Publicatie

Publicatie datum

Long-term health consequences of disaster: a bibliography.

IJzermans, C.J., Dirkzwager, A.J.E., Breuning, E. Long-term health consequences of disaster: a bibliography. Utrecht: NIVEL, 2005. 173 p.
Download de PDF
De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor rampen: hoe kan men zich erop voorbereiden, hoe kan de schade zo beperkt mogelijk gehouden worden, wat zijn de gezondheidseffecten op langere termijn en welke vorm van hulp is daarvoor nodig?

Tot op heden is er nog weinig bekend over de lange-termijn effecten van rampen voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid.

Binnen het NIVEL wordt de gezondheid van getroffenen van de vuurwerkramp in Enschede en de cafébrand in Volendam gedurende een aantal jaren gevolgd. In aanvulling op deze twee onderzoeken, is een bibliografie gemaakt met daarin een overzicht van wat er tot dusver bekend is over de lange-termijn gezondheidsgevolgen van rampen. Dit overzicht is bedoeld om onderzoekers, beleidsmakers en andere betrokkenen (zoals huisartsen of psychiaters) te informeren over de huidige stand van zaken en om ondersteuning te bieden bij het opstellen van richtlijnen voor adequate interventies en hulpverlening.

De bibliografie biedt een overzicht van wetenschappelijk onderzoek dat in de periode 1990 tot en met 2003 is gepubliceerd. In totaal worden 139 studies beschreven, de rampen die in deze studies aan bod komen vonden in 38 verschillende landen plaats. Er is een onderverdeling gemaakt in verschillende soorten rampen: natuurrampen (zoals aardbevingen, overstromingen, tornado’s en vulkaanuitbarstingen), terroristische aanslagen en rampen die het gevolg zijn van menselijk falen (zoals vliegtuigongelukken, explosies of nucleaire rampen).

Het meeste onderzoek naar rampen gaat over mogelijke psychische gezondheidsgevolgen. Zo zijn er veel studies verricht naar het voorkomen van posttraumatische stress, angst en/of depressie na rampen. Veel minder is bekend over de mogelijke lichamelijke gevolgen, al komen in een aantal studies vermoeidheid, aandoeningen van de luchtwegen en problemen met het bewegingsapparaat naar voren.

In de bibliografie worden een aantal aanbevelingen gedaan voor toekomstig onderzoek naar de gezondheidsgevolgen van rampen. Zo is het belangrijk dat toekomstig onderzoek meer gebruik maakt van solide onderzoeksdesigns, zoals het vergelijken van de gezondheidsproblemen van getroffenen met die van een controlegroep, of het gebruik maken van reeds voor de ramp bestaande registratiegegevens (bijvoorbeeld elektronische medische dossiers van huisartsen).
Gegevensverzameling