De zorgpas in Eemland: ervaringen en meningen van betrokkenen omtrent de elektronische overdracht van informatie via het zorg informatie netwerk tijdens de proef in de regio Eemland.

Verzekerden willen best een pasje dat waarmee hun behandelaar actuele en accurate informatie over hun gezondheid en hun verzekeringsstatus kan oproepen. In een proef met de concrete invoering van zo’n zorgpas in de regio Eemland, bleek echter dat er in de praktijk minder mogelijk was met de zorgpas dan de gebruikers (zorgconsumenten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars hadden verwacht. De proef is inmiddels beëindigd. Het ervoor ontwikkelde Zorg Informatie Netwerk wordt nog wel voor andere doeleinden gebruikt, zoals het versturen van elektronische verwijsbrieven.Het doel van de zorgpas en de achterliggende infrastructuur, het Zorg Informatie Netwerk, is het sneller en foutlozer maken van de uitwisseling van zorginhoudelijke en financieel-administratieve gegevens in de gezondheidszorg. De nadruk in de proef lag op de technische realisatie en het uittesten van het netwerk en op de toepasbaarheid van de zorgpassen in de dagelijkse praktijk. Ondanks de technische problemen die zich daarbij hebben voorgedaan, zien de meeste betrokkenen wel toekomstmogelijkheden voor de zorgpas. Zij willen graag dat er een vervolg op de proef komt en zij willen daar ook aan meedoen. Toch oordelen velen negatief over de proef zelf, vooral door de beperkte toepassingsmogelijkheden die er waren. Volgens veel zorgaanbieders en zorgverzekeraars zijn er te hoge verwachtingen gecreëerd rond het gebruik van de pas en het netwerk. De meeste zorgaanbieders waren het er over eens dat de kosten (tijd en geld) van de zorgpas beduidend hoger lagen dan de huidige baten. De gebruiksvriendelijkheid en de privacybescherming van de zorgpas krijgen van een meerderheid van de deelnemers een voldoende. De belangrijkste tekortkoming is de lange tijd (20-30 seconden) die het soms duurde voor de opgevraagde gegevens door het netwerk verstrekt werden. Verzekerden/patiënten bleken vaak niet goed op de hoogte te zijn van de toepassingsmogelijkheden van hun zorgpas. Dit komt mogelijk mede doordat ze de pas maar beperkt konden gebruiken. De meerderheid van de verzekerden waardeert de zorgpas vooral omdat die handzamer (kleiner) is dan het oude verzekeringsbewijs. De zorgpas is een initiatief van de Zorgpasgroep (ZPG), een samenwerkingsverband van landelijke koepels van zorgconsumenten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars en het ministerie van VWS. Alvorens over te gaan tot landelijke invoering heeft de ZPG in de regio Eemland, Amersfoort en omstreken, een proef met het systeem gehouden. In opdracht van de ZPG evalueerde het NIVEL deze proef door middel van schriftelijke, telefonische vragenlijsten en persoonlijke interviews met betrokkenen. Alle 356.880 verzekerden in de regio kregen een zorgpas met daarop gegevens ten behoeve van identificatie, verzekeringsgegevens, alsmede gegevens over wie gewaarschuwd diende te worden in geval van nood (SOS-waarschuwingsgegevens). In hun aanbevelingen voor een toekomstige landelijke invoering van de zorgpas, benadrukken de onderzoekers het belang van standaardisatie van gegevensopslag zoals de invoering van een centraal patiëntennummer, het goed informeren van de betrokkenen en het wekken van realistische verwachtingen omtrent de toepassingsmogelijkheden. Verder zal het voor de toekomstige ontwikkelingen van groot belang zijn om duidelijkheid te scheppen over de vraag wie de pas en het netwerk financiert. De meeste zorgaanbieders geven aan dat ze er niet voor willen betalen; een aantal wil er zelfs voor betaald wórden.