Publicatie

Publicatie datum

Realising dementia-friendly communities: the role of nursing homes and care professionals = Op weg naar een dementievriendelijke gemeenschap: de rol van verpleeghuizen en zorgmedewerkers.

Portegijs, S. Realising dementia-friendly communities: the role of nursing homes and care professionals = Op weg naar een dementievriendelijke gemeenschap: de rol van verpleeghuizen en zorgmedewerkers. Utrecht: Nivel, 2025. 199 p.
Download de PDF
De internationale samenleving staat de komende decennia voor een grote uitdaging. Het aantal mensen met dementie neemt fors toe, terwijl de beroepsbevolking afneemt. Dementie is (in de verder gevorderde stadia) geassocieerd met een hoge mate van afhankelijkheid in het uitvoeren van dagelijkse activiteiten. Veel mensen met een gematigde of ernstige vorm van dementie verblijven daarom in een instelling voor langdurige zorg.

De toename in het aantal mensen met dementie en de afname in het aantal zorgmedewerkers vraagt om een andere benadering vanuit de samenleving. Dementie is gerelateerd aan stigma, wat een negatief effect heeft op zowel mensen met dementie als hun mantelzorgers. Het verbeteren van de kennis over en het begrip voor dementie kan bijdragen aan het verminderen van dit stigma. Hier kunnen dementievriendelijke gemeenschappen een belangrijke bijdrage aan leveren.

Dementievriendelijke gemeenschappen worden gedefinieerd als een concept dat de mate van participatie van mensen met dementie bevordert en hun gevoel van veiligheid en waardering vergroot. Het doel van dementievriendelijke gemeenschappen is om de communicatie en de kennis en attitudes van mensen uit deze gemeenschap te verbeteren. Dit faciliteert het normaliseren van dementie in de samenleving. Daarnaast
focussen dementievriendelijke gemeenschappen ook op sociale inclusie, gedefinieerd als een dynamisch proces waarin mensen betrokken zijn bij en onderdeel zijn van de sociale netwerken binnen een gemeenschap.

Zorginstellingen zijn ook onderdeel van dementievriendelijke gemeenschappen. Momenteel is er nog weinig bekend over hoe verpleeghuizen gerelateerd zijn aan dementievriendelijke gemeenschappen en welke rol zij hierin kunnen innemen. Verpleeghuizen zijn echter momenteel vaak nog op een dusdanige manier ingericht
dat bewoners deze niet zelfstandig kunnen verlaten, waardoor bewoners met dementie beperkt de mogelijkheid hebben om naar buiten te gaan en mensen te ontmoeten.

Dit proefschrift probeert antwoord te geven op de vraag of verpleeghuizen kunnen bijdragen aan dementievriendelijke gemeenschappen en de verandering die daarvoor nodig is. Dit proefschrift identificeert tevens belangrijke stakeholders en onderliggende mechanismen binnen het verpleeghuis die van belang zijn bij het veranderen van de organisatie van zorg. Het onderzoek naar deze stakeholders en mechanismen is
uitgevoerd door te kijken naar fysieke activiteit en geagiteerd gedrag van bewoners, omgevingsfactoren van verpleeghuizen, perspectieven en gedrag van zorgmedewerkers ten aanzien van veiligheid en autonomie en sociale netwerken tussen zorgmedewerkers, bewoners met dementie en familieleden in de gemeenschap.