Zorg op afstand: videocommunicatie in de zorg thuis.

Inleiding: Zorg op afstand is in ontwikkeling en de verwachtingen zijn veelbelovend. Videocommunicatie ofwel een audio-beeld verbinding (via de televisie of de computer) tussen de cliënt thuis en de verpleegkundige van de thuiszorgorganisatie is een vorm van Zorg op afstand. Deze technologische ontwikkeling is belangrijk om de groeiende zorgvraag van ouderen en chronisch zieken bij een inkrimpende arbeidsmarkt het hoofd te kunnen bieden. Methode: Het kwantitatieve deel van de ‘Monitor Zorg op afstand’ van het NIVEL bestaat uit schriftelijk vragenlijstonderzoek onder alle cliënten met een aansluiting op een systeem voor ideocommunicatie (N=254), zijn/haar mantelzorgers (N=136) en zorgcentralisten (N=38). Het kwalitatieve deel bestaat uit diepte-interviews met 20 cliënten. Resultaten: In 2009 bieden 11 thuiszorgorganisaties in Nederland videocommunicatie aan. De ervaringen zijn overwegend positief: de meeste cliënten voelen zich veiliger en zelfredzamer. Mantelzorgers zijn geruster en voelen zich meer ondersteund. Ook zorgcentralisten zijn van mening dat cliënten langer thuis kunnen blijven wonen en ervaren dat cliënten zich minder eenzaam voelen door het ‘luisterend oor’. zorgcentralisten zijn minder tevreden over de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening via videocommunicatie: het aanbod zou veel verder ontwikkeld kunnen worden. De functie van zorgcentralist biedt mogelijkheden voor verpleegkundigen die nu (nog) niet aan het werk zijn. Conclusies: De techniek is min of meer beproefd, toch gaat de opschaling langzamer dan verwacht. Dit heeft vooral te maken met de bekostiging. Naast chronische zieken en ouderen maken ook cliënten zonder AWBZ-indicatie gebruik van videocommunicatie, ter ondersteuning van de sociale contacten. De verdere ontwikkeling betekent dat het zorgproces moet veranderen en dat Zorg op afstand geïntegreerd moet worden in de reguliere zorg. Tevens is een cultuuromslag binnen de organisatie nodig.