Gezondheidsproblemen onder de algemene Nederlandse populatie en kwetsbare groepen tijdens de coronapandemie: lang-cyclische COVID-19-monitoringsrapportage (2022 afgezet tegen 2018/2019)

Dit rapport geeft inzicht in de impact van de coronapandemie op de fysieke en mentale gezondheid op langere termijn. De resultaten laten zien dat de gezondheidsklachten, aandoeningen, contacten en verwijzingen die huisartsen in 2022 registreren deels anders zijn dan in de jaren voor de pandemie. Sommige van deze veranderingen zijn zorgwekkend, zoals bijvoorbeeld de toename in de registratie van obesitas, het hogere aantal verwijzingen naar gespecialiseerde GGZ en de toegenomen registraties rondom suïcidaliteit (pogingen en gedachten) onder jongeren. Daarnaast komen sommige klachten die ook worden genoemd als mogelijke post-covid-klachten in 2022 nog steeds vaker voor dan voor de pandemie, maar andere gezondheidsproblemen die ook vaak voorkomen bij post-covid juist minder vaak. Bepaalde kwetsbare groepen (jongeren, mensen met bestaande psychische of sociale problemen, mensen met een laag inkomen) kennen een grotere toename in gezondheidsproblemen dan anderen. Hoewel niet duidelijk is in hoeverre deze veranderingen toe te schrijven zijn aan de pandemie (ook andere factoren spelen mee) is het belangrijk deze ontwikkelingen te blijven monitoren.

Dit rapport laat ook zien dat de perioden waarin de onderzochte coronamaatregelen van kracht waren gepaard gingen met een toename in huisartsregistraties van verschillende (mentale) gezondheidsproblemen. Sportschoolsluitingen en lockdowns lijken de sterkste relatie met gezondheidsproblemen te hebben. Het is echter onmogelijk causaliteit vast te stellen, of de invloed van de zeer vaak overlappende maatregelen goed uit elkaar te trekken.

Hoewel verklaringen voor de gevonden veranderingen niet met 100% zekerheid te geven zijn, is het belangrijk om te monitoren hoe de nasleep van een grote crisis als de pandemie op langere termijn verband houdt met de gezondheid en het zorggebruik van de bevolking. Hierbij moet met name aandacht zijn voor kwetsbare groepen. Voor de praktijk is het belangrijk om deze inzichten mee te nemen in de voorbereiding op een mogelijke toekomstige pandemie of andere crisis, om zo gericht te werken aan een weerbaardere bevolking.