Ontslag van patiënten met multimorbiditeit uit het ziekenhuis: exploratie van de problematiek ervaren door zorgverleners en patiënten bij het ontslag uit het Meander Medisch Centrum.

Ontslag uit het ziekenhuis gaat niet altijd zonder problemen, ondanks tal van procedures. Er komen steeds meer patiënten met multimorbiditeit – meerdere aandoeningen – terwijl de ziekenhuiszorg voornamelijk is georganiseerd vanuit specialismen. Hierdoor is het mogelijk dat aan problemen van patiënten onvoldoende aandacht wordt besteed bij opname, wat voor extra moeilijkheden kan zorgen bij ontslag.

Het onderzoek
Met subsidie van het Medisch Coördinerend Centrum Eemland deed het NIVEL onderzoek naar het ontslag van patiënten met multimorbiditeit uit het Meander Medisch Centrum in Amersfoort. De onderzoekers polsten daarvoor ook de huisartsen, thuiszorg- en verpleeg- en verzorgingsinstellingen in de regio. Met de resultaten van het onderzoek gaat het ziekenhuis de ontslagprocedures verbeteren.

Uitkomsten
In het Meander MC bestaan verschillende structuren en procedures om de gang van patiënten door het ziekenhuis en erna zo goed mogelijk te laten verlopen. De meeste zijn echter afdelingsgebonden en hierbinnen vaak ook nog disciplinegebonden. Vaak is onduidelijk wie verantwoordelijk is voor welke activiteit en ook wordt niet nagegaan of werkwijzen succesvol zijn. Specialismen werken niet optimaal samen, het ziekenhuis heeft onvoldoende capaciteit in geriatrische deskundigheid en is traag bij het inschakelen van de transfer¬verpleegkundige. Verder is er weinig contact tussen ziekenhuis en zorgverleners daarbuiten, en laten de overdrachten van de patiënten en de bereikbaarheid van huisartsen te wensen over.
Nazorg na ontslag uit het ziekenhuis wordt bovendien bemoeilijkt door capaciteitsgebrek in de thuis- en verpleeghuiszorg en door de complexe wet- en regelgeving. Ook de zorgverleners buiten het ziekenhuis vinden dat het ontslag niet altijd goed verloopt. Ze worden vaak laat en inhoudelijk onvoldoende op de hoogte gesteld, en er vindt slechts zelden overleg plaats. Veel problemen na ontslag hadden voorkomen kunnen worden. Ook patiënten geven aan, dat zij onvoldoende geïnformeerd zijn. Zij worden niet altijd voorgelicht over waar ze op moeten letten bij veranderingen van medicatie. Verder ervaren ze ook nog moeilijkheden met het dagelijks functioneren na het ontslag. Kortom, voldoende aangrijpingspunten voor een verbeterslag.

Methode
De onderzoekers benaderden zorgverleners buiten het ziekenhuis (huisartsen, verpleeghuisartsen, verpleging van verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg) met een schriftelijke vragenlijst en interviewden ziekenhuisprofessionals (medische specialisten, afdelingsverpleegkundigen, beleidsmedewerker ziekenhuis en transferverpleegkundige). Daarnaast stuurden ze schriftelijke vragenlijsten naar patiënten die recentelijk ontslagen waren uit het ziekenhuis.