Hoofd onderzoeksafdeling Gezondheidszorg vanuit het Perspectief van Patiënten, Cliënten en Burgers; hoogleraar 'Gezondheidsvaardigheden en patiëntparticipatie', CAPHRI, Maastricht University
Publicatie
Publicatie datum
De toegankelijkheid en bruikbaarheid van patiëntenportalen voor mensen met lage gezondheidsvaardigheden: inzichten voor het Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënten en Professional.
Garritsen, H., Boer, D. de, Gaag, M. van der, Rademakers, J. De toegankelijkheid en bruikbaarheid van patiëntenportalen voor mensen met lage gezondheidsvaardigheden: inzichten voor het Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënten en Professional. Utrecht: NIVEL, 2017. 24 p.
Download de PDF
Het Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) (2016) heeft als doel gesteld dat
ziekenhuizen op korte termijn een digitaliseringslag maken die ervoor zorgt dat de zorg nog
veiliger, patiëntgerichter en doelmatiger wordt. Op basis van deze doelstelling is de VIPP
(Versnellingsprogramma Informatie‐uitwisseling Patiënt en Professional) subsidieregeling in het leven groepen. Het VIPP moet ervoor zorgen dat in 2020 alle Nederlanders digitaal inzage hebben in hun eigen medische gegevens via een beveiligd patiëntenportaal.
Ondanks dat een stijgend aantal ziekenhuizen al in het bezit is van een patiëntenportaal, blijkt uit de praktijk dat patiënten hier nog maar weinig gebruik van maken. Een reden hiervoor kan zijn dat portalen niet altijd goed aansluiten op de kennis en vaardigheden van patiënten.
In dit rapport is aan de hand van een beknopte literatuurstudie en cognitieve interviews
beschreven in hoeverre patiëntenportalen toegankelijk en bruikbaar zijn voor mensen die moeite hebben met het begrijpen en toepassen van gezondheidsinformatie (gezondheidsvaardigheden).
De belangrijkste conclusie is dat kleine aanpassingen er toe kunnen leiden dat patiëntenportalen beter aansluiten op mensen met lage gezondheidsvaardigheden. Uit de resultaten kwamen de volgende aanbevelingen voor de deelnemende ziekenhuizen van het VIPP wat betreft de inrichting van hun portaal:
• Vergroot de vindbaarheid van informatie door het toevoegen van een menubalk en
afbeeldingen.
• Vermijd zoveel mogelijk afkortingen, medisch jargon en andere moeilijke woorden.
• Gebruik een groot lettertype, zodat de informatie goed zichtbaar is.
• Wees zo compleet mogelijk in het geven van informatie.
• Stimuleer actief het gebruik van een patiëntenportaal.
• Betrek beoogde gebruikers bij het ontwerpen van het portaal.
Ziekenhuizen kunnen deze aanbevelingen ter harte nemen voor zover ze voor hen uitvoerbaar zijn.
Dit is niet altijd vanzelfsprekend, omdat de ontwikkeling van patiëntenportalen een complex proces is waarbij de wensen van patiënten en professionals verenigd moeten worden met de
mogelijkheden van de gebruikte software en technische randvoorwaarden.
Behalve de aanbevelingen kunnen ziekenhuizen tevens de gebruikte onderzoekstechnieken
toepassen om hun patiëntenportaal te verbeteren.
ziekenhuizen op korte termijn een digitaliseringslag maken die ervoor zorgt dat de zorg nog
veiliger, patiëntgerichter en doelmatiger wordt. Op basis van deze doelstelling is de VIPP
(Versnellingsprogramma Informatie‐uitwisseling Patiënt en Professional) subsidieregeling in het leven groepen. Het VIPP moet ervoor zorgen dat in 2020 alle Nederlanders digitaal inzage hebben in hun eigen medische gegevens via een beveiligd patiëntenportaal.
Ondanks dat een stijgend aantal ziekenhuizen al in het bezit is van een patiëntenportaal, blijkt uit de praktijk dat patiënten hier nog maar weinig gebruik van maken. Een reden hiervoor kan zijn dat portalen niet altijd goed aansluiten op de kennis en vaardigheden van patiënten.
In dit rapport is aan de hand van een beknopte literatuurstudie en cognitieve interviews
beschreven in hoeverre patiëntenportalen toegankelijk en bruikbaar zijn voor mensen die moeite hebben met het begrijpen en toepassen van gezondheidsinformatie (gezondheidsvaardigheden).
De belangrijkste conclusie is dat kleine aanpassingen er toe kunnen leiden dat patiëntenportalen beter aansluiten op mensen met lage gezondheidsvaardigheden. Uit de resultaten kwamen de volgende aanbevelingen voor de deelnemende ziekenhuizen van het VIPP wat betreft de inrichting van hun portaal:
• Vergroot de vindbaarheid van informatie door het toevoegen van een menubalk en
afbeeldingen.
• Vermijd zoveel mogelijk afkortingen, medisch jargon en andere moeilijke woorden.
• Gebruik een groot lettertype, zodat de informatie goed zichtbaar is.
• Wees zo compleet mogelijk in het geven van informatie.
• Stimuleer actief het gebruik van een patiëntenportaal.
• Betrek beoogde gebruikers bij het ontwerpen van het portaal.
Ziekenhuizen kunnen deze aanbevelingen ter harte nemen voor zover ze voor hen uitvoerbaar zijn.
Dit is niet altijd vanzelfsprekend, omdat de ontwikkeling van patiëntenportalen een complex proces is waarbij de wensen van patiënten en professionals verenigd moeten worden met de
mogelijkheden van de gebruikte software en technische randvoorwaarden.
Behalve de aanbevelingen kunnen ziekenhuizen tevens de gebruikte onderzoekstechnieken
toepassen om hun patiëntenportaal te verbeteren.