Pakket aan maatregelen nodig om verwachte tekort logopedisten aan te pakken

De vraag naar logopedisten neemt in Nederland nog steeds toe en daar tegenover staat dat het aantal studenten dat zal starten met de opleiding in de komende jaren naar verwachting niet verder zal toenemen. Dit blijkt uit de capaciteitsraming voor logopedisten uitgevoerd door het Nivel, in opdracht van de Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF) en het Landelijk Overleg Opleidingen Logopedie (LOOL). Het Nivel geeft daarbij inzicht in mogelijke oplossingsrichtingen om te zorgen dat we genoeg logopedisten blijven houden.

Met inzet van ons Capaciteitsramingsmodel, een rekenmodel ontwikkeld door het Nivel en het Capaciteitsorgaan, onderzochten we de benodigde capaciteit van logopedisten over 10 jaar. Als oplossingsrichtingen om om te gaan met het verwachte tekort hebben we gekeken naar de opleidingsinstroom, het verhogen van de deeltijdfactor en het verhogen van de efficiency.

Oplossingen als verhogen van instroom, efficiency of deeltijdfactor zijn niet afdoende

Momenteel starten rond de 550 personen per jaar met de opleiding logopedie. Deze instroom zou verhoogd moeten worden naar bijna 700 personen, als we uitgaan van het meest beleidsarme scenario. Gegeven de verwachting dat in de toekomst het aantal studenten in het hbo met 19% zal afnemen, is dit niet haalbaar. Bij de andere oplossingsrichtingen is gekeken naar het verhogen van de deeltijdfactor en het verhogen van de efficiency. Deze beide oplossingen kunnen ook niet het hele tekort aan logopedisten teniet doen. 

Pakket aan maatregelen die elkaar versterken nodig

De oplossingsrichtingen op zichzelf kunnen het tekort aan logopedisten niet oplossen. Daarom bevelen we aan om in te zetten op een combinatie van verschillende oplossingsrichtingen, zoals:

• de opleidingsinstroom zo veel mogelijk op peil houden
• logopedisten positief stimuleren om meer uren te gaan werken
• de efficiency in het werkproces verhogen met behoud van de aantrekkelijkheid van het vak, door het verminderen of herschikken van administratieve lasten en het inzetten van innovatieve behandelmethoden als hybride zorg
• de arbeidsvoorwaarden voor logopedisten, met name in de eerste lijn, verbeteren

Over het onderzoek

Het Capaciteitsramingsramingsmodel is ontwikkeld door het Nivel en het Capaciteitsorgaan. Hiermee hebben we  onderzocht wat de instroom in de opleiding zou moeten zijn om over 10 jaar evenwicht te bereiken tussen vraag en aanbod van logopedisten. Dit berekenden we voor verschillende scenario’s met behulp van meerdere gegevensbronnen: logopedisten vulden een enquête in; we hebben verschillende focusgroepen georganiseerd met logopedisten, aanverwante beroepen en andere stakeholders binnen de logopedische zorg; en we hebben aanvullende gegevens van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) en van de logopedie-opleidingen gebruikt.

Het onderzoek is uitgevoerd binnen het Nivel-onderzoeksprogramma Arbeids- en Organisatievraagstukken in de Gezondheidszorg van prof. dr. Ronald Batenburg.