Vroegsignalering en preventie van letsel op de spoedeisende hulp

Duur: okt 2024 - jun 2025

Achtergrond

Jaarlijks bezoeken naar schatting 661.000 mensen de spoedeisende hulp (SEH) voor de behandeling van letsel, een derde van alle SEH-bezoeken. Steeds vaker vinden deze SEH-bezoeken plaats in verband met ernstig letsel. In de periode 2013-2022 is een stijging van 16% te zien. Het is daarom belangrijk om effectief letselpreventiebeleid te blijven ontwikkelen.

Voor het vaststellen en monitoren van de letselproblematiek in Nederland wordt gebruik gemaakt van het Letsel Informatie Systeem (LIS). Deze databron, beheerd door VeiligheidNL, vormt al tientallen jaren de kennisbasis voor het vaststellen van de preventie-activiteiten in Nederland. In het LIS zit veel informatie over het letsel, maar aanzienlijk minder over de achtergronden en ziektegeschiedenis van patiënten. Preventie speelt een grote rol in het verkleinen van de patiëntenpopulatie die een bezoek brengt aan de SEH. Onderzoek naar de manier waarop een bezoek aan de SEH vanwege letsel voorspelt kan worden op basis van persoonsgegevens en gegevens uit de huisartsenzorg, is belangrijk in het gerichter vormgeven van deze activiteiten ter preventie van letsel.

Alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol hebben een aanzienlijk aandeel in het aantal letsels op de SEH. Voor het ontwikkelen van interventies gericht op preventie is het van belang om patiënten vroeg te herkennen die het risico lopen op alcohol-gerelateerd letsel. Daarom worden letsels gerelateerd aan alcohol in dit onderzoek gebruikt als pilot voor een methode die toepasbaar is voor alle soorten letsels. 
Kennis over risicofactoren is cruciaal in interventies die ten doel hebben om de kans op SEH-bezoek vanwege letsel (waarbij alcoholgebruik een rol gespeeld heeft) te verkleinen. Daartoe is een zo volledig mogelijk beeld nodig van patiënten die met letsel op de SEH belanden: demografische- en sociaaleconomische kenmerken, en de medische voorgeschiedenis.

Doel 

Het doel van dit onderzoek is om de haalbaarheid in kaart te brengen van een koppeling tussen het LIS, huisartsengegevens (praktijken en huisartsenspoedposten) uit Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn en gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Daarnaast wordt gekeken of het mogelijk is een methode op te zetten voor het samenstellen van een risicoprofiel en het opzetten van een voorspelmodel voor twee typen letsel op de SEH: primair gericht op letsel door alcoholvergiftigingen en ongevallen met alcohol op de SEH. Afsluitend heeft het onderzoek tot doel om samen met belanghebbenden te verkennen hoe dergelijke risicoprofielen en/of voorspelmodellen van waarde kunnen zijn in de praktijk.

Methode

Het onderzoek maakt gebruik van routine zorgdata die vastgelegd worden als onderdeel van het reguliere zorgproces op 1) de SEH uit het LIS (beheerd door VeiligheidNL) en 2) de eigen huisartsenpraktijk of op de huisartsenspoedpost van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Ten derde zal er gebruik gemaakt worden van persoonsgegevens geëxtraheerd uit microdata van het CBS.

Het onderzoek doorloopt de volgende stappen/fasen: 

1. Datakoppeling: koppeling van gegevens over het letsel op de SEH uit het LIS, over de medische voorgeschiedenis uit Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, en over demografische- en sociaaleconomische kenmerken uit CBS-microdata. 
2. Risicoprofielen: inzicht in kenmerken van patiënten met een SEH-bezoek door letsel (primair letsel door alcoholvergiftiging of ongevallen met alcohol). 
3. Voorspelmodel: haalbaarheid voor het ontwikkelen van een voorspelmodel voor SEH-bezoeken door letsel (primair letsel door alcoholvergiftiging of ongevallen met alcohol). 
4. Reflectie en toepassing: expertsessie over de vraag hoe en waar de bevindingen toegepast kunnen worden in de praktijk. 

Resultaat 

De resultaten van het onderzoek worden verwerkt in een rapport die concreet ingaat op: 

• De haalbaarheid van en de werkwijze voor het koppelen van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, LIS en CBS-microdata. Indien mogelijk willen we de daadwerkelijke koppeling tot stand brengen. 
• Het opstellen van risicoprofielen van mensen die de SEH bezoeken met letsel (primair letsel door alcoholvergiftiging of een ongeval met alcohol), te herkennen in persoonsgegevens, de eerstelijns zorg of een combinatie hiervan. Indien mogelijk willen we het risicoprofiel voor letsel door alcoholvergiftiging of een ongeval met alcohol opstellen. 
• De haalbaarheid van een voorspelmodel (machine learning) waarmee we kunnen voorspellen of een patiënt een verhoogd risico heeft om op de SEH te komen als gevolg van letsel.