Programmaleider Communicatie in de Gezondheidszorg; bijzonder hoogleraar 'Communicatie in de gezondheidszorg', Radboudumc
Publicatie
The impact of assessing simulated bad news consultations on medical students' stress response and communication performance.
Dulmen, S. van, Tromp, F., Grosfeld, F., Cate, O. ten, Bensing, J.M. The impact of assessing simulated bad news consultations on medical students' stress response and communication performance. Psychoneuroendocrinology: 2007, 32(8-10), 943-950
Download de PDF
Hoogwaardige communicatie zoals het voeren van een slechtnieuwsgesprek geeft stress. Zeker als je op dat gesprek wordt beoordeeld. Onderzoekers van het NIVEL en UMC Utrecht publiceerden hun bevindingen onlangs in het wetenschappelijke tijdschrift Psychoneuroendocrinology.
Stijgt het stressniveau van studenten geneeskunde voor een slechtnieuwsgesprek als ze worden beoordeeld op hun communicatie? En zo ja, is dat te zien? Onderzoekers van het NIVEL en UMC Utrecht beoordeelden tweedejaars studenten geneeskunde in hun communicatie tijdens gesimuleerde slechtnieuwsgesprekken die op video werden opgenomen. Om het stressniveau te bepalen keken de onderzoekers naar de hoogte van het stresshormoon cortisol, bloeddruk en hartslag, die op verschillende momenten gedurende de dag werden gemeten. Ter controle is de cortisolwaarde ook gemeten op een rustdag.
Hoge cortisolwaarde
Voordat de studenten de gesprekken ingingen, hadden ze een zichtbaar verhoogd stressniveau. Dit bleef ook na het gesprek hoger dan op dagen dat ze geen gesprekken voerden. Normaal stijgt de cortisolwaarde (een van de maten voor het stressniveau) kort voor het ontwaken en neemt deze daarna weer af. Bij de studenten bleef de waarde hoger op de dagen van de slechtnieuwsgesprekken. Deze stress van tevoren weerspiegelde zich nagenoeg niet in de kwaliteit van de communicatie.
Oogcontact
Opmerkelijk was dat hoe meer de studenten de patiënt aankeken, hoe hoger het stressniveau was na afloop. “Dit suggereert dat non-verbale communicatie zoals aankijken een hoge mate van alertheid vereist, waardoor de stresswaarde verhoogt”, stelt NIVEL-onderzoeker Sandra van Dulmen.
Vriendelijk
De studenten (artsen in spé) die het vriendelijkst en het meest betrokken waren, communiceerden kwalitatief op een hoger niveau, stelden de onderzoekers vast. Dit kwam tot uitdrukking in hoe ze de communicatie structureerden, hoe ze emoties hanteerden en hoe ze informatie gaven. Van Dulmen: “NIVEL-onderzoek naar de communicatie in de spreekkamer laat zien dat deze de laatste jaren zakelijker wordt. Die verzakelijking kan ertoe leiden dat de kwaliteit van de communicatie juist vermindert.”
Stijgt het stressniveau van studenten geneeskunde voor een slechtnieuwsgesprek als ze worden beoordeeld op hun communicatie? En zo ja, is dat te zien? Onderzoekers van het NIVEL en UMC Utrecht beoordeelden tweedejaars studenten geneeskunde in hun communicatie tijdens gesimuleerde slechtnieuwsgesprekken die op video werden opgenomen. Om het stressniveau te bepalen keken de onderzoekers naar de hoogte van het stresshormoon cortisol, bloeddruk en hartslag, die op verschillende momenten gedurende de dag werden gemeten. Ter controle is de cortisolwaarde ook gemeten op een rustdag.
Hoge cortisolwaarde
Voordat de studenten de gesprekken ingingen, hadden ze een zichtbaar verhoogd stressniveau. Dit bleef ook na het gesprek hoger dan op dagen dat ze geen gesprekken voerden. Normaal stijgt de cortisolwaarde (een van de maten voor het stressniveau) kort voor het ontwaken en neemt deze daarna weer af. Bij de studenten bleef de waarde hoger op de dagen van de slechtnieuwsgesprekken. Deze stress van tevoren weerspiegelde zich nagenoeg niet in de kwaliteit van de communicatie.
Oogcontact
Opmerkelijk was dat hoe meer de studenten de patiënt aankeken, hoe hoger het stressniveau was na afloop. “Dit suggereert dat non-verbale communicatie zoals aankijken een hoge mate van alertheid vereist, waardoor de stresswaarde verhoogt”, stelt NIVEL-onderzoeker Sandra van Dulmen.
Vriendelijk
De studenten (artsen in spé) die het vriendelijkst en het meest betrokken waren, communiceerden kwalitatief op een hoger niveau, stelden de onderzoekers vast. Dit kwam tot uitdrukking in hoe ze de communicatie structureerden, hoe ze emoties hanteerden en hoe ze informatie gaven. Van Dulmen: “NIVEL-onderzoek naar de communicatie in de spreekkamer laat zien dat deze de laatste jaren zakelijker wordt. Die verzakelijking kan ertoe leiden dat de kwaliteit van de communicatie juist vermindert.”
Seventy second-year medical students volunteered to participate in a study with the aim of evaluating the impact of the assessment of simulated bad news consultations on their physiological and psychological stress and communication performance. Measurements were taken of salivary cortisol, systolic and diastolic blood pressure, heart rate, state anxiety and global stress using a Visual Analogue Scale. The subjects were asked to take three salivary cortisol samples on the assessment day as well as on a quiet control day, and to take all other measures 5min before and 10min after conducting the bad news consultation. Consultations were videotaped and analyzed using the information-giving subscale of the Amsterdam Attitude and Communication Scale (AACS), the Roter Interaction Analysis System (RIAS), and the additional non-verbal measures, smiling, nodding and patient-directed gaze. MANOVA repeated measurements were used to test the difference between the cortisol measurements taken on the assessment and the control day. Linear regression analysis was used to determine the association between physiological and psychological stress measures and the students' communication performance. The analyses were restricted to the sample of 57 students who had complete data records. In anticipation of the communication assessment, cortisol levels remained elevated, indicating a heightened anticipatory stress response. After the assessment, the students' systolic blood pressure, heart rate, globally assessed stress level and state anxiety diminished. Pre-consultation stress did not appear to be related to the quality of the students' communication performance. Non-verbal communication could be predicted by pre-consultation physiological stress levels in the sense that patient-directed gaze occurred more often the higher the students' systolic blood pressure and heart rate. Post-consultation heart rate remained higher the more often the students had looked at the patient and the more information they had provided. However, the heart rate appeared to diminish the more often the students had reassured the patient. These findings suggest that in evaluating students' communication performance there is a need to take their stress levels into account. (aut.ref.)