Tien jaar monitoring van de digitale zorgtransitie: beschikbaarheid en gebruik van digitale zorg

Duur: dec 2024 - apr 2025

Achtergrond

Sinds 2013 monitort het Nivel de beschikbaarheid en het gebruik van digitale zorg onder zorgverleners en zorggebruikers, evenals hun ervaringen met die digitale zorg. Door de jaren heen, in samenwerking met verschillende onderzoeksinstanties en onder verschillende namen:

• 2013-2019: eHealth-monitor (Nivel en Nictiz): zeven jaar lang is jaarlijks de ontwikkeling van e-health in Nederland in kaart gebracht.
• 2021-2023: E-healthmonitor 2.0 (Nivel, RIVM en National eHealth Living Lab (NeLL)): een jaar na de start van de coronapandemie is het volgende gemonitord: 
  • de inzet van e-health en de ervaringen met e-health van zorgverleners en zorggebruikers
  • de effecten van e-health op maatschappelijke uitdagingen in de zorg, zoals
    • kwaliteit en organiseerbaarheid van zorg
    • regie door de patiënt
    • preventie
    • arbeidsmarktvraagstukken
• 2024 en verder: Monitor Digitale Zorg (Nivel, RIVM en National eHealth Living Lab (NeLL):
  • We blijven de thema's monitoren die we vanaf 2021 monitoren (zie hierboven).
  • Vanaf 2025 komen de (vergelijkbare) gegevens uit de periode 2021-2024 tevens beschikbaar in het Dashboard Monitor Digitale Zorg.

Doel 

• In de Monitor Digitale zorg brengen we de digitale zorgtransitie in kaart. De focus ligt op het inzichtelijk maken van de ontwikkelingen in het gebruik van digitale zorg en de ervaringen met digitale zorg in de periode 2013-2024.
• We kijken in hoeverre de beschikbare historische data – van voor 2021 – over gebruik van digitale zorg geschikt zijn om op te nemen in het nieuw te ontwikkelen Dashboard Monitor Digitale Zorg. Het streven is om in dit dashboard, dat op de website van het RIVM zal verschijnen, alle verzamelde data van vóór 2021 die vergelijkbaar zijn met die van 2024, op te nemen.
• We onderzoeken welke lessen we kunnen leren van het vragenlijstonderzoek dat we de afgelopen jaren hebben uitgevoerd. De lessen hebben betrekking op de eenduidigheid qua structuur en inhoud van de vragenlijsten.

Werkwijze 

• Voor het in kaart brengen van de digitale zorgtransitie maken gebruik van de resultaten van alle kwantitatieve peilingen die tussen 2013 en 2024 binnen de monitors zijn gedaan bij de Nivel-panels: het Nationaal Panel Chronisch Zieken en Gehandicapten, het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg en het Nivel Panel Verpleging & Verzorging. De vragenlijstvragen worden per jaar geïnventariseerd naar thema.
• Voor het trekken van lessen uit het vragenlijstonderzoek van de afgelopen jaren kijken we naar de vergelijkbaarheid van vragen en de mate waarin thema’s en vraagstellingen wisselen van jaar tot jaar. 

Resultaat

Het onderzoek resulteert in:

• inzicht in de digitale zorgtransitie van de afgelopen (ruim) tien jaar
• geleerde lessen over het doen van vragenlijstonderzoek over meerdere jaren, gericht op het verkrijgen van eenduidige data

In een factsheet of rapportage beschrijven we de resultaten en geven we hier een reflectie op.