Werklastmeting radiologen.

De Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR) heeft enkele jaren geleden een 'radiologisch puntensysteem' ontwikkeld om radiologische verrichtingen te typeren naar werklast. Naar schatting zou één punt één minuut aan direct patiëntgebonden tijd van een radioloog vragen. In overeenstemming met het standpunt van de toenmalige Landelijke Specialisten Vereniging heeft de NVvR besloten dat ook de indirecte patiëntgebonden activiteiten dienen deel uit te maken van de te declareren werklast. Een feitelijke werklastmeting was evenwel nog niet uitgevoerd. In opdracht van de NVvR onderzocht het NIVEL hoeveel werktijd radiologen besteden direct en indirect patiëntgebonden activiteiten. De uitkomsten moesten gerelateerd worden aan het radiologisch puntensysteem. Tevens wilde men een indicatie verkrijgen van de beleving van de werklast.
Gemiddeld werken radiologen 51 uur per week (per fulltime-eenheid). Er is geen verschil naar werkveld; wel zijn er kleine verschillen per type ziekenhuis. In algemene ziekenhuizen werken radiologen 54 uur per fte per week, in opleidingsziekenhuizen 52 uur en in academische ziekenhuizen 53 uur. In de algemene ziekenhuizen en de opleidingsziekenhuizen wordt 76% van de werktijd besteed aan direct en indirect patiëntgebonden activiteiten; in academische ziekenhuizen is dat 65%. Het bleek dat het aantal patiëntgebonden minuten per radiologisch punt 0,85 bedraagt.
De productiviteit van de radiologen in termen van het aantal radiologische punten per fulltime equivalent, is sinds 1987 met 37% gestegen. Het is niet duidelijk in hoeverre dit wordt veroorzaakt door een efficiëntere bedrijfsvoering of door een verhoging van het werktempo en/of het aantal werkuren. In het eerste geval zou er sprake zijn werkdrukverlaging; in het tweede van werkdrukverhoging.
In de beleving van de werklast bestaan grotere verschillen tussen de soorten ziekenhuizen. Het aantal werkuren per week wordt door radiologen in academische ziekenhuizen 13% te hoog ingeschat. In opleidingsziekenhuizen en algemene ziekenhuizen zijn de schattingen slechts 5% respectievelijk 2% te hoog. De radiologen in academische ziekenhuizen wensen een verlaging van de werklast met 12% per fte, tegenover 7% en 10% bij radiologen die in opleidingsziekenhuizen respectievelijk algemene ziekenhuizen werken. Dit wijst er waarschijnlijk op dat radiologen die werkzaam zijn bij academische ziekenhuizen een negatievere beleving van de werklast hebben dan hun collega's in andere ziekenhuizen werken.
Men ervaart de huidige werklast vooral als hoog door de geringe hoeveelheid tijd die overblijft voor het privé-leven. Zij hebben daarvoor te weinig tijd, vindt 48% van de radiologen werkzaam in academische ziekenhuizen, 42% van de radiologen in algemene ziekenhuizen en 30% van de in opleidingsziekenhuizen werkzame radiologen. Toch zijn de radiologen vaak tegelijkertijd niet tevreden met de hoeveelheid tijd die voor de patiënten beschikbaar is: 19% van de radiologen in de opleidingsziekenhuizen, 22% in de academische ziekenhuizen en 27% in de algemene ziekenhuizen is dit van mening.
Ten slotte is 89% van de radiologen van mening dat de werkdruk de afgelopen vijf jaar is toegenomen. Belangrijke invloed op de beleving van de werklast hebben het werken aan beeldscherm (ongeveer 2,6 uur per dag), het vaak met meer processen tegelijk bezig zijn (genoemd door 65% van de radiologen), het vaak gestoord worden door de telefoon (genoemd door 84%) en het vaak moeten werken zonder daglicht (door 80% genoemd).