Voorzitter Raad van Bestuur; projectleider Patiëntveiligheid; hoogleraar 'Patiëntveiligheid', Vrije Universiteit / Amsterdam UMC
Publicatie
Publicatie datum
Toepassing van kwaliteitsmethoden door verpleegkundigen en verzorgenden.
Speet, M., Sluijs, E., Wagner, C. Toepassing van kwaliteitsmethoden door verpleegkundigen en verzorgenden. Utrecht: NIVEL, 2002. 128 p.
Download de PDF
Psychiatrisch verpleegkundigen in Nederland hebben de beschikking over meer dan 25 methoden om de kwaliteit van hun zorg te bewaken en te verbeteren. Niet alle instellingen, afdelingen of teams slagen er echter in de door hun gebruikte methoden systematisch toe te passen. Dat lukt beter als een teamlid of coördinator verantwoordelijk is voor de aansturing van kwaliteitszorg. “Het wordt moeilijker bij hoge werkdruk, veroorzaakt door personeels- en tijdgebrek” aldus NIVEL-onderzoeker Marieke Speet. “Als je in je werk alleen maar bezig bent met overleven is er geen tijd om systematisch aan kwaliteit te werken.”
Nagenoeg alle psychiatrisch verpleegkundigen zeggen dat zij basale kwaliteitsmethoden toepassen zoals het werken met protocollen en de melding van incidenten in de patiëntenzorg (MIP). Meer geavanceerde methoden, zoals visitatie of intercollegiale toetsing, worden volgens hen minder frequent gebruikt. Men vindt het met name lastig om tijd te vinden voor kwaliteitsbevorderende methoden, waaraan meerdere teamleden tegelijkertijd meedoen, zoals intervisie. Bij hoge werkdruk worden echter ook basale methoden minder vaak toegepast. Volgens de verpleegkundigen werkt het bevorderend wanneer een teamlid of coördinator verantwoordelijk is voor de aansturing van kwaliteitszorg. In de praktijk is er echter vaak niemand ingeroosterd voor die coördinatietaken. In plaats van energie te steken in het ontwikkelen van nieuwe methoden, kan er volgens de onderzoekers wellicht beter worden gewerkt aan het realiseren van de voorwaarden die nodig zijn om deze systematisch toe te passen.
Het NIVEL inventariseerde de door psychiatrisch verpleegkundigen gebruikte kwaliteitsmethoden in opdracht van de Algemene Vergadering Verpleegkundigen en Verzorgenden (AVVV). Het toepassen van kwaliteitsmethoden maakt deel uit van de professionalisering van deze beroepsgroepen. Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van een literatuurstudie, een schriftelijke enquête waaraan 51 psychiatrisch verpleegkundige hebben meegewerkt, en vier groepsinterviews met in totaal 25 psychiatrisch verpleegkundigen. Het onderzoek heeft een oriënterend karakter. De resultaten kunnen niet worden gegeneraliseerd.
De onderzoekers keken ook naar het gebruik van kwaliteitsmethoden door verzorgenden in verzorgingstehuizen. Hun respons op de enquête was laag (13 %, N=13) en voor een groepsgesprek konden slechts 8 verzorgenden tijd vrij maken vanwege ziekteverzuim en personeelstekort in hun instelling. De resultaten geven dan ook niet meer dan een eerste impressie.
Het rapport bevat een appendix met beschrijvingen van de gevonden kwaliteitsmethoden.
Nagenoeg alle psychiatrisch verpleegkundigen zeggen dat zij basale kwaliteitsmethoden toepassen zoals het werken met protocollen en de melding van incidenten in de patiëntenzorg (MIP). Meer geavanceerde methoden, zoals visitatie of intercollegiale toetsing, worden volgens hen minder frequent gebruikt. Men vindt het met name lastig om tijd te vinden voor kwaliteitsbevorderende methoden, waaraan meerdere teamleden tegelijkertijd meedoen, zoals intervisie. Bij hoge werkdruk worden echter ook basale methoden minder vaak toegepast. Volgens de verpleegkundigen werkt het bevorderend wanneer een teamlid of coördinator verantwoordelijk is voor de aansturing van kwaliteitszorg. In de praktijk is er echter vaak niemand ingeroosterd voor die coördinatietaken. In plaats van energie te steken in het ontwikkelen van nieuwe methoden, kan er volgens de onderzoekers wellicht beter worden gewerkt aan het realiseren van de voorwaarden die nodig zijn om deze systematisch toe te passen.
Het NIVEL inventariseerde de door psychiatrisch verpleegkundigen gebruikte kwaliteitsmethoden in opdracht van de Algemene Vergadering Verpleegkundigen en Verzorgenden (AVVV). Het toepassen van kwaliteitsmethoden maakt deel uit van de professionalisering van deze beroepsgroepen. Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van een literatuurstudie, een schriftelijke enquête waaraan 51 psychiatrisch verpleegkundige hebben meegewerkt, en vier groepsinterviews met in totaal 25 psychiatrisch verpleegkundigen. Het onderzoek heeft een oriënterend karakter. De resultaten kunnen niet worden gegeneraliseerd.
De onderzoekers keken ook naar het gebruik van kwaliteitsmethoden door verzorgenden in verzorgingstehuizen. Hun respons op de enquête was laag (13 %, N=13) en voor een groepsgesprek konden slechts 8 verzorgenden tijd vrij maken vanwege ziekteverzuim en personeelstekort in hun instelling. De resultaten geven dan ook niet meer dan een eerste impressie.
Het rapport bevat een appendix met beschrijvingen van de gevonden kwaliteitsmethoden.