het doen was, en in de database komt ook de tijd te staan waarop u het bericht heeft beantwoord. Of u nu de reminder of het eerste bericht beantwoord, de data is hetzelfde.
Het is mogelijk om beide berichten te beantwoorden, maar dit is dus niet nodig. Mocht u om wat voor reden dan ook toch beide berichten beantwoorden, beantwoord ze dan wel met hetzelfde antwoord.
De bedoeling van dit tijdsbestedingsonderzoek is om zo real time mogelijk uw tijdsbesteding te meten. Daarom hopen we dat het u lukt de berichten zo snel mogelijk te beantwoorden. Als wij na 30 minuten nog geen reactie van u hebben ontvangen, krijgt u een reminder van ons. Beantwoord u deze reminder niet binnen 2,5 uur, dan kunt u het bericht niet meer beantwoorden. Dit is zo ongericht omdat uw antwoord na 3 uur waarschijnlijk niet meer zo betrouwbaar is. Als u nu nog probeert het bericht te beantwoorden, krijgt u een melding dat het bericht verlopen is. Beantwoord de berichten dus binnen 3 uur om dit te voorkomen.
Het kan voorkomen dat u binnen zeer korte tijd twee berichten achter elkaar ontvangt. Dit is normaal en betekent niet dat er iets fout gaat. Wanneer dat het geval is, zal dat betekenen dat de tijd tot het volgende bericht relatief lang duurt (circa 3 tot 6 uur). Tussen twee berichten met een vraag over uw activiteit van dat moment zit minimaal een verschil van minimaal 5 minuten. Per dag ontvangt u maximaal 8 en gemiddeld 3 berichten met een vraag over uw activiteit van dat moment.
Dit kan verschillende redenen hebben. De berichten over uw activiteiten worden “random” verstuurd. Het is daardoor mogelijk dat twee berichten kort achter elkaar komen (met minimaal 5 minuten ertussen) maar het is ook mogelijk dat er tot maximaal 6 uur tussen twee berichten zit. In dat geval kan het dus normaal zijn dat er langere tijd tussen zit.
Het is ook mogelijk dat u bij het planningsbericht van 07:00 of van 19:00 heeft aangegeven dat u niet werkt. Dan worden geen berichten verstuurd. Als u precies wilt weten hoe dit werkt, kijkt u hier.
Als beide niet voor u van toepassing is, dus u heeft al langer dan 6 uur geen bericht gehad terwijl u wel heeft aangegeven te werken, dan klopt er iets niet. Neem dan contact met ons op, via tbohuisartsen@nivel.nl of de receptie van het Nivel bellen via 030 2729700. Zij verbinden u direct door met één van de onderzoekers.
Op het moment dat u in de app uw hoofdcategorie gekozen heeft, een subcategorie en daarna op “bevestigen” heeft gedrukt, kunt u de activiteit niet meer wijzigen. Komt u erachter dat er structureel iets mis is gegaan? Bijvoorbeeld dat u iets verkeerd begrepen heeft en telkens voor de verkeerde categorie gekozen hebt? Laat het ons dan weten. Dan kijken wij of wij een handmatige correctie kunnen toepassen op uw data. U kunt contact met ons opnemen via tbohuisartsen@nivel.nl of de receptie van het Nivel bellen via 030 2729700. Zij verbinden u direct door met één van de onderzoekers.
Het kan gebeuren dat u een vergissing maakt bij het beantwoorden van het planningsbericht. Heeft u aangegeven dat u werkt terwijl u niet werkt? Dan gaan de activiteitenberichten door. Hier is helaas niets meer aan te veranderen. De berichten worden op basis van een automatisch systeem verzonden en als u de verkeerde werktijden heeft aangeklikt kan dit niet handmatig worden gecorrigeerd. U kunt de berichten wel beantwoorden met het antwoord “Ik werk niet”. Dat wordt dan in uw data meegenomen. Is het voor u niet mogelijk deze berichten te beantwoorden? Dan laat u ze onbeantwoord.
Als u de hele dag geen berichten beantwoord terwijl u wel heeft aangegeven dat u werkt is het mogelijk dat wij u bellen om te vragen of er iets misgaat. Dat doen wij om te controleren of uw app goed werkt of dat er bijvoorbeeld iets mis is met uw instellingen. Wilt u dit niet? Stuur ons dan even een mailtje of bel ons om te laten weten dat u niet werkt vandaag en dan laten wij u met rust. U kunt contact met ons opnemen via tbohuisartsen@nivel.nl of de receptie van het Nivel bellen via 030 2729700. Zij verbinden u direct door met één van de onderzoekers.
Als u om 07:00 ’s ochtends heeft aangegeven dat u niet werkt tot de volgende dag om 07:00, ontvangt u ook geen planningsbericht om 19:00. Immers, we gaan er al vanuit dat u niet werkt.
Als u om 07:00 ’s ochtends heeft aangegeven dat u (mogelijk) werkt tussen nu en 19:00 of zeker niet werkt tot 19:00 ontvangt u in beide gevallen als het goed is om 19:00 het volgende planningsbericht. Als u ’s ochtends om 07:00 het planningsbericht niet beantwoord, sturen we u toch activiteitenberichten tot 19:00, alsof u werkt. Om 19:00 krijgt u dan opnieuw een planningsbericht.
Als dit niet zo is, gaat er iets fout en kunt u contact met ons opnemen via via tbohuisartsen@nivel.nl of de receptie van het Nivel bellen via 030 2729700. Zij verbinden u direct door met één van de onderzoekers.
Het kan gebeuren dat u een activiteitenbericht wil beantwoorden, maar de taak waar u mee bezig bent er niet tussen staat. Kies in dat geval de categorie die er het dichtst bij in de buurt komt. Het is niet mogelijk om een categorie aan te passen of toe te voegen tijdens dit onderzoek. Mocht u suggesties hebben voor een categorie die u heeft gemist, of die naar uw idee niet klopte? Laat het ons dan weten via tbohuisartsen@nivel.nl of geef dit aan in de na-enquête die u na het onderzoek van ons ontvangt. Dan nemen wij uw suggesties mee als het onderzoek ooit nog herhaald wordt.
Vragen over de resultaten van het onderzoek
Het rapport zal eind 2024 of begin 2025 worden gepubliceerd. Wij geven een seintje aan de deelnemers aan het onderzoek als het rapport online staat.
Nee, helaas is het niet mogelijk om met deze onderzoeksmethode exacte uitspraken te doen over uw eigen werkweek. U krijgt slechts 3 tot 8 berichten per werkdag en hoeft niet elk moment van de dag bij te houden wat u doet. Dit zorgt voor een kleinere belasting voor deelnemers, waarbij wij door de grote totale hoeveelheid metingen toch betrouwbare uitspraken kunnen doen over de gemiddelde werkweek van huisartsen. Uitspraken over uw persoonlijke werkweek kunnen we hiermee echter niet doen.
Overige vragen en contactgegevens
Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Nivel (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) in opdracht van het Capaciteitsorgaan.
Het Capaciteitsorgaan houdt zich bezig met het opstellen van ramingen voor de opleidingscapaciteit van de medische, tandheelkundige en aanverwante (vervolg)opleidingen en adviseert hierover aan de zorgsector en de overheid.
Het Nivel is een onafhankelijk onderzoeksinstituut dat zich bezighoudt met onderzoek naar de gezondheidszorg. Het onderzoeksprogramma ‘arbeids- en organisatievraagstukken in de zorg’ heeft jarenlange ervaring met arbeidsmarktonderzoek in de zorg, in het bijzonder met capaciteitsramingen voor eerste en tweedelijns beroepen in de gezondheidszorg en tijdsbestedingsonderzoek onder huisartsen.
Wanneer u deelneemt aan het onderzoek download u een app op uw telefoon. In de app verzamelt u geen persoonlijke gegevens, hierin worden alleen uw antwoorden op de berichten over uw werkzaamheden verzamelt. Uw persoonlijke gegevens, zoals geslacht, leeftijd en functie en contactgegevens staan op de beveiligde server van het Nivel, en zijn alleen aan de meetgegevens te koppelen met een code (gepseudonimiseerd). De app voldoet uiteraard aan de laatste eisen met betrekking tot privacy en bescherming van uw gegevens.
Alle verstrekte informatie en persoonlijke gegevens worden vertrouwelijk behandeld. Uw anonimiteit wordt te allen tijde gewaarborgd.
Zeker, dat kan. U kunt een mail sturen naar balanshazorg@nivel.nl. Dan houden we u op de hoogte van de andere onderzoeken waar u aan mee kunt doen.
In de na-enquête, die u aan het eind van dit onderzoek van ons krijgt, kunt u ook aangeven dat u graag voor meer onderzoek benaderd wilt worden.
U kunt contact met ons opnemen rondom het onderzoek door te mailen naar: tbohuisartsen@nivel.nl of de receptie van het Nivel bellen via 030 2729700. Zij verbinden u direct door met één van de onderzoekers.
Aanmelden Tijdsbestedingsonderzoek