Publicatie
Publicatie datum
De invloed van verzekerden op het bestuur van ziekenfondsen: verschillende visies belicht.
Schee, E. van der, Delnoij, D.M.J., Hutten, J.B.F., Verweij, J.A., Kerssens, J.J. De invloed van verzekerden op het bestuur van ziekenfondsen: verschillende visies belicht. Utrecht: NIVEL, 2000. 129 p.
Download de PDF
De studie naar de invloed van verzekerden op het bestuur van ziekenfondsen bestond uit drie hoofdvragen: 1) hoe is de invloed van verzekerden formeel en feitelijk geregeld (documentstudie, interviews met 26 vertegenwoordigers van ziekenfondsen); 2) wat is de invloed van ledenraden en waarom participeren ziekenfondsverzekerden hierin (telefonische enquête onder 201 ledenraadsleden); 3) zijn ziekenfondsverzekerden op de hoogte van mogelijkheden om invloed uit te oefenen op het beleid van ziekenfondsen (schriftelijke enquête onder 846 verzekerden).
ad. 1) Formeel is de invloed van verzekerden prima geregeld (vnl. via ledenraden) en ziekenfondsen hechten hier ook belang aan. De invloed van ledenraden is volgens de ziekenfondsen echter beperkt vanwege het gebrek aan professionaliteit aan de kant van de ledenraadsleden (in combinatie met de complexheid van de materie).
ad. 2) Ledenraadleden zelf zijn positiever over hun invloed dan de vertegenwoordigers van de ziekenfondsen, al vindt 40% dat ze te weinig invloed hebben. Met name ouderen, mannen, laag opgeleiden en gepensioneerden nemen zitting in een ledenraad met als belangrijkste motief het bereiken van sociale doelen.
ad. 3) Doorsnee-verzekerden zijn niet op de hoogte van het bestaan van ledenraden, maar vinden het - indien ze hierover geïnformeerd worden - wel een goede zaak. Verzekerden proberen vooral invloed uit te oefenen door zelf contact op te nemen met ziekenfondsen met vragen, opmerkingen en klachten (een kwart overweegt wel eens van ziekenfonds te wisselen). Verzekerden zouden vooral invloed willen uitoefenen op zaken waar ledenraden statutair gezien geen invloed op hebben (kwaliteit van zorg, hoogte van premies, inhoud van de pakketten, et cetera).
Formeel is de invloed van verzekerden dus goed geregeld maar in de praktijk zouden op twee punten verbeteringen kunnen worden aangebracht: de representativiteit en de professionaliteit van ledenraden. Beide verbeteringen zijn echter niet te combineren en daarom zal er een keuze gemaakt moeten worden. Het Nivel pleit ervoor de representativiteit te verhogen. Dit zou ten eerste kunnen door de voorlichting over ledenraden richting ziekenfondsverzekerden te verbeteren. Ten tweede zouden ledenraadsleden ook over inhoudelijke zaken mee moeten mogen beslissen in plaats van over de randvoorwaarden voor het goed functioneren van ziekenfondsen.
ad. 1) Formeel is de invloed van verzekerden prima geregeld (vnl. via ledenraden) en ziekenfondsen hechten hier ook belang aan. De invloed van ledenraden is volgens de ziekenfondsen echter beperkt vanwege het gebrek aan professionaliteit aan de kant van de ledenraadsleden (in combinatie met de complexheid van de materie).
ad. 2) Ledenraadleden zelf zijn positiever over hun invloed dan de vertegenwoordigers van de ziekenfondsen, al vindt 40% dat ze te weinig invloed hebben. Met name ouderen, mannen, laag opgeleiden en gepensioneerden nemen zitting in een ledenraad met als belangrijkste motief het bereiken van sociale doelen.
ad. 3) Doorsnee-verzekerden zijn niet op de hoogte van het bestaan van ledenraden, maar vinden het - indien ze hierover geïnformeerd worden - wel een goede zaak. Verzekerden proberen vooral invloed uit te oefenen door zelf contact op te nemen met ziekenfondsen met vragen, opmerkingen en klachten (een kwart overweegt wel eens van ziekenfonds te wisselen). Verzekerden zouden vooral invloed willen uitoefenen op zaken waar ledenraden statutair gezien geen invloed op hebben (kwaliteit van zorg, hoogte van premies, inhoud van de pakketten, et cetera).
Formeel is de invloed van verzekerden dus goed geregeld maar in de praktijk zouden op twee punten verbeteringen kunnen worden aangebracht: de representativiteit en de professionaliteit van ledenraden. Beide verbeteringen zijn echter niet te combineren en daarom zal er een keuze gemaakt moeten worden. Het Nivel pleit ervoor de representativiteit te verhogen. Dit zou ten eerste kunnen door de voorlichting over ledenraden richting ziekenfondsverzekerden te verbeteren. Ten tweede zouden ledenraadsleden ook over inhoudelijke zaken mee moeten mogen beslissen in plaats van over de randvoorwaarden voor het goed functioneren van ziekenfondsen.