Zorgmonitor 2024: zelfmanagement van mensen met een chronische ziekte gaat beter op fysiek vlak dan op emotioneel vlak

Omgaan met de emotionele aspecten van hun ziekte vinden mensen met een chronisch ziekte moeilijk. Dit geldt met name voor jongvolwassenen (18 t/m 39 jaar) en mensen met een matige of ernstige beperking. Zelfmanagement op fysiek vlak gaat mensen met een chronische ziekte beter af. Het gaat hierbij om activiteiten als het correct innemen van medicijnen, het volgen van behandeladviezen en het hanteren van een gezonde leefstijl. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel met het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten.

Zelfmanagement helpt mensen met een chronische ziekte om hun symptomen beter te beheersen, en het bevordert het goed omgaan met de ziekte. Dit kan leiden tot hogere therapietrouw en tot gunstigere gezondheidsuitkomsten.

Hoge score op zelfmanagement heeft vooral betrekking op fysieke aspecten van de zorg

Over het algemeen scoren mensen met een chronische ziekte vrij hoog op zelfmanagement. Dit geldt met name voor aspecten die gerelateerd zijn aan fysieke handelingen, zoals medicijngebruik en het in de gaten houden van symptomen die optreden. Het omgaan met de emotionele aspecten van de ziekte vinden mensen moeilijker. Met name jongvolwassenen en mensen die een matige of ernstige beperking hebben, scoren hier significant lager op dan de hogere leeftijdsgroepen en mensen zonder beperking of met een lichte beperking.

Fragment uit de infographic Mensen met een chronische ziekte doen verschillend aan zelfmanagement: leeftijd en ernst van beperking spelen een rol

Over het onderzoek binnen de Nivel Zorgmonitor

Voor ons onderzoek maken we gebruik van gegevens uit onderzoek met het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten van het Nivel. Zodoende hebben we de beschikking over gegevens op landelijk niveau over de situatie van mensen met een chronische ziekte of langdurige beperking. In het voorjaar van 2024 is de Partners in Health Scale, die zelfmanagement meet, voorgelegd aan 1462 panelleden met één of meer chronische ziektes. Dit zijn mensen met een door de huisarts objectief vastgestelde chronische ziekte. De panelleden hebben de vragenlijst digitaal of schriftelijk ingevuld, het responspercentage was 70%. Op de cijfers is een weging toegepast naar de samenstelling van de mensen met een chronische ziekte in Nederland.