De resultaten van het monitoren van digitaal zorggebruik, en de ervaringen hiermee, zijn gepubliceerd in verschillende uitvoeringen. Vanaf 2024 hebben we term 'e-health vervangen in ‘digitale zorg’, omdat dit toepasselijker is om het gebruik van digitale toepassingen in de zorg te beschrijven. De verschillende uitvoeringen van de monitor door de jaren heen zijn de volgende (met terugwerkende kracht):
- Monitor Digitale zorg: vanaf 2024 worden rapportages onder deze naam gepubliceerd.
- E-healthmonitor 2.0: in de periode 2021-2023 werd de monitor gevoerd onder deze naam.
- eHealth-monitor: in de perioden 2013-2016 en 2017-2019 was dit de naamvoering van de monitor.
Van alle uitvoeringen van de monitor vindt u in dit dossier de kenmerken en de resultaten (publicaties) bij elkaar.
Overkoepelend doel monitoren van digitale zorg
Met het monitoren van digitale zorg door de jaren heen brengen we de inzet van digitale zorg in kaart, evenals de ervaringen van gebruikers die hieruit voortvloeien. Daarnaast beogen we inzicht te krijgen in de effecten van digitale zorgtoepassingen op verschillende maatschappelijke uitdagingen in de zorg.
Resultaten
De resultaten van onze monitoring verschijnen als rapportages, artikelen en presentaties.
- U vindt de meest recente publicaties bij Publicaties rechts op de pagina.
- U vindt de alle publicaties gerealiseerd in de afzonderlijke projecten bij de betreffende Projecten (rubriek rechts).
Project Monitor Digitale zorg 2024-2027
Sinds 2024 monitoren we met de Monitor Digitale zorg het inzetten van en de ervaringen met digitale zorg, in samenwerking met het RIVM en het National eHealth Living Lab (NeLL)).
Doel
Het doel van de Monitor Digitale zorg 2024-2027 is tweeledig:
- Monitoring: we gaan verder met het in kaart brengen van het gebruik van digitale zorg onder zowel zorgverleners als zorggebruikers.
- Advisering: we maken een overzicht van aanbevelingen om het gebruik van digitale zorg te verbeteren. Dit overzicht baseren we op de verzamelde ervaringen van de gebruikers van digitale zorg.
Methode
- Kwantitatief: we zetten vragenlijsten uit binnen verschillende Nivel-panels van zorggebruikers en verpleegkundigen, en binnen het artsenpanel van de artsenfederatie KNMG (Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst). Aan de hand van de respons kwantificeren we het gebruik van en de ervaringen met digitale zorg.
- Kwalitatief: met kwalitatief onderzoek op specifieke thema's of met specifieke doelgroepen brengen we verdieping aan in ons onderzoek naar de inzet van digitale zorg en de ervaringen ermee.
Resultaten
- Publicaties: de resultaten van dit onderzoek presenteren we jaarlijks in een factsheet. In een kennisnotitie presenteren we meer achtergrondinformatie over het onderzoeksproject en de onderzoeksmethode.
- Gegevens over digitale zorg van 2024 - en eenduidige gegevens uit eerdere jaren (tot 2021) - worden geschikt gemaakt voor in het Dashboard Monitor Digitale Zorg: ook worden de gegevens over digitale zorg die uit deze monitor voortkomen, evenals gegevens uit eerdere e-healthmonitors, zoveel meegenomen als input voor het dashboard.
De resultaten van deze monitor geven inzicht in het perspectief van zowel zorggebruikers als zorgverleners op de digitalisering van de zorg. Dit biedt eveneens inzicht in de rol die digitalisering van zorg heeft op verschillende maatschappelijke uitdagingen in de zorg, zoals de kwaliteit en organiseerbaarheid van zorg, regie van de patiënt, preventie en arbeidsmarktvraagstukken.
De bevindingen uit dit onderzoek biedt de minister van VWS handvatten voor beleidsaanpassingen ten aanzien van de inzet van digitale zorg.
Project (2024-2025)
Tien jaar monitoring van de digitale transitie van zorg (2013-2024)
Beschikbaarheid en gebruik van digitale zorg, en ervaringen hiermee, door zorgverleners en zorggebruikers
De enorme hoeveelheid informatie die het monitoren van digitale zorg in de afgelopen tien jaar heeft opgeleverd, biedt de mogelijkheid om de digitale transitie van de zorg in kaart te brengen. Binnen het het project 'Tien jaar monitoring de digitale transitie van zorg' onderzoekt het Nivel of en hoe zijn historische data – van voor 2021 – overeenkomen met data uit de jaren daarna (uit de E-healthmonitor 2.0 en de Monitor Digitale zorg). Ook onderzoeken we in hoeverre deze data geschikt kunnen worden gemaakt voor eenduidige presentatie in een dashboard. Lees er meer over bij het project Tien jaar monitoring de digitale transitie van de zorg.
Project E-healthmonitor 2.0, periode 2021-2023
In 2021 zijn het RIVM, het Nivel en het National eHealth Living Lab (NeLL) op verzoek van het ministerie van VWS gezamenlijk van start gegaan met een nieuwe E-healthmonitor 2.0, voor de jaren 2021-2023.
Doel
Het doel van de E-healthmonitor 2021-2023 is drieledig:
- We onderzoeken in hoeverre wordt voldaan aan de randvoorwaarden voor de inzet van e-health.
- We gaan door met het monitoren van de ontwikkelingen in de digitale zorg met betrekking tot kwaliteit en organisatie van zorg, krapte op de arbeidsmarkt, eigen regie door de patiënt en preventie.
- We onderzoeken welke lessen we kunnen we trekken uit verworven inzichten (uit punt 1 en 2) en lokale best practices om de transitie in de zorg te stimuleren.
Lerende evaluatie
We delen de opgedane inzichten met professionals, patiënten, burgers, bestuurders en beleidsmakers, om hen te inspireren en te stimuleren. Na overlegsessies die we met hen organiseren, kunnen de scope of indicatoren worden aangepast en aanvullende activiteiten worden gedaan. Hierdoor zorgen we ervoor dat het onderzoek goed blijft aansluiten bij de uitdagingen die op dat moment spelen.
Project eHealth-monitor, periode 2013-2019
- eHealth-monitor 2017-2019: in 2017 konden we de eHealth-monitor zoals we die in 2013-2016 in samenwerking met Nictiz gevoerd hadden, voortzetten tot 2019. Ga naar het project en daarbinnen de vele publicaties die binnen deze monitor zijn verschenen.
- eHealth-monitor 2013-2016: in 2013 verscheen de eerste ‘eHealth-monitor’, uitgevoerd door het Nivel in samenwerking met Nictiz. In de monitor rapporteerden we jaarlijks over de ontwikkeling van e-health in Nederland. Vanaf 2015 monitorden we ook in hoeverre de doelstellingen van het ministerie van VWS over de inzet van e-health werden gehaald. Hiervoor zetten we het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten van het Nivel in.
- Impact eHealth-week 2017, 2018 en 2019: we hebben drie jaar op rij de Nederlandse eHealth-week geëvalueerd; bekijk de publicaties erover, vaak in de vorm van een infographic.
Doel
De onderzoeksvragen van de eHealth-monitor 2013-2016 en 2017-2019 zijn:
- In welke mate hebben zorggebruikers en zorgverleners e-health-toepassingen tot hun beschikking?
- Welke factoren beïnvloeden het gebruik van e-health door zorgverleners en zorggebruikers (in positieve en negatieve zin)?
- Welke ervaringen met e-health hebben zorggebruikers en zorgverleners?
- Welke ontwikkelingen zijn er op deze terreinen?
Meer weten
Ook los van de E-healthmonitor doet het Nivel ander onderzoek naar digitale zorg. Ga naar alle relevante publicaties door in het zoekveld bovenin op ‘e-health’ en/of 'digitale zorg' te zoeken.
U kunt met vragen en opmerkingen contact opnemen met een van de contactpersonen in de rubriek Contact op deze pagina.
Tuyl, L. van, Jong, J. de
. Nivel-dossier Het monitoren van digitale zorg en e-health. Uit: www.nivel.nl [Laatst gewijzigd op 10-03-2025; geraadpleegd op 11-04-2025]. URL: https://www.nivel.nl/nl/onderzoeksprogrammas/organisatie-en-kwaliteit-zorg/dossier-e-healthmonitor