De duur van ziekenhuisopnamen in het geval van chirurgische verrichtingen: een beschrijving van regionale verschillen.

In de internationale literatuur zijn regionale verschillen in ziekenhuisopnameen ligduurcijfers, uitgesplitst naar diagnose of medische verrichting, goed gedocumenteerd. In dit artikel wordt de lacune op dit gebied in de Nederlandse literatuur opgevuld; de regionale variatie in gemiddelde ligduur van tien chirurgische verrichtingen wordt onderzocht. Met behulp van stapsgewijze multiple regressie wordt de regionale variatie in ligduur in twee 'stappen geanalyseerd. In de eerste stap wordt gekeken welke deel van de variatie ligduur bepaald wordt door indicatoren voor de gezondheidstoestand van de patient (leeftijd en geslacht) en voor de complexiteit en/of complicaties bij de verrichting (aantal nevenverrichtingen, aantal betrokken specialisme en herhaling van de chirurgische-hoofd-verrichting). Afhankelijk van de chirurgische verrichting varieert het percentage - door gezondheidsindicatoren - verklaarde variantie van twe(e septum correctie) tot 39% (hernia inguinalis). In de tweede stap van de regressie-analyse wordt de grootte van de regionale verschillen, rekening houden met de invloed van de gezondheidsindicatoren, geschat. Onderzocht is hoeveel extra variantie gebonden wordt door toevoeging van dummy-variabelen voor de regio'aan het regressiemodel. Regionale variatie in ligduur is in geringe mate aanwezig bij de verrichtingen appendectomie, galblaasexstirpatie, hernia inguinalis, transurethrale prostaatresectie, uterus exstirpatie abdominaal en heup-operatie; tussen twee en acht procent extra verklaarde variantie. Aanzienlijke regionale variatie bestaat in het geval van de scheelzien operatie, submuceuze septum correctie, tonsillectomie bij patienten van 16 jaar en ouder en meniscus exstirpatie; tussen 15 en 25% extra verklaarde variantie. In het geval van de meniscus exstirpatie varieert de ligduur tussen regio's van 5 tot 14 dagen. De rangorde van de regio's naar gemiddelde ligduur verschilt voor de onderscheiden medische verrichtingen, maar bij vergelijking van de situatie op twee tijdstippen (1982 en 1986) blijven de regionale verschillen bestaan. Het doel van dit artikel is te laten zien dat ook in Nederland regionale verschillen in verrichting-specifieke ligduur bestaan en het dient als startpunt voor een verklarend onderzoek. (aut. ref.)